Хемотаксис–химиялық концентрациялық құрамына қарай градиенттердің қозғалыстары. Хемотаксис жағымды және жағымсыз депте бӛлінеді. Егер кимыл тітіркендіргіштің жағымды ықпалына қарай бағытталса, ондахемотаксисжағымды болады. Егерамебасыбар себіндіге қант кристалдары салынса, ондаамебаларосы зат концентрациясының кӛп жағына қарай қозғалады. Алегер қанттың орнына тұз түйіршіктері салынса, онда амебалар тұз концентрациясының аз жағына қарай қозғала бастайды. Бұл-жағымсыз хемотаксис.
Термотаксис–температураның ықпалына қарай қозғалысы.
Фототаксис–жарықтың ықпалына қарай қозғалысы. Кӛптеген қарапайымдыларда жарық қабағдарлауы әлсіз дамыған. Ал кейбіреулерінде жағымды фототаксис байқалады. Мыс:жасыл эвгленада. Ең алғаш жасыл эвгленада фоторецепторлар пигменттік дақтар пайда болған. Бұл пигменттік дақтар жасыл эвгленаның бауыр жағына орналасқан, жарық сәулелерді бағдарлауға ықпал етеді. Эвглена ӛзінің осінде айналып жарық түскен жаққа бұрылуы және жарықтың әсер ету реакциясы инстинктивті түрде бауыр жағы арқылы жүзегеа сырылады. Реотаксис–судың немесе ауаның ықпалы арқылы қозғалысы Гальвонотаксис–электр тоғымен байланысты қозғалыстар.
Тропизмдер–грек тілінен аударғанда «бұрылу» деген мағына береді. Ең алғаш ӛсімдіктің қозғалысын сипаттауда қолданылған. Зоопсихологияда тропизмдер жануарлардың кеңістікте бағдарлауды қажетті қозғалысы және олар жүйке жүйесі барларда болады.
Мысалы:құстар электромагнит бағытынан әсер алады.
Жауын құрттарда арнайы жарықты сезінетін органдары жоқ. Негізгі ерекшеліктері жоғарғы фототаксистік ерекшелік. Жауын құрттары жағымсыз әсерлерден құтылуға тырысады. Мысалы.қараңғыға қарай ұмтылу. Жауын құрттарындағы клеткалары дененің жоғарғы қабатында шашырап орналасқан сезімнің түрлері:ауыр нәрсені, температураны сезіну. Бекітусҧрақтары: Тропизм дегеніміз не?
Таксис қандай мағынаны береді?
Жануарлардағы қозғалыс түрлеріне мысал келтіріңдер.
