Биология пәнәнің мазмұны мен құрылымы 11 сынып (Барлығы 34 сағат,аптасына 1 сағаттан)
Кіріспе (1 сағат) Биология пәні және міндеттері.Биология ғылым салалары. Биолог ғалымдар.
Цитология негіздері(4 сағат) Организмнің қасиеттері.Жасушаның зерттелу тарихы. Жасушаның химиялық құрамы.Жасуша құрамындағы бейорганикалық заттар.Көмірсу:Липид.Нәруыз.Нуклеин қышқылдары.ДНҚ.РНҚ. Терминдермен жұмыс
Жасуша құрылысы (2сағат) Клетка мембранасы.цитоплазма.ЭПТ.Митохондрия.Ядро. Пластидтер.Прокариоттар.Эукариоттар.
Жасушадағы зат алмасу (2сағат) Жасушадағы зат алмасу.Энергетикалық алмасу.Пластикалық алмасу.Фотосинтез.Нәруыз биосинтезі.
Организмдердің көбею және жеке дамуы(4 сағат) Клетканың бейімделуі.Митоз.Организмдердің көбею жолдары. Мейоз.Ұрықтану.Қосарлы ұрықтану.Онтогенез.
Генетика және селекция негіздері(5сағат)
Генетикаға кіріспе.Генетиканың даму тарихы.Моногибридті және дигибридті будандастыру.Есептер шығару.Аллельді гендер.Фенотип және генотип.Тұқымқуалаушылықтың хромосомалық теориясы.Жыныс генетикасы.Адам генетикасы. Медицина генетикасы. Терминдермен жұмыс
Өзгергіштік заңдылықтары(2 сағат) Модификациялық өзгергіштік.Мутациялық өзгергіштік.Гентип , қоршаған орта және адаи денсаулығы.Генетика және эволюциялық теория.
Өсімдіктер,жануарлар және микроорганизмдер селекциясы.(5сағат) Селекция негіздері.Өсімдіктер селекциясы.Жасанды мутагенез және оның селекциядағы маңызы.Жануарлар селекциясы.Биотехнология.Гендік инженерия.
Терминдермен жұмыс.
Жер бетінде тіршіліктің пайда болуы,Жер тарихы.(3сағат) Тіршіліктің пайда болуы туралы көзқарастар.Жер бетінде тіршіліктің тарихи дамуы.Архей,протерозой.палеозой,
мезозой,кайнозой замандары.Адамның шығу тегі.Антропогенездің қозғаушы күштері.Адам нәсілдері.
Эволюциялық ілімнің негіздері(3 сағат) Эволюцияның даму тарихы.К.Линнейдің,Ж.Ламарктің,Ч.Дарвиннің эволюциялық теориялары.Микроэволюция.Сұрыптау.Тіршілік үшін күрес.Бейімделушілік.Организмдер арасындағы қарым-қатынастар.Макроэволюция.
Экология негіздері(2 сағат)Экология құрылымы және қызметі.Биосфера тіршілік қабаты.Әлемдік экологиялық проблемалар.Қазақстанның қазіргі экологиялық жағдайы.Қызыл Кітап.Организмдердің қоректену тізбектері.Экологиялық факторлар.
Сынақ сағаты.Қорытындылау.(1сағат)
Глоссарий
Аберрация (хромосомалық) – мутагендік факторлардың әсерінен немесе спонтанды түрде пайда болатын әртүрлі хромосомалық өзгерістер.
Автогамия – бір ғана гүлден түзілген гаметалардың қосылуы негізінде болатын өздігінен тозаңдану. Бұл инбридингке өте ұқсас.
Автогенез – эволюцияны сыртқы орта жағдайларынан тыс организмнің ішкі күштері әсерінің нәтижесі деп қарастыратын эволюциялық теорияның бір бағыты.
Автомутагендер – организмде зат алмасу процесінде түзілетін мутагендік факторлар. Олар гендік және хромосомдық мутациялар тудыра алады.
Автополиплоидия – хромосомалардың гаплоидты жиынтығының еселеніп артуы.
Аденин– ДНК мен РНҚ нуклеотидтерінің құрамына енетін, пурин туындысы болып есептелетін азотты негіз.
Аллель – хромосоманың белгілі бір бөлігінде орналасқан жұп геннің немесе оның альтернативті формаларының бір сыңары.
Аллополиплоидия – түр аралық будандастыруда зигота немесе гибрид организмнің дене клеткаларында геном санының еселеніп артуы.
Альбинизм – организмде меланин пигментінің синтезі бұзылады. Сол себепті адамдар мен жануарлар терісі мен жүнінде, көздің нұрлы қабықшасында тиісті пигменттілік болмайды. Ондай особьты альбинос деп атайды. Альбиностардың жарыққа сезімталдығы өте жоғары болады. Альбинизм аутосомды-рецессивті тұқым қуалау типі бойынша беріледі.
Алькаптонурия – организмде гомогентизин қышқылы несеп пен бірге сыртқа шығарылады. Құрамында осындай зат болғандықтан несеп ауамен жанасқанда тез қараяды. Ауру адамның шеміршек ұлпаларының болмайтындығы байқалады. Ересек адамдарда артритке себепші болады. Тұқым қуалау типі – аутосомды-рецессивті.
Амитоз – интерфазалық ядроның қарапайым жолмен тікелей екіге бөлінуі. Көбінесе арнайы (эндосперм, нуцеллус, паренхима т.б.) ұлпалар клеткаларында және кейбір палотогиялық өзгеріске ұшыраған клеткалардың, мысалы, рак клеткаларының бөлінуі кезінде байқалады.
Амфидиплоидтар – екі түрге жататын организмдердің хромосома жиынтықтарының екі еселенуі нәтижесінде пайда болатын полиплоидия (ААВВ). Мысалы, бидай мен қарабидайдың, шалқан мен қырыққабаттың т.б. амфидиплоидтары алынған.