Бағдарламасы аясында іске асырылды The Essential Guide to zina o’leary 3 rd Edition



Pdf көрінісі
бет81/503
Дата01.04.2022
өлшемі7,43 Mb.
#137498
түріБағдарламасы
1   ...   77   78   79   80   81   82   83   84   ...   503
Байланысты:
oliri zina zertteu zhobasyn zhurgizu negizgi nuskaulyk (2)

Билік ойынын ұғу 
«Зерттеу – саясат пен биліктен оқшау, объективті іс-әрекет» деп баға бере ал-
маи�мыз. Зерттеушілер мұндаи� тұжырыммен келіспеи�ді. ХХ ғасыр басында Макс 
Оқыту мақсаты
y
Билік, саясат, этика және зерттеудегі адалдық 

Зерттеудің саяси реңкін түсініп, оларды үйлестіре білу 
y
Сенім тудыру: білім өндірудегі адалдық 

Парадигмадан тәуелсіз, сенім тудыратын зерттеу жүргізуді бағалау 

Зерттеудің сенімділігіне қатысты позитивистік және постпозитивистік инди-
каторларымен танысу 
y
Этика: адалдық және зерттелушілер

Зерттеу жүргізуге тән құқықтық, моральдық және этикалық міндеттерді білу

Этикалық тексерістен өту процесінің негізгі элементтерімен танысу


73
Этика талаптарына сай, сенім тудыратын зерттеу жүргізу
Вебер: «Ғылыми проблема ерекше бір себеп және құндылықтарға саи� туындаи�-
ды» ([1904] 1949: 5), – деген еді. Қазіргі таңда білім сипатын қалыптастыруда 
зерттеу де, зерттеушілер де жауапты екенін бәрі мои�ындаи�ды. Білім өндіруге 
қатысты жауапкершілік «зерттеудің негізгі аспектісі – этикалық және саяси 
көрегендік болуға тиіс» деген тұжырым жасатты. Зерттеуші биліктің, саясаттың 
және этиканың талаптарын үи�лестіре білу керек. Джеи�коб Броновскии� (Jacob 
Bronowski) аи�тқандаи�: «Ешбір ғылым саясат індеті мен биліктің жемқорлығы-
нан таза емес» (1971: 15).
Зерттеуді бастаған кезде өзімді мықтымын, қолымда билік бар деп ои�лама-
дым. Бар болғаны қарапаи�ым ғана студент едім, сондықтан билік менің сенімді 
зерттеу жүргізу қабілетіме ықпал етуі мүмкін деген ои� үш ұи�ықтасам да түсіме 
кірмеді. Алаи�да өзімді мықты сезінетін себептер де жоқ емес: мектепте және 
жоғары оқу орнында жақсы білім алдым, зерттеу жүргізуге қабілеттімін, бақы-
лаи� және қадағалаи� аламын.
«Адамның жынысы, жасы, этностық шығу тегі, діні, әлеуметтік табы т.б. ке-
дергі тудырмаса жақсы болар еді» деген қауіпті ои�дың мазалағаны рас. Бірақ 
олар аяқтан шалуын қои�маи�ды. Мұндаи� атрибуттар әлемнің сізді қалаи� қабыл-
даи�тынына және оларды қалаи� бағалаи�тыныңызға ықпал етеді. Қанша жерден 
әділетсіздік деп есептесеңіз де, жоғарыда атап өткен қауіптер артықшылықтарға 
ие. Кеи�-кеи�де себепсіз кедергілерге душар боласыз, мұны қалаи� ғана әділетсіз-
дік демеи�сіз?! Дискриминация құрбаны болғандар оны анық баи�қаи�ды. Бірақ 
атрибуттары үстем позицияда қалғандар (4.1-кестені қараңыз) ықтимал билікті 
баи�қамауы да мүмкін. 
Мои�ындалмаған биліктің ықпалы тым тереңде. Жылдар бои�ы антрополог-
тар рефлексивті сезімсіз-ақ зерттеу жүргізді ғои�. Сол уақыт аралығында олар 
ақнәсілді, патриархалдық Батыс қоғамының біржақты пікірі мен ұи�ғарымына 
саи� жаңалықтар ашып отырды. Өндірілген білімнің адалдығы және зерттелуші-
нің әл-ауқаты билік пен билік қарым-қатынасы мәселесіне қатысты жасалған 
этикалық келісімдерге тәуелді.


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   77   78   79   80   81   82   83   84   ...   503




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет