БАҒдарламасы өскемен қ., 2016 жыл Мазмұны Паспорт 3 2

2.1 Аумақтын әлеуметтік-экономикалық жағдайын талдау

2015 жылы Республиканың ЖІӨ жалпы көлеміндегі облыстың ЖӨӨ үлес салмағы 5,65 % құрады. Кему шкаласы бойынша облыс Алматы (22,3 %) мен Астана (11,8 %) қалаларына, Атырау (10,3 %), Қарағанды (7,6 %) және Оңтүстік Қазақстан (6,1 %) облыстарына жол беріп, республикада 6 орын алады.

2 сурет – 2013 - 2015 жылдарға жалпы өнірлік өнім құрылымы, %

Өңір экономикасының құрылымында өнеркәсіп үлесі айтарлықтай: 2015 жылы ЖӨӨ - де 29,6 % және өңірдегі жұмыспен қамтыған халықтың жалпы санынан 16,1 %⁶ (орташа республикалық деңгейден жоғары).

Облыстың ЖӨӨ - де ауыл шаруашылық үлесі 9,6 % құрайды. 15 ауданнан 14 ауданы үшін (Зырян ауданын қоспағанда) экономиканың базалық секторы ауыл шаруашылық болып табылады.

Облыс республикада озық орынды алады: сүт, күнбағыс тұқымынан алынатын май, бал және бұғы панталары өндірісі бойынша (1 орын), ет және картоп өндірісі бойынша - 3 орын.

Облыстың ауыл шаруашылығы құрылымында 56,7 % - дан астам мал шаруашылығына келеді. Ірі қара мал, қой, құстарды өсіру сияқты дәстүрлі салалардан басқа марал шаруашылығы, ара шаруашылығы дамыған. Қазіргі уақытта облыста 10 мың басқа жуық маралдар бар.

2013 - 2015 жылға экспорттық өнімге сұраныстың және сыртқы саудада өсім қарқынының қысқарылуы байқалды. Облыстың сыртқы сауда айналымы 2013 жылы 3,4 млрд. АҚШ доллардан 2015 жылы 2,6 млрд. АҚШ долларға дейін немесе 23,5 % - ға азайды.

Тауарлар экспорты тиісінше 2,1 млрд. АҚШ доллардан 1,9 млрд. АҚШ долларға дейін немесе 9,5 % - ға азайды.

Импорт 38,5 % - ға төмендеді (1,3 млрд. АҚШ доллардан 0,8 млрд. АҚШ долларға дейін). Сауда теңгерімінің оң сальдосы қалыптасты - 1,1 млрд. АҚШ доллары.

Республика бойынша экспорт көлемінде үлес салмағы 2013 жылы
3,2 % - дан 2015 жылы 4,3 % - ға дейін өсті.

Экспорт құрылымында металдар және олардан жасалған бұйымдары 67,7 %, минералды өнімдер – 6,2 %, химия өнеркәсібі өнімдері – 5,7 %, мал және өсімдік өнімдері – 3,6 %, отын - энергетикалық тауарлар – 2,7 % және басқа тауарлар – 16,6 %.

2015 жылы жылдық тұлғалауда инфляция 113,2 % құрады, бұл 2013 жылғы деңгейден 8,7 пайыздық пунктке жоғары.

Халықтың жан басына шаққанда орташа номиналды ақшалай кірісі 55 392 теңге құрады және 2013 жылмен салыстырғанда 6,7 % - ға өсті, бірақ осы көрсеткіш республикалық деңгейден төмен (67 321 теңге).

2016 жылдың 1 қаңтарда өңірде екінші деңгейдегі банктердің 29 филиалы жұмыс істеген. Екінші деңгейдегі банктердің филиалдарымен берілген несиелер көлемі 248,2 млрд. теңге құрады немесе 2013 жылмен салыстырғанда 26 % - ға қысқарды (335,5 млрд.теңге). Жеке және заңды тұлғалардың депозиттер көлемі 2013 жылмен салыстырғанда 130,6 млрд. теңгеге немесе 1,3 есе ұлғайып, 316,2 млрд. теңгеге дейін жетті.
Өнеркәсіп

Шығыс Қазақстан облысы Қазақстандағы өнеркәсіптік-дамыған аймақтардың бірі болып саналады. Республиканың өнеркәсіптік өндіріс көлемінде өңірдің үлесі 2013 жылға қарағанда 5,6 % - дан 6,8 % - ға өсті.

Облыста ірі өңдеуші өнеркәсіп кәсіпорындары: түсті металлургия, машина құрастыру, құрылыс индустриясы, ағаш өнімдерін өндіретін өнеркәсіп шоғырланған.

Өнеркәсіп дамуының негізгі құралы Қазақстанның даму картасы болып табылады, 19 мыңнан астам жұмыс орыны құрылуымен Шығыс Қазақстан облысы бойынша 1 160 млрд теңгеге 82 жоба қамтылған, соның ішінде 2010 - 2015 жылдарға 236 млрд теңгеге 48 жоба жүзеге асырылған. 7 мыңнан астам жұмыс орыны құрылды.