3.Аяқталмаған мәтін бойынша мазмұндама
жазудырудағы маҕсат – оҕушыларды ӛз бетінше
сюжет ойлап, әңгімені әрі ҕарай жалғастыра отырып, сәтті шешім тауып аяҕтауға дағдыландыру.
Алғаш рет оҕушыларға ұсынылатын аяҕталмаған әңгіменің оҕиға желісі, сюжетті суреттер
арҕылы бағыт – бағдар беру негізінде жүргізіледі. Демек, оҕушылар аяҕталмаған мәтінді сюжетті
суреттерге және ұжым болып ҕұрылған жоспар негізіндн жазып шығады. Атап айьҕанда:
а) келесі кезеңде аяҕталмаған мәтін, жартылай түзілген жоспар, әңгіме соңына бағыт – бағдар
беретін
сюжетті
суреттер
негізінде
мазмұндама
жаздыру;
ә) аяҕталмаған мәтін мен әңгіменің, сәтті тұжырымдауға сілтеме жасайтын жоспар негізінде
мазмұндама жаздыру;
б)
соңына
дейін
түзілмеген
жоспар
мен
аяҕталмаған
мазмұндама
жаздыру.
Мазмұндаманы бағалауда оҕушы жұмысының мәтiн мазмұны мен негiзгi ойға сәйкестiгi,
таҕырыпың толыҕ ашылуы, бяндау жүйесi ескерiлiп, сӛздiк ҕорының деңгейiне, сӛйлем
ҕұрылысына, мәтiннiң стильдiк бiртектiлiгiне, тiл шеберлiгiне назар аударылады. Мазмұндама мен
шығармаға екi баға: бiрiншiсi жұмыстың мазмұны мен кӛркемдiк сапасы, тiл шұрайлылығы үшiн,
ал екiншiсi грамматикалыҕ сауаттылығы үшiн ҕойылады.
Шығарма және оған қойылатын талаптар.
Шығарма –
оҕушының туған халҕының әдебиетінен алған білімін ӛз ойымен, дүниетанымдыҕ
кӛзҕарасымен еркін ұштастыра отырып баяндайтын шығармашылыҕ тӛл еңбегі. Оҕушыдан
кӛркемшығарманы ӛзіндік ой – пікірі, кӛзҕарасы тұрғысында терең талдап пайымдауы, әсерлі,
кӛркем тілмен жүйелі баяндалуы талап етіледі. Оҕушы шығармасының ҕұрылысы: таҕырып,
жоапар, эпиграф (мүмкіндігіне ҕарай, міндетті емес), кіріспе, негізгі бӛлім, ҕорытынды, сонымен
бірге материалды баяндау әдісі мен оның ретті жүйесі сияҕты мәселелерден тұрады.
Шығарма
Достарыңызбен бөлісу: |
