Бағдарламасының титулдық пму ұс н 18. 4/19 парағы (syllabus) Қазақстан Республикасының Білім және ғылым министрлігі

Әдебитеттер тізімі:

2 Ельмуратов Г.Ж., Сулекеев Д.К., т.б. Саясаттану. Электрондық оқулық. Павлодар: Кереку. 2010

№ 8 тақырып Басты тарихи деректердің мазмұндау тәсілдері

Жоспар:

2 Бейнелеу тәсілдері.

3 Тапсырма-ойындар.

Әңгімелесу — пікір алысу, сұхбаттасу, әлеуметтік ғылымдарда қолданылатын зерттеу әдістерінің бірі. Педагогикадағы әңгімелесу — оқушылардың ойы мен тілін дамыту үшін қолданылатын оқыту әдісінің бір түрі. Әңгімелесу кезінде оқушы мұғалімнің қойған сұрақтарына жауап беру арқылы оқу материалын пысықтап, ой қорытады. Әңгімелесу әдісі — оқушыларға эмоциялық, эстетикалық әсер ететін тиімді әдістердің бірі. Оның сапасы оқытушының тәжірибесіне, әдістемелік шеберлігіне байланысты. 2. Психологиядағы әңгімелесу — белгілі жоспар бойынша, бақылауға алынған адамның ерекшеліктеріне, білім деңгейіне қарай күні бұрын әзірленген сұрақтар арқылы жүргізіледі. Зерттелінушіге күдік тудырмау үшін әңгімелесукөбіне жанама түрде ұйымдастырылып, оның жауабы жазылып алынады, кейін мұқият талданып, тиісті қорытындылар шығарылады. Әңгімелесу әдісі әлеуметтік медицина, бала психологиясы тағы басқа салаларда жиі қолданылады. Мұны “тәжірибеге кіріспе”, не “психотерапиялық әдіс” деп те атайды.

Әңгімелесу (выступление) - 1960 жылдың басында теледидардан жиі көрінетін жанрлардың ең карапайым түрлерінің бірі. Алғашқы жылдары Қазақ теледидары эфирге тікелей шығатын. Хабар кейіпкерлері ақпаратты көбінесе қағаз бетіне қарап оқитын. Лос-Анжелес университетінің профессоры Альберт Меробянның зерттеуі бойынша теледидар ақпараты " әңгімелесу " хабарының өзінде 7% сөз арқылы, 38% интонация мен дауыс, 55%-ы адамдардың бетінің кескіні мен ишарасына байланысты беріледі екен

Әңгімелесу – оқытудың диалогтық әдісі, мұғалім оқушыларға мұқият ойластырылған сұрақтарды жүйелі қою арқылы олардың жаңа оқу материалын меңгеруіне жағдай жасап, бұрын оқылған материалдарды қалай меңгергенін тексереді. Әңгімелесу - дидактикалық әдістің ескі түрі, оны Сократ шебер түрде қолданған, сондықтан әңгімелесу әдісін Сократ әдісі деп атайды.

Оқу материалының мазмұны, оқушылардың шығармашылық танымдық қызметіне қарай дидактикалық процестегі әңгімелесу әдісінің көптеген түрлері бар. Олар: кіріспе, немесе сабақты ұйымдастыратын әңгіме, жаңа білімді қалыптастыру (сократ, эвристикалық), жинақтаушы, жүйелеуші және бекітуші әңгімелер арқылы оқушылардың іс-әрекеттің жаңа түріне, жаңа білімді тануға дайындық деңгейі анықталады.

Әңгімелесу әдісі. Оқушыны жаңа білімді алуға белсене қатыстырып, оны білім алу әдістеріне, мұғалім қойған сұрақтарға өз бетімен жауап беруге үйретеді. Эвристикалық әңгімелесу барысында мұғалім оқушылардың білімі мен тәжірибесіне сүйеніп, олардың жаңа білімді түсінуін, қорытынды жасауын жеңілдетеді. Бірлескен іс-әрекет арқылы оқушылар өздері еңбектеніп, ойланып жаңа білім алады.

Білімді жинақтайтын, бекітетін әңгіме оқушылардан теориялық білімдерін, оны қолдану тәсілдерін жүйелеуге бағытталған. Оқушы өз білімін жаңа оқу және ғылыми мәселелерді шешуге қолданады.

Әңгімелесу барысында мұғалім сұрақты бір оқушыға (жеке әңгімелесу ) немесе барлық сынып оқушыларына (жаппай) қояды. Әңгімелесудің бір түрі - оқушымен әңгімелесу . Оны сыныппен, оқушылардың жеке топтарымен өткізуге болады, әсіресе жоғары сынып оқушылары өз пікірлерін айтып, сұрақтар қойып, мұғалім ұсынған тақырыпты талқылайды. Әңгімелесудің нәтижесі көп жағдайда сұрақтардың дұрыс қойылуына байланысты.

Әңгімелесу әдісінің артықшылықтары:

• 
  ес пен тілді дамытуы;
  
• 
  оқушылардың оқу-танымдық қызметін белсенді етуі;
  
• 
  оқушылардың білімінің белгілі болуы;
  
• 
  жақсы диагностикалық құрап;
  
• 
  үлкен тәрбиелік күші бар.
  

• 
  уақыттың көп кетуі;
  
• 
  қауіп элементі бар (оқушы дұрыс жауап бермеуі мүмкін, оны басқа оқушылар естіп, есінде сақтап қалады.
  

• 
  конспектілеу - кітаптың мазмұнын қысқа баяндау;
  
• 
  мәтіннің қарапайым және күрделі жоспарын жасау. Жоспар құру үшін мәтінді оқып болған соң оны бөліктерге бөліп, әр бөлікке атау беру керек;
  
• 
  тезистеу - кітаптың негізгі ойларын қысқа баяндау;
  
• 
  цитаталау - мәтінді сөзбе сөз көшіру. Міндетті түрде автор, кітап (жұмыс) аты, баспасы, шьққан жылы, беттері көрсетіледі;
  
• 
  аннотация — мәнді, елеулі мағынасын жоғалтпай мазмұнды қысқа баяндау;
  
• 
  рецензиялау - оқу материалы туралы өз ойын қысқа жазу;
  
• 
  справка жазу - тапқан кітап, т.б. мағлұмат көзі туралы мәлімет. Анықтамалар статистикалық, библиографиялық (өмірбаяндық, терминологиялық, географиялық, т.б) түрде болады;
  
• 
  формалдық-логикалық модель - мәтіннің сызбасы;
  
• 
  тақырыптық тезаурус – бөлім, тақырып бойынша негізі ұғымдарды ретке келтіру.
  

Кітаппен жұмыс істеу тәсілдері сабақта қолданылады, көп уақыт алады. Мұндай оқудың мақсаты мәтінді түсіндіру, оқушыларға мәтінді толық меңгерту, оған мәтіннің негізгі идеясын ұқтыру. Жаңа ақпаратты түсінудің құнды әдісі – мәтінді талдау.

Оқытуда қолданылатын көрнекілік әдістері.

Көрнекілік әдісі оқытудың сөздік және тәжірибелік әдістерімен өзара байланыста қолданылады және құбылыстармен, объектілермен оқушыларды таныстырранда олардың сезім мүшелеріне әсер етіп, алуан түрлі сурет, көшірме, сызба арқылы құбылыс, процесс, объектілердің символдық бейнелерін немесе оларды табиғи күйінде қабылдайды. Қазіргі мектепте осы мақсатпен экрандық және техникалық құралдар кең қолданылады. Көрнекілік әдістерін шартты түрде екі үлкен топқа бөлуге болады: иллюстрация және демонстрация.

Иллюстрация әдісі арқылы оқушыларға иллюстрациялық құралдар – атап айтсақ: плакат, кесте, картина, карта, тақтадағы суреттер, үлгілер көрсетіледі.

Демонстрацияның (көрсету) оқыту әдісі ретіндегі ерекшеліктері

Демонстрация әдісі арқылы заттар мен құбылыстар тәжірибе жасау арқылы немесе техникалық құралдардан, кино-фильмдерден, диафильмдерден көрсетіледі.

Оқытудың тәжірибелік әдістері арқылы оқушылар тәжірибелік қызметпен айналысып, тәжірибелік іскерліктері мен дағдыларын қалыптастырады.

Тәжірибелік әдістер: жаттығулар, зертханалық және практикалық жұмыстар.

Жаттығу көмегімен ақыл-ой және тәжірибелік іс-әрекет меңгеріледі. Ол барлық пәндерді оқуда, оқу процесінің түрлі кезеңдерінде қолданылады. Оның сипатыжәне әдістемесі оқу пәнінің ерекшелігіне, нақты оқу материалына, оқушылардың жасына байланысты. Жаттығу сипатына қарай ауызша, жазбаша, графикалық және оқу-еңбек деп бөлінеді.

Оқушылардың өз бетімен жұмыс істей білу деңгейіне қарай жаттығулар бірнеше түрге бөлінеді:

• белгілі білімдерді еске түсіріп, оны бекіту мақсатындағы жаттығулар;

• білімді жаңа жағдайда қолданып жаттығу.

Егер оқушы іс-қимылдарды ауызша айтса, онда оны түсіндіру арқылы жаттығу деп атайды. Мұғалім оқушы іс-әрекетінен қателіктер тауып, оқушылардың іс-әрекетіне түзетулер енгізеді.

Жаттығулардың ерекшеліктері:

Ауызша жаттығулар логикалық ойды, есті, тілді оқушылардың зейінін дамытуға көмектеседі.

Жазбаша жаттығулар білімді бекіту және оны қолдану іскерлігін жасауда қолданылады. Оларды қолдану логикалық ойды дамытуға, жазбаша тіл мәдениетін, өздікті дамытуға көмектеседі. Әрбір оқу пәнінің міндетті бөлігі - ана тілінен шет тіліне аудару, берілген тақырыпқа шығарма жазу, суретпен жұмыс, өз бетімен мысалдар және есептер, кесте құрастыру, диаграмма, баяндама, көрініс әзірлеу. Жаттығуды орындау алдында оқушыларға теориялық материал түсіндіріліп, нұсқау беріледі.

Ойын - оқыту әдісі

Оқыту мақсатында қолданылатын ойындардың түрлері көп. Ойын - қанағат алу үшін жасалатын іс-әрекет. Ол мектеп жасына дейінгі балалардың іс-әрекетінің негізгі түрі, ал оқушылар мен ересектер ойынды сабақтан және жұмыстан қолы бос кездерінде ойнайды. Бірақ оқуда да, еңбекте де ойын элементтерін қолдануға болады. Ойын туралы көптеген теориялар бар. Солардың бірін алғаш рет жасаған Ф.Врубель. Ол ойын арқылы бала өзін-өзі көрсеткісі келеді дейді. М.Лазарус жұмыстан кейін демалу теориясын, Г.Спенсер ойын арқылы денедегі артық энергияны шығару, К.Крус тіршілік үшін күреске әзірлеу ойындарының, С.Л.Рубинштейн еңбекке дайындайтын ойындарының теорияларын жасады. Ойын туралы қазіргі көзқарастар оның көптеген қызметін анықтап отыр. Ол баланың қажеттіліктерін, қызығушылықтарын қанағаттандырып, оның өмірге бейімделуін жеңілдетеді (Д.Б.Эльконин), болмысты тануға көмектеседі. Ойын арқылы бала білім алады, тәрбиеленеді, қоғамды құрметтеуге үйренеді, ынтымақтасып жұмыс істеуге дағдыланып, ұтылуға емес, ұтуға тырысады. Оқушылар ертегілерді, аңыздарды, әдеби шығармаларды, өмірден алынған оқиғаларды сахнаға лайықтап қойып, өздері түрлі рөлдерде ойнайды.

Оқыту әдісін таңдауға ықпал ететін шарттар: оқыту әдістерін оның мақсат-міндеттеріне, оқушылардың жас және таным әрекетінің ерекшеліктеріне сай қолдану; мұғалімнің шығармашылығы және шеберлігі, оқытудың нәтижелі өтуіне негіз болатын сабақ мақсатының айқындығы.

Әдебитеттер тізімі

2 Ельмуратов Г.Ж., Сулекеев Д.К., т.б. Саясаттану. Электрондық оқулық. Павлодар: Кереку. 2010

№ 9 тақырып Теориялық оқу материалын оқып-үйрену

Жоспар:

2 ҚСП оқытудағы өзекті мәселе қою.

3 Оқушылардың ақыл-ой тәсілдері мен дағдылары

4 Теориялық материалды оқып-үйренудегі оқушылардың әрекеті

Түсіндіру әдісіне қойылатын талаптар:

• сұрақтарды дәл және аңық тұжырымдау;

• себеп-салдар байланысын ашып, дәлелдер келтіру;

• салыстыру, қатар қою, ұқсату, жарқын мысалдар қолдану;

• жүйелілік.

Түсіндіру – оқыту әдісі ретінде әр жастағы балалар тобымен жұмыста кең қолданылады. Бірақ орта және жоғары сатыларда оқу материалының күрделеніп, оқушылардың ақыл-ой жұмысының мүмкіндіктері өскенде бұл әдіс кіші жастағы оқушылармен жұмысқа қарағанда көбірек қолданылады.

Пікірдің тіл формасы сөйлем болады. Бұл екеуі мазмұн мен форма сияқты байланысшы болғанымен, екеуі тең емес. Пікір мен сейлемнің тең еместігі бірнеше жағдайлардан байқалады. Біріншіден, қандай да болса пікір сөйлем бола алмайды. Пікір тек хабарлы сөйлеммен баяндалады, сұраулы және қозғаушы сөйлемдер пікір бола алмайды, өйткені оларда пікірдің ең басты белгісі жоқ — құбылыстар арасындағы байланысты терістеуші не қозғаушы сөйлем жоқ.

1. Басталды жаңа ғасыр.

2. Батырмен жүргендейміз көкте.

3. Сұлулыққа ғашықпынмен.

4. Түнейтін ел осы ма Жер дегеніміз?

5. Жаңғырық жеті атаңды ояткандай!

6. Өлімнен күшті келген ұят қандай!

7. Неліктен жарық жұлдыз ұран бізге?

Мұндағы 1, 2, 3 — пікір, хабарлы сөйлем. 4, 7— пікір емес, сұраулы сөйлемдер. 5, 6 — пікір емес, лепті сөйлемдер. Екіншіден, сөйлем мен пікір құрылымы тең болмайды. Оның логикалық талдауы ойдың затын, оның сипаттамаларын және табылған ұғымдардың қатынасын атап көрсетуін ұйғарады. Шық қандай алғаш рет шаранадан, Үзіліп шықты-ау адам Жер-Анадан. Ойдың заты — адам. Ойдың заттының сипаттамасы — "үзіліп шықты-ау". Ал бұл сөйлемнің грамматикалық талдауы мүлдем басқаша болады. Үшіншіден, сөйлемнің нақтылы бөлгіленген бөлшектері болып саналатын бастауыш-баяндауышпен салыстырғанда, субъект предикаты пікірдің бөлшектері — логикалық екпінге тәуелді болатыны байқалады.

Төртіншіден, әр түрлі тілдер бар болуы пікір мен сөйлемнің тура келмейтініне дәлел беріп отыр, өйткені бір пікірді әр түрлі тіл формасында беруге болады. Әрбір пікір қашанда грамматикалық сөйлем арқылы айтылады. Сөйлеп дегетлаз—пікірдін материалдық қабығы. Пікір де, ұғым сияқты, тек тілдік материал негізінде, тілдік терминдер мен сөйлемдердің негізінде ғана туып, өмір сүре алады. Тілдік материалдан аулақ, жалан пікір болмайды. Тіпті біз пікірді ойша, құраған күнде де, бәрі бір пікір сөздер, терминдер және сөйлемдер арқылы құралады.

Пікір мен сөйлем бір-бірімен тығыз бірлікте, өйткені пікір мен сөйлемнің мазмұны біреу-ақ. Бірак пікір бөліктері мен сөйлем мүшелері толық сәйкес келе бермеуі де мүмкін.

Кейде сөйлем бір-ақ сөзден тұрады (мысалы, жақсыз сөйлемдер: Жарық. Тыныш. Аяз.), бірақ мұнда да белгілі бір пікір бейнеленген.

Пікір мен грамматикалық сөйлемнің арасындағы тағы бір айырмашылық сол, түрлі тілдерде сөйлемдердің грамматикалық құрылысы түрліше болады.

Ал пікірдің логикалық құрылысы барлық тілдерде бірдей болып келеді.

Сонымен, пікір мен сөйлем тығыз бірлікте болғанымен, бірақ олардың арасында белгілі бір айырмашылықтар да бар. Ойлаудың формасы болып табылатын пікір мен оның тілдік керінісі болып саналатын сөйлемді бір нәрсе деп қарастыру пікір, ойлау үдерісінде қателіктерге соқтыруы мүмкін.

Пікірдің құрылымы мен түрлері. Пікірдін бір-бірінен бір қатар өзгешеліктері болуы мүмкін және болады да. Мұның мәнісі: пікірде әр түрлі нәрселер, олардың әр түрлі қасиеттері, сондай-ақ нәрселердің арасындағы түрлі байланыстар бейнеленеді. Пікір қарапайым және күрделі болып, үлкен екі топқа бөлінеді. Қарапайым пікір бір субъектіден және бір предикаттан тұрады, ал күрделі пікір бірнеше субъектіден немесе бірнеше предикаттан тұрады.

Мысалы: "Арман құс көкті терең бойлап баққан"— жай пікір.

Ал: Ғашықпын, өмір саған Көктем үшін, Қорқыныш — үрей үшін, От дем үшін. Ғашықпын өмір саған Азды-көпті Дәміңнен бұйырғаны Жеткені үшін, — бұл күрделі пікір.

Пікірді түрлендіру. Сөзбен пікір әр түрлі мағынада, түрліше болады. Бір пікірдің өзін әр түрлі сөйлемдермен беруге болады. Мысалы: "Ынтымақ түбі — бірлік", "Ынтымақ түбінде бірлік жатыр", "Бірліктің нәтижесі ынтымақ болады". Осы үш сөйлемнің үшеуінде де бір ғана пікір бар; олар түрлі сөздермен айтылғанымен, пікір біреу.

Бір пікірдің өзін көбінесе жақты сөйлеммен де және жаксыз сөйлемдермен де айтуға болады. Мысалы: "Найзағай ағашты ертеп жіберді" және "Найзағайдан ағаш өртеніп кетті".

Пікірдің логикалық мәнін айқындаудың жеке түрлерін қарастырайың.

Инверсия. Пікірді инверсиялау деп пікірдің мағынасын өзгертпей, терістеуші пікірді қостаушыға және қостаушы пікірді терістеушіге айналдырудың логикалық тәсілін айтамыз.

Айналдыру нәтижесінде пікірдің тек сапасы ғана өзгереді. Мысалы: "Жұлдыздар қозғалмайды емес"— "Жұлдыздар қозғалып тұрады". "Өткен жетінің кейбір күндері суық болды"— "Өткен жетінің кейбір күндері суықсыз болмады". Айналдыру тәсілін қолданғанда бір пікірге екі терістеуші белгі енгіземіз, біріншісі — байланыстың алдынан, екіншісі баяндауыштың артынан келеді. Инверсиялау біздің ойымызды айқындай түседі, оның маңызы да осында. Дұрыс инверсияламаса, онда пікір айкын емес болып шығады немесе олардың мағыналары тікелей бұзылады.

Әдебитеттер тізімі:

2 Ельмуратов Г.Ж., Сулекеев Д.К., т.б. Саясаттану. Электрондық оқулық. Павлодар: Кереку. 2010

№ 10 тақырып Оқу дағдылары және оқу жұмысының тәсілдері

Жоспар:

2 Оқу жұмысының тәсілдері

3 Іскерлік пен дағдыларды қалыптастыру әдістемесі

Тұлғаны қалыптастырып дамыту және сапалы білім беру мақсатында төмендегідей талаптар ұсынылады:

1) Сабақта бағдарлама-әдістемелік талаптардың нақты және шығарма-шылықпен орындалуы; сауатты түрде сабақ түрлерін анықтау, оның бөлімдегі, курсаралық байланыстағы орны, әр сабақтың өткізілу ерекшеліктері.

2) Әр түрлі жастағы оқушы-лардың, сыныптың оқу мүмкіндіктерін, олардың тәрбиелері мен сынып ұжымына қалыптасу деңгейлерін, қызығушы-лықтарын, бейімділіктерін, қажеттіліктері мен сұраныстарын, білімдегі кемшілік-тертерді жоюға талпыныстарын ескеру.

3) Білім бірлігіндегі міндеттерді шешу және ойластыру (өз бетімен білім алуға дайындығын, арнайы жалпыоқулық іскерлік пен дағдыны , танымдық әрекеттерін) қалыптастыру; тәрбиені (әлемдік көзқарас, белсенді өмірлік позиция, дұрыс тәртіп пен қарым-қатынас тәжірибесін, осы бағалы қасиеттерді тұрақты жеке қасиеттерге айналдыруды, өзін-өзі тәрбиелеу мен психологиялық дамытуды) қалыптастыру; оқушының түсінігін, қабылдауын, есте сақтауын, ойлау қабілеттерін, ақыл–ойын, тілін дамыту, сабақтың маңызды және үстем міндеттерін көрсету, оларды ұжымның мүмкіндіктері мен ерекшеліктерін еске ала отырып нақтылау.

4) Сабақтың жүргізілу қарқыны мен тиімді құрылымына қарай таңдау, алдыға қойылған міндеттердің тиімді шешілуі және сабақта уақытты тиімді пайдалану.

5) Маңызды ғылыми түсініктерді, теориялық ережелерді, заңдылықтарды, оқу материалдарындағы басшы тәрбиелік идеяларды, оқу мазмұнындағы негізгі өміршең бөліктерді бөліп алуға оқушы-лардың ықыласын, назарын аудару.

6) Оқу процесінде тәжірибелік, саясаттық, мамандық таңдау бағыттарының қамтамасыз етілуі; оқушылардың алған білімдерін, іскерлік пен дағдыларын пайда-лануға нақтылы мүмкіндіктерді жасау, теориялық мәліметтерді жасанды меңге-руге жол бермеу.

7) Белсенді, қарқынды оқыту әдістерінің есебінде басым әдістерді таңдау қуатын кеңейту, сабақта көрнекілік пен практикалық, репродуктивті және проблемалық іздене отырып оқыту әдістерін, оқушылардың өздік жұмыс-тарын, танымдық қызығушылықтарын арттыратын әдістерді, білімге, оқуға саналы қарым-қатынастарын, міндет сезімдерін, жауапкершілік пен тәртіпті және басқа да оқыту себептерін зор үйлесімділікпен пайдалану; оқыту әдістерін, олардың ішінде қазіргі жағдайда оқушыларға оқу жаңалықтарының мазмұ-нын толық және терең жеткізуге қабілетті әдістердің қуатын кеңейту, көп жағдайда оқушылардың танымдық әрекеттерін белсендіру.

8) Сабақта жалпысыныптық жұмыс түрлерін топтық және жеке жұмыс түрлерімен үйлестіру, оқу жұмыстарын ұйымдастыруға ұжымдық қызметтей талпыну.

9) Диагностикалау негізінде нақты оқыту мүмкіндіктерін, оқушыларға дифференциялды көмек мөлшерін пайдалануды түрлі деңгейдегі дайындықпен жүзеге асыру.

10) Барлық оқушылардың сабақта өз әрекеттеріне, дағдыларына белсенді және саналы қарым-қатынастарын, оқыту жұмыстарын тиімді ұйымдастыруды қалыптастыру; сабақта, бақылау мен білімді бағалауда, оқушылардың іскерлік пен дағдыларында тәрбиелік және дамытушылық мүмкіндіктер жақсы ұйымдастырылған оқуды пайдалану.

11) Жоғары талаптардың үйлесім-ділігі негізінде оқушылардың жеке басына құрметпен қарым-қатынас, жұмыста сынып ұжымына тірек болуға, мұғалімнің жеке тұлғасының тәрбиелік ықпалдарға жетуге ұмтылысы.

12) Кабинеттік оқыту жүйесін ғылыми-техникалық прогрестің талап-тарына сай дамыту, әр түрлі оқыту құралдарын мақсатты, тиімді, кешенді пайдалану (оқулықтар, көрнекі құралдар, жаңалықтар құралы және электрондық есептеу техникалары т.б)

13) Сабақта жайлы жұмыстар үшін эстетикалық және гигиеналық шарттарды сақтау.

14) Оқушылардың уақыттарын ескере отырып, қиындықтар түсір-мейтіндей етіп үй жұмыстарының көлемі мен мазмұнын анықтау, үй жұмысын орындауда мән-мағынасына және тиімді орындау әдістеріне түсінік беру; қай жерде қысқартуға болатын үй жұмысының көлемін емес, керісінше сабақта оқудың артықшылығын сезінуге талпындыру.

15) Оқыту жағдайы өзгертілгенде, сабақтың түпкі мақсатын анық тексеру және бірмезгілдік дайындықты ыңғайлап қайта құру, методикалық нұсқалардың қосымша қорын іске асыруға көшу.

16) Сабаққа қатысу барысында алынған өздікталдау арқылы білім нәтижесін, тәрбиені, оқушының дамуын анықтау, оларды алдыға қойылған педагогикалық міндеттермен салыстыру, жетістіктер мен кемшіліктердің басты себептерін табу, келесі сабақты жоспарлағанда, өздікталдаудың нәтижесін, шешімін еске алып отыру.

Әдебитеттер тізімі:

2 Ельмуратов Г.Ж., Сулекеев Д.К., т.б. Саясаттану. Электрондық оқулық. Павлодар: Кереку. 2010

№ 11 тақырып Қоғамдық-саяси пәндердерді оқытудағы көрнекілік

Жоспар:

2 ҚСП сабағындағы оқу картинасы

3 Шартты-графикалық (кескіндемелік) көрнекілік

4 Тарихты оқытудағы техникалық құралдар

Әдебитеттер тізімі:

2 Ельмуратов Г.Ж., Сулекеев Д.К., т.б. Саясаттану. Электрондық оқулық. Павлодар: Кереку. 2010

№ 12 тақырып Картографиялық көрнекі құралдар

Жоспар:

2 Сабақта оқу картасы, картасұлба, кескін картаны қолдану

3 Картографиялық ойындар

ҚСП карталар географиялық негізде жасалады және тарихи оқиға немесе дәуірдің кішіріейтілген, жинақталған бейнелі-шартты көрінісін танытады. Ол көріністе нысанның кеңістікте орналасуы белгілі бір масштабқа түсіріледі. Карталарда оқиғалар мен құбылыстар, олардың байланыстары мен орналасуы шартты түрде беріледі. ҚСП карталар аумақтарды қамтуы (әлемнің, құрлықтың, мемлекеттің картасы); мазмұны (жинақтаушы және тақырыптық); масштабы (ірі, орта, ұсақ масштабы) бойынша ерекшеленеді. Жинақтаушы карталарды тақырыптық карталар одан әрі нақтыландыра түседі. Оқу тақырыбының оқиғалары мен құбылыстарын қамтығандықтан ол карталар тақырыптық деп аталады.

Картада тарихи оқиғаларды оқшалау. Тарихи оқиғалар уақыт және кеңістік шеңберінде өтеді. Тарихта кеңістік уақыттық байланыстар белгілі бір оқиғаның белгілі бір мемлекеттің белгілі бір жерінде белгілі бір уақыт аралығында өтуін танытады. Көптеген тарихи оқиғалар кеңістікке қатысты шарттармен байланысы арқылы түсінікті болады. Оқиғаны нақты кеңістікке теліп, оның өткен жерінің географиялық бейнеленуін оқшалау (локализация) деп атаймыз.

Әдебитеттер тізімі

2 Ельмуратов Г.Ж., Сулекеев Д.К., т.б. Саясаттану. Электрондық оқулық. Павлодар: Кереку. 2010

№ 13 тақырып Қоғамдық-саяси пәндерді оқытудағы хронология

Жоспар:

2 Хронологиялық дағдылар қалыптастырудағы ойындар мен тапсырмалар.

Хронологияны меңгеру бойынша берілетін тапсырмалар әртүрлі болып келеді. Мысалы, оқиғаның датасын көрсету немесе дата бойынша оқиғаны анықтау; оқиға, датаның арақатынасын белгілеу; оқиғаның ұзақтығы, хронологиялық сабақтастығын анықтау; даталардың арасынан белгілі бір процеске қатысатын табу; хронологиялық қатар, кесте түзу; оқиға дамуының кезендерін анықтау; оқиғаның кезеңге қатыстылығын белгілеу; оқиғалардың арасынан ең негізгісін табу; дәуірлердің қлшемдерін негіздеу.

Әдебитеттер тізімі

2 Ельмуратов Г.Ж., Сулекеев Д.К., т.б. Саясаттану. Электрондық оқулық. Павлодар: Кереку. 2010

№ 14 тақырып ҚСП құжаттар мен тарихи дереккөздерін оқып-үйрену

Жоспар:

2 Мұғалім мен оқушылардың ҚСП құжаттармен жұмысы.

3 ҚСП дереккөздерінің конспектісі мен тезистерін дайындау.

Тарихи дереккөздеріне адам қолымен жасалған – оның қоршаған ортамен байланысының нәтижесі, материалдық мәдениет, салт-дәстүр заттары, жазба ескерткіштер жатады. Әдістеме пәнінде кең мағына айтқанда, жазба ескерткіштерді тарихи құжаттар деп атайды.

Құжаттың атқаратын роліне қарай оның сабақта қолданатын орны белгіленеді. Зертханалық әдісті қолданғанда құжатты оқып-үйрену оқулықпен жұмыс жасаудан бұрын атқарылуы тиіс. Ал құжаттану әдістемесін қолдаушылар оқулықтың тиісті параграфымен танысқаннан соң барып оқушылардың тиісті құжатпен танысқаны дұрыс деп есептейді.

Дереккөздерімен жұмыс жоғары сыныптарда ұйымдастырылады. Мұндай дерек көздеріне саясаттанушылардың, тарихшылардың және экономистердің еңбектері мен қолбасылары естеліктерін қосуға болды.

Әдебитеттер тізімі

2 Ельмуратов Г.Ж., Сулекеев Д.К., т.б. Саясаттану. Электрондық оқулық. Павлодар: Кереку. 2010

№15 тақырып ҚСП оқыту процессіндегі білімді бағалау мен баға беру жүйесі.

Жоспар:

1. Білімді тексеру мен бағалау жүйесінің мақсаты мен мағынасы.

2. Тексеру мен бағалау тәсілдері.

3. Білімді тексеру барысындағы сұрақтар мен тапсырмаларға мінездеме.

4. Білімді бағалау формалары.

Әдебитеттер тізімі

2 Ельмуратов Г.Ж., Сулекеев Д.К., т.б. Саясаттану. Электрондық оқулық. Павлодар: Кереку. 2010

1. Білімді тексеру мен бағалау жүйесінің мақсаты мен мағынасы. Білімді есепке алу және бағалау.Оқушылардың білімін бағалау – күрделі педагогикалық мәселе. Білім бағалау барысында әрбір мұғалім алдында мақсат қойып, шәкірттерінің одан әрі өсу жолын ойластырады. Мұғалімнің білімі мен іскерлігі, тәжірибесі мен сезімталдығы,қоғам мен ұрпақ алдындағы жауапкершілігі, адамгершілігі мен мамандық әдебі педагогикалық саясат негізімен қабысып жатқанда ғана ол бұл бағытта дұрыс шешім қабылдай алады. Соның өзінде де мақсат билігінен көріндім деу қиын.

Мектеп мұғалімдерінің оқушы білімін бағалауы туралы әр түрлі пікір айтылып жүр. Тіпті бір-біріне қарама-қарсы келетіндері де аз емес. Бірақ өзіндік ерекшеліктері бар бағалау жүйелерімен жұмыс істейтін мұғалімдер тәжірибесінің жақсы жақтарын көре білу де маңызды. Ең басты, баланың оқуға ынтасын арттыру.

Сонау кеңес дәуірінің соңғы жылдары оқу құралдары, бағдарлама, әдіс-тәсілдер үлкен өзгеріске ұшырады. Оқыту қиын, балалар игере алмайды дедік. Оқу бағдарламасы қысқартылда. Толық үлгірім береміз деп жаман баға қою шектелді. Бірақ бұдан балалар оқу бағдарламасын толық игеріп кете алмады, қайта кері кету орын алды. Қайтадан жаман баға қою керек дедік. Бәрібір жақсара қойған үлгірім жоқ.

Дегенмен де, оқу-тәрбие сапасын оқушы – мектеп әкімшілігі деген тізбектен іздейтініміз рас. әлі күнге мектептегі оқу-тәрбие ісінің жетістігі мен кемшілігінің нақтылы критерийлері жоқ. Жұмысты бағалау – салыстырмалы дүние. Сондықтан да субъективтілікке жол беріледі. Айтылып жүрген жұмыс нәтижесі өзара байланысты мәселеге тәуелді. Мысалы, мектептегі мұғалімдердің ұжымшылдық беріктігі, бірлігі сезілмесе, оқушылар арасындағы ұжымшылдық та болмайды. Педұжым шығармашылқ жұмыс істей алмаған мектепте сабақтың да шығармашылқпен ұйымдастырылуы неғайбіл. Мұғалім мен басшы арасында ынтымақтастық орнамаса, бала мен мұғалім арасында да түсінік тумайды. Осының бәрінің үлгірімге, сапаға тигізер әсері мол.

2. Тексеру мен бағалау тәсілдері.Жасыратыны жоқ, мұғалімдердің ішінде бағаны қорқыту құралы ретінде қолданатындары да кездеседі. Ондайлар сабақта тыныш отырмаған оқушыларға да екілік қояды. әріптестеріміздің қайсібірі бағаны қалтасынан беретіндей тым сараңдық жасайды. «Жомарт» ағайлар мен апайлар да бар. Түптеп келгенде, осы әрекеттердің бәрі оқушылардың сабаққа байланысты еңбегіне жасалған қиянат десек артық айтпаған болар едік. Бұл – жекелеген мұғалімдердің өз мамандығы бойынша теориялық білімі таяз, әдістемелік шеберлігі төмен, педагогика мен психологиядан білім деңгейі әлсіз, дидактикалық озат тәжірибелерді күнделікті жұмысына шығармашылықпен пайдалана алмайды деген сөз.

Баға қою арқылы бала жанына үрей туғызудан гөрі тез толғанып, қайта талпынуға ұмтылдыру керек. Әділ қойылған баға оқушы мен мұғалім арасында адамгершілік қарым-қатынас орнықтырады.

3. Білімді тексеру барысындағы сұрақтар мен тапсырмаларға мінездеме. Педагогиканың және бір қиындығы сонда, білім берумен жұмыс бітпейді. Білімді оқушыға меңгертіп, дарыта білу керек. Бұл – үлкен өнер, ұстаз мұраты да осыған саяды. өкінішке орай, кейбір әріптестеріміз әр түрлі себептерде сылтауғып бұл талаптарды орындаудан үзілді-кесілді жалтарып жүреді. Оларға оқу бағдарламасы, оқулықтар, әдістемелік әдебиеттер, көмекші құралдар жетіспей жатады. Олар білімді бағалаудың тиімді жолдары, ұстанымдары мен ережесі бар екенін біле бермейді.

Оқушылардың білімін бағалауға қойылатын талаптардың біразын жоғарыда айттық. Енді бір кездегі Герман Демократиялық Республикасының Ғылым академиясы жанындағы дидактика институтының ғылыми қызметкері Хельмут Вектің «Оценки и отметки» деген еңбегінен біраз мысал келтірейік. Бұл кітапта білімді бағалаудың негізгі төрт ұстанымы көрсетілген. өз басым кітапты бірнеше рет оқып шықтым,. Оның мазмұнымен, шартымен, бағыт-бағдарларымен таныстым. Оларды мұқият ой елегінен өткізіп, нақтылы мүмкіншілігімізді есепке алып, білімді бағалаудың тиімді жолдарын, ықпалды әрекеттерін қарастырдым. Осы орайда бірқатар шараларды қамтитын өзіндік бағдарлама жасап, күнделікті жұмысыма пайдалана бастадым. Әрине, бұл әрекеттерім төр аяғынан тең басып тұр дей алмаймын, дегенмен құр алақан емеспен. Бұл жайында айтпағымызды біраз шегер тұрып, әуелі Хельмут Век сараптаған төрт ұстанымға тоқтала кетуі жөн көрдік. Неге десеңіз, мұны әріптестеріміздің көпшілігі біле бермейді. Вектің (орысшаға аударған) кітабының таралымы өте аз, екінші басылымы болған жоқ. Сонымен ол ұстанымдар қандай?

1.Бағалау және баға – оқу үрдісінің бөлінбес құрамдас бөлігі. Мұның өзі төрт дәйектемеден тұрады.

а) Бағалау ынталандыру әдісі, онсыз кез келген үрдісті игеру мүмкін емес.

ә) Бағалау және емтихан алу – үлгерімді жақсартудың, оқушылардың басқа да қасиеттерін дамытудың кепілі.

б) Бағалау мұғалімдер мен оқушылардың өзара қарым-қатынасына үлкен ықпал жасайды.

1 Жамбылов Д. Саясаттану негіздері: оқу құралы. Алматы: «Жеті жарғы», 2007. - 279б

2 Жамбылов Д. Саясаттану негіздері: оқу құралы. Алматы: «Жеті жарғы», 2005. – 280б

3 Қуандық Е.Саясаттану негіздері: оқу құралы Алматы: Дәуір, 2005. - 223б

4 Айталы А. Байсалды ел байқаусыз қате жібермес Алматы: Таймас, 2008-328 б.

5 Әбсаттаров Р.Б.Тесты по политологии. Саясаттану негіздері: сұрақтары мен жауаптары: вопросы и ответы. Алматы: Ғылым, 2005-310 б.

6 Әлемдік саясаттану антологиясы (10 томдық) 7 т. Алматы: Қазақстан (мәдени мұра) , 2007 – 544б

7. Абсаттаров Р. Б., Жалмагамбетова С. Т., Нуракишев А. А. Тесты по политологии: вопросы и ответы: Учебное пособие, - Алматы, 2005.

8. Қуандық Е.С., Абдулаева К. Билер институты: тарихы мен тағылымы // Ғылыми жұмыстар «Әділет», 2003. - №1. – 197-202 б.

9. Қуандық Е.С. Қазақстандағы саяси партиялар әлемдік тәжірибемен үндесеме? // Саясат, 2004. - №6. – 25-28 б.

6 Мультимедиялық оқулықтардың тізімі

1 Ельмуратов Г.Ж., Сулекеев Д.К., Молдабаева С.К. т.б. Саясаттану. Электрондық оқулық. Павлодар. Кереку, 2010.

1.Тарихты оқыту әдісінің пайда болуы мен қалыптасуы.

2. Тарихты оқыту әдісінің ғылым ретінде мақсаты, пәні және функциясы.

Ұсынылатын әдебиеттер:

1 Жамбылов Д. Саясаттану негіздері: оқу құралы. Алматы: «Жеті жарғы», 2007. - 279б

2 Рахымбаева А.С. Саясаттану. Астана: Фолиант, 2006 – 216 б.

3 Қуандық Е.Саясаттану негіздері: оқу құралы Алматы: Дәуір, 2005. - 223б.

4 Жамбылов Д. Саясаттану негіздері: оқу құралы. Алматы: «Жеті жарғы», 2005. – 280б.

1. Мектептерде тарихи білім берудің қалыптасуы мен дамуы.

2. Қазақстан Республикасында тарихи білім берудің құрылысы мен қазіргі жүйесі.

3. Тарих бойынша мектеп бағдарламасына сараптама жасау.

а) бағдарламаларға қысқаша мінездеме,

б) тарих бөлімдерінің құрлысы мен мазмұны, негізгі мақсаты.

1 Жамбылов Д. Саясаттану негіздері: оқу құралы. Алматы: «Жеті жарғы», 2007. - 279б

2 Рахымбаева А.С. Саясаттану. Астана: Фолиант, 2006 – 216 б.

3 Қуандық Е.Саясаттану негіздері: оқу құралы Алматы: Дәуір, 2005. - 223б.

4 Жамбылов Д. Саясаттану негіздері: оқу құралы. Алматы: «Жеті жарғы», 2005. – 280б.

Тәжірибелік сабақ № 3 Тарихты оқыту процесінде оқушылардың іскерлігінің қалыптасуы.

Жоспар:

1.Тарихты оқыту процесінде оқушылардың қабілеттері мен біліктерін дамыту.

2. Тарихты оқыту процесінде ақыл-ойлық біліктерінің дамуы, әдістемелік жолдар, көмекші құралдар, деректер, құжаттар, тарихи өлеңдер.

3. Оқу іскерліктері мен біліктерінің сипаттамасы.

4. Оқушылар іскерліктерінің қалуыптасуының методикасы мен кезеңдері.

Ұсынылатын әдебиеттер:

1 Жамбылов Д. Саясаттану негіздері: оқу құралы. Алматы: «Жеті жарғы», 2007. - 279б

2 Рахымбаева А.С. Саясаттану. Астана: Фолиант, 2006 – 216 б.

3 Қуандық Е.Саясаттану негіздері: оқу құралы Алматы: Дәуір, 2005. - 223б.

4 Жамбылов Д. Саясаттану негіздері: оқу құралы. Алматы: «Жеті жарғы», 2005. – 280б.

Тәжірибелік сабақ № 4 Мектептегі ҚСП білімнін қалыптасуы.

Жоспар:

1. Тарихи білімнің құрлымы мен функциясы.

2. Тарихты оқытуда фактілердің ролі.

3. Тарихты оқыту процессінде білімнің қалыптасу сатылары.

1 Жамбылов Д. Саясаттану негіздері: оқу құралы. Алматы: «Жеті жарғы», 2007. - 279б

2 Рахымбаева А.С. Саясаттану. Астана: Фолиант, 2006 – 216 б.

3 Қуандық Е.Саясаттану негіздері: оқу құралы Алматы: Дәуір, 2005. - 223б.

4 Жамбылов Д. Саясаттану негіздері: оқу құралы. Алматы: «Жеті жарғы», 2005. – 280б.

Тәжірибелік сабақ № 5 ҚСП құбылыстарды тудыру

Жоспар:

1.Тарихи құбылыстарды елестетудің түрлері және тарихи білімнің қалыптасу процесіндегі ролі.

2. Оқушылаға тарихи құбылыстарды тудырудағы әдістер.

3. Тарихи кеңістікпен уақыттағы, өткен практикалар жөніндегі құбылыстарды тудыру жолдары

1 Жамбылов Д. Саясаттану негіздері: оқу құралы. Алматы: «Жеті жарғы», 2007. - 279б

2 Рахымбаева А.С. Саясаттану. Астана: Фолиант, 2006 – 216 б.

3 Қуандық Е.Саясаттану негіздері: оқу құралы Алматы: Дәуір, 2005. - 223б.

4 Жамбылов Д. Саясаттану негіздері: оқу құралы. Алматы: «Жеті жарғы», 2005. – 280б.

Тәжірибелік сабақ № 6 ҚСП түсініктердің қалыптасуы.

Жоспар:

1. Тарихи түсініктердің қалыптасуының әдістемелік аспектілері.

2. Тарихи түсініктерді топтау

3. Тарихи түсініктерді анықтаудағы тәсілдер мен жағдайлар.

1 Жамбылов Д. Саясаттану негіздері: оқу құралы. Алматы: «Жеті жарғы», 2007. - 279б

2 Рахымбаева А.С. Саясаттану. Астана: Фолиант, 2006 – 216 б.

3 Қуандық Е.Саясаттану негіздері: оқу құралы Алматы: Дәуір, 2005. - 223б.

4 Жамбылов Д. Саясаттану негіздері: оқу құралы. Алматы: «Жеті жарғы», 2005. – 280б.

Тәжірибелік сабақ № 7 ҚСП оқыту процессінде оқушылар білімінін қалыптасуы.

Жоспар: 1. Әдісті үйретудегі оқушылардың негізгі сатыдағы жұмыс тәсілдерінің қалып-тасуы.

2. Мектепте тарихты оқыту процессінде арнайы оқу қабілетіне мінездеме.

3. Қабілеттін қалыптасу әдісі:

а/ тарихи материялдарды талдау және синтездеу.

б/ тарихи құбылыстарды салыстыру.

в/ қорытынды жасау.

г/ тарихи материалды түсіндіру.

Ұсынылатын әдебиеттер:

1 Жамбылов Д. Саясаттану негіздері: оқу құралы. Алматы: «Жеті жарғы», 2007. - 279б

2 Рахымбаева А.С. Саясаттану. Астана: Фолиант, 2006 – 216 б.

3 Қуандық Е.Саясаттану негіздері: оқу құралы Алматы: Дәуір, 2005. - 223б.

4 Жамбылов Д. Саясаттану негіздері: оқу құралы. Алматы: «Жеті жарғы», 2005. – 280б.

Тәжірибелік сабақ № 8 Оқытудағы әдіс және әдістемелік тәсілдер.

Жоспар:

1.Оқыту әдісі туралы түсінік

2. Тарихи материялды ауызша оқытудағы негізгі тәсілдер, оларға қысқаша мінездеме.

3. Оқу материалын түсіндіру жолындағы оқушылардың үйретімділігі.

4. Тарих сабақтарында мәселелермен, үйретімділік жағдайлар мен жұмыс істеу әдісі.

Ұсынылатын әдебиеттер:

1 Жамбылов Д. Саясаттану негіздері: оқу құралы. Алматы: «Жеті жарғы», 2007. - 279б

2 Рахымбаева А.С. Саясаттану. Астана: Фолиант, 2006 – 216 б.

3 Қуандық Е.Саясаттану негіздері: оқу құралы Алматы: Дәуір, 2005. - 223б.

4 Жамбылов Д. Саясаттану негіздері: оқу құралы. Алматы: «Жеті жарғы», 2005. – 280б.

Тәжірибелік сабақ № 9 Көрнекті құралдарды пайдалана отырып, оқыту жұмысынын тәсілдері.

Жоспар:

1. Көрнекілік оқыту әдісінің мағынасы. Көрнекі құралдарды таңдаудағы ғылыми-әдістемелік жол және тарих сабақтарында олармен жұмыс істеу тәсілі.

2. Жұмыс істеу тәсілдері:

а/ бейнелеу көрнекілік құралымен.

б/ шартты-графикалық

в/ сынып ерекшелігі бойынша жұмыс ерекшелігі.

Ұсынылатын әдебиеттер:

1 Жамбылов Д. Саясаттану негіздері: оқу құралы. Алматы: «Жеті жарғы», 2007. - 279б

2 Рахымбаева А.С. Саясаттану. Астана: Фолиант, 2006 – 216 б.

3 Қуандық Е.Саясаттану негіздері: оқу құралы Алматы: Дәуір, 2005. - 223б.

4 Жамбылов Д. Саясаттану негіздері: оқу құралы. Алматы: «Жеті жарғы», 2005. – 280б.

Тәжірибелік сабақ № 10 ҚСП сабақтарында баспа текстермен оқыту жұмысынын тәсілдері.

Жоспар:

1. Оқушылардың өз бетімен оқулық текстерімен жұмыс істеуін талап ету, және тарихты оқыту процессінде оның маңызы.

2. Оқулық текстермен жұмыс істеу тәсілдері:

а/ өздік жұмыс

б/ тезис және конспект құру және басқа тәсілдер.

3. Тарихи документтер түрлері. Тарихты оқытудағы құжаттардың маңызы.

4. Құжаттармен жұмыс істеуді талап ету.

Ұсынылатын әдебиеттер:

1 Жамбылов Д. Саясаттану негіздері: оқу құралы. Алматы: «Жеті жарғы», 2007. - 279б

2 Рахымбаева А.С. Саясаттану. Астана: Фолиант, 2006 – 216 б.

3 Қуандық Е.Саясаттану негіздері: оқу құралы Алматы: Дәуір, 2005. - 223б.

4 Жамбылов Д. Саясаттану негіздері: оқу құралы. Алматы: «Жеті жарғы», 2005. – 280б.

1. Қазақстан тарихы сабағында көркем әдебиетті пайдалану.

2. Көркем шығармашылық арқылы сабақ үстінде оқушылардың өзіндік жұмысын ұйымдастыру.

Ұсынылатын әдебиеттер:

1 Жамбылов Д. Саясаттану негіздері: оқу құралы. Алматы: «Жеті жарғы», 2007. - 279б

2 Рахымбаева А.С. Саясаттану. Астана: Фолиант, 2006 – 216 б.

3 Қуандық Е.Саясаттану негіздері: оқу құралы Алматы: Дәуір, 2005. - 223б.

4 Жамбылов Д. Саясаттану негіздері: оқу құралы. Алматы: «Жеті жарғы», 2005. – 280б.

1. Дәріс-сабақ оқытудағы ең негізгі үрдіс.

2. Семинар сабағы. Оны өткізу жолдары.

3. Реферат- оқушының ізденіп жазған шығармашылығы.

Ұсынылатын әдебиеттер:

1 Жамбылов Д. Саясаттану негіздері: оқу құралы. Алматы: «Жеті жарғы», 2007. - 279б

2 Рахымбаева А.С. Саясаттану. Астана: Фолиант, 2006 – 216 б.

3 Қуандық Е.Саясаттану негіздері: оқу құралы Алматы: Дәуір, 2005. - 223б.

4 Жамбылов Д. Саясаттану негіздері: оқу құралы. Алматы: «Жеті жарғы», 2005. – 280б.

Тәжірибелік сабақ № 13 Қоғамдық пәндер сабақтарындағы патриоттық тәрбие.

Жоспар:

1. Бүгінгі оқушы ертеңгі маман

2.Жастар- қоғамның болашақ құрылысшылары

Ұсынылатын әдебиеттер:

1 Жамбылов Д. Саясаттану негіздері: оқу құралы. Алматы: «Жеті жарғы», 2007. - 279б

2 Рахымбаева А.С. Саясаттану. Астана: Фолиант, 2006 – 216 б.

3 Қуандық Е.Саясаттану негіздері: оқу құралы Алматы: Дәуір, 2005. - 223б.

4 Жамбылов Д. Саясаттану негіздері: оқу құралы. Алматы: «Жеті жарғы», 2005. – 280б.

1. Білімді тексеру мен бағалау жүйесінің мақсаты мен мағынасы.

2. Тексеру мен бағалау тәсілдері.

3. Білімді тексеру барысындағы сұрақтар мен тапсырмаларға мінездеме.

4. Білімді бағалау формалары.

Ұсынылатын әдебиеттер:

1 Жамбылов Д. Саясаттану негіздері: оқу құралы. Алматы: «Жеті жарғы», 2007. - 279б

2 Рахымбаева А.С. Саясаттану. Астана: Фолиант, 2006 – 216 б.

3 Қуандық Е.Саясаттану негіздері: оқу құралы Алматы: Дәуір, 2005. - 223б.

4 Жамбылов Д. Саясаттану негіздері: оқу құралы. Алматы: «Жеті жарғы», 2005. – 280б.

1.Педагогикалық қызметінде тарих мұғалімінің атқаратын функциясы

2. Қоғамтану мен тарих мұғалімінің дамыту функциясы.

3. Қоғамтану мен тарихты оқып үйренудің тәрбиелік функциясы.

4. Ұйымдастырушылық- педагогикалық білімдері мен іскерліктері.

Ұсынылатын әдебиеттер:

1 Жамбылов Д. Саясаттану негіздері: оқу құралы. Алматы: «Жеті жарғы», 2007. - 279б

2 Рахымбаева А.С. Саясаттану. Астана: Фолиант, 2006 – 216 б.

3 Қуандық Е.Саясаттану негіздері: оқу құралы Алматы: Дәуір, 2005. - 223б.

4 Жамбылов Д. Саясаттану негіздері: оқу құралы. Алматы: «Жеті жарғы», 2005. – 280б.

8 Өзіндік жұмыстың тапсырмалары

Тақырып № 1. Колледж, мектепте қоғамдық-саяси пәндерді оқытудың әдістемесі

1 Сұрақтарға жауап табу

1) Саясаттанудың атқаратын қызметі және маңызы қандай?

2) Әлеуметтік-гуманитарлық білім жүйесінде саясаттанудың орны.

3) Саясаттанудағы идеялық - теориялық күрес қалай жүреді?

2 Саясаттануға арналған монографияларды оқу.

1 Сұрақтарға жауап табу

1) 1. ҚСП пәнінің мақсаты мен міндеті.

2) Күнделікті сабақ жоспары

2 Сұрақтарды құрастыру тақырып бойынша

Тақырып № 3. Қазіргі ОБМ қоғамдық-саяси пәндерді білім беру

1 Сұрақтарға жауап табу

1) Сабаққа қойылатын талаптар

2) Сабақтан тыс ҚСП бойынша жұмыстар.

2 Шағын глоссарий жасау (үш тілде)

Тақырып № 4. Оқулық- маңызды білім көзі және оқу құралы.

1 Сұрақтарға жауап табу

1) Оқулықтың мазмұнына сараптама беру.

2)Тарихи білімнің ролі.

3) Тарихи білімнің компоненттері (көрініс; түсініктер; заңдылықтар).

4) Тарих сабағында кеңесудің ролі. Кеңесудің түрлері.

2 Тақырып бойынша мақалаларды оқу.

1 Сұрақтарға жауап табу

1) Дәстүрден тыс сабақтардың анықтамасы, түрлері, т.б.

2) Оқыту процессіндегі этаптардың мінездемесін беру.

2 Осы тақырыпқа шағын эссе жазу

Тақырып № 6. ҚСП материалдарының құрылымы және оны оқып үйренудің тәсілдері

1 Сұрақтарға жауап табу

1) Оқушылардың оқытуда дамыту тапсырмаларының ролі.

2) ҚСП сабақтарында әдеби шығармаларды қолдану түрлері, әдеби шығармалардың –тәрбиелік, дамыту, оқыту ролі.

2 Тақырып бойынша шағын тесттерді құрастыру

Тақырып № 7. Саясаттану және қоғамдық пәндерді оқыту әдістемесі

1 Сұрақтарға жауап табу

1)Сабақтың мақсаттары (3 бағыт).

2) Мақсат қою талаптары.

3) ҚСП пәнінін мұғалімі және оған қойылатын талаптар.

2 Саясаттану тақырыбына арналған монографияларды оқу.

1 Сұрақтарға жауап табу

1) Сабақта қолданатын кесте түрлері; кестенің анықтамасы.

35. Сабақ барысында тарихи көріністер арқылы тарихи білімді қалыптастыру.

2 Қалаған тақырып бойынша кестені сызып әкелу

Тақырып № 9. Теориялық оқу материалын оқып-үйрену

1 Сұрақтарға жауап табу

1) Қазіргі кездегі ҚСП сабағына қойылатын талаптар.

2). Сабақтың бірінші этапын ойластыру.

3) Оқушылардың біліктілігіне мінездеме беру.

2 ҚСП арналған әдебиетті оқу

Тақырып № 10. Оқу дағдылары және оқу жұмысының тәсілдері.

1 Сұрақтарға жауап табу

1) ҚСП курсының қалыптасуы мен дамуы.

2) ҚСП ғылым ретінде атқару міндеті, мақсаты

2 тақырып бойынша сұрақтарды құрастыру

Тақырып № 11. Қоғамдық-саяси пәндердерді оқытудағы көрнекілік

1 Сұрақтарға жауап табу

1) Сабақта көрнекілікті қолдану түрлері. Тақырыптық көрнекілік.

2) Сабақта көрнекілікті жоспары, компоненттері.

2 Бір карточканы тапсырмамен жасап әкелу

Тақырып № 12. Картографиялық көрнекі құралдар

1 Сұрақтарға жауап табу

1) Саясаттанудағы саяси мәдениет ұғымының қалыптасуы.

2) Саяси мәдениеттің атқаратын қызметі.

3) Саяси мәдениет пен саяси сананың қарым - қатынастары және элементтері.

4) Саяси әлеуметтенудің ұғымын анықтау.

1 Сұрақтарға жауап табу

1) ҚСП көріністердің түрлері мен оның тарихи білімді қалыптастырудағы ролі

2) ҚСП көріністерді қалыптастыру әдісі

3) Тарихи кезең, тарихи оқиғалар жөніндегі көріністерге сипаттама беру.

2 ҚСП қалаған тақырып бойынша кесте жасап әкелу

1 Сұрақтарға жауап табу

1) Оқулықтағы материалдан түсініктерді анықтау, талдау жолдары.

2) Мектептік тарих бағдарламасына сараптама беру.

2 Сабақтын тақырыбын, жоспарын, мақсатын жазып әкелу

Тақырып № 15. ҚСП оқыту процессіндегі білімді бағалау мен баға беру жүйесі

1 Сұрақтарға жауап табу

1) Оқушылардың білімін тексеруде қойылатын талаптар (сұрақтар мен тапсырмалардың түрі).

2) Қазіргі тарих оқулығына мінездеме беру.

2 Ауызша мысалдарды келтіру
9 СӨЖМ кеңес кестесі

Дәріске, тәжірибелік сабақтарға қатысу 0-100 баллмен бағаланады

Ескерту:

Конспект нақты тақырыпқа жазылуы керек, мазмұны берілген сұрақтың жауабы толық болуы қажет. Сонымен қатар, ұсынылған әдебиетпен пайдалану қажет. Конспект дайындаған кезде сұрақтар туындаса, ұсынылған уақытта кеңеске келу керек.

11 Студенттердің оқу жетістіктерін бағалау жүйесі

Бақылаудың барлық түрінде де оқудағы жетістіктер балды-рейтингті жүйесі бойынша (ББРЖ) бағаланады:

• 
  сабақтарға дайындық, топта белсенді жұмыс жасау, бақылау шараларға қатысу;
  
• 
  өздік және зертханалық жұмыстарды уақытында, сапалы орындау және қорғау;
  
• 
  сабаққа қатысу және басқа.
  

Межелік бақылаудың (МБ) бағасы да 100 балдық шкала бойынша анықталады.

АҮ және МБ бағаларының қорытындысы негізінде пән бойынша студенттің рейтингі (Р1 и Р2) анықталады:

Р1(2) = АҮ1(2)*0,7 + МБ1(2)*0,3.

Егер оқу жоспарында пән бойынша сынақ және емтихан болса, онда сынақ екінші межелік бақылау ретінде анықталады.

Егер студент межелік бақылаудан өтпесе немесе межелік бақылаудан 50 балдан төмен алса, рейтинг есептелмейді.

Семестрде пән бойынша студенттің жіберу рейтингінің бағасы тең:

ЖР=(Р1+Р2)/2

Егер оқу жоспарында пән бойынша курстық жұмыс(жоба) және емтихан болса, онда курстық жұмысты (жобаны) қорғау бағасы жіберу рейтингі анықталғанда есептеледі.

ЖР = (Р1+Р2)*0,7/2 + КЖ*0,3

Әр пән бойынша (пәннің қорытынды бақылау түрі мемлекеттік емтихан болса да) студенттердің оқу жетістіктері қорытынды бағамен (Қ) анықталады. Қорытынды баға ЖР және ҚБ (емтихан, дифференциалды сынақ немесе курстық жұмыс (жоба)) салмақтық үлестер негізінде есептеледі (СҮжр және СҮқб):

Қ = ЖР*СҮжр + ҚБ*СҮқб

Баға жетекшінің пікірін ескере отырып, көрсеткен біліміне сәйкес қойылады.

Толық мәліметтерді студенттерге арналған анықтамалық - бағыттауыштан алуға болады.

Академиялық тәртіп пен әдептің саясаты С.Торайғыров атындағы ПМУ-дың ішкі тәртіп ережелеріне сәйкес келеді.

Оқытушы және студент бір-біріне құрметпен қарауға тиіс.

Егер Сіз барлық сабақтарға кешікпей келіп, барлық сабақтарға дайындалып, сабақтарда белсенді болсаңыз және барлық тапсырмаларды сапалы және дер кезінде орындасаңыз Пән бойынша тапсырмаларды орындау және тапсыру кестесіне сай жұмыс жасасаныз максималды балды аласыз.

Сіздердің сабаққа дайындықтарыңыз ауызша сұрау, үй тапсырмасын орындау, топпен жұмыс істеу арқылы тексеріледі

Негізгі талаптар:

1) Оқу үрдісіне қатысу сабаққа қатысуды, дайын болуды және белсенді болуды білдіреді. Пікірталаста және топ жұмысында белсенділік көрсету, топтастарының оқуына әсер ету. Жұмыс бағдарламасына енгізілген өзіндік жұмыстың тапсырмаларымен танысу. Тапсырмаларды орындау үшін, алған білімдерін меңгеру үшін қажетті әдебиеттерді іріктеу.

2) Міндетті оқу сабақтарына қатысуға, оқу жоспарында, бағдарламада көрсетілген тапсырмаларды белгіленген мерзімде орындауға. Себепсіз сабақ босатуға болмайды. Босатқан әр сабақ үшін студент факультет деканына, пән оқытушысына түсініктеме береді және сабақтан тыс уақытта босатқан сабағын тапсырады. Сабаққа қатысуы қорытынды аттестацияға әсерің тигізетің туралы ескеруі керек.

3) Тақырып оқу кезінде орындалатын негізгі жұмыстарды (жазбалар, кестелер) анықтау керек және оларды орындау үшін қажеттілікті талап ететін материалдарды уақытымен дайындау (бақылау түрі бойынша ағымдық үлгерімнің ұпайларының кестесі).

4) Аудиториялық сабақтарына себепсіз кешігуге болмайды. Сабақ басталуынан кейің тек оқытушы рұхсатымен ғана, нақты себеп арқылы кешіксеніз, аудиторияға кіруге болады.

5) Аудиторияда сабақ барысында рұхсатсыз сөйлесуге болмайды. Пәнді жүйелі түрде өткізуге кедергі жасау - аудиториядан шығарылумен жазаланады.

6) Міндеті түрде орындалуы және бекітілген мерзімде өткізілуі керек. Кешіктіріліп өткізілген жұмыстардың бағасы автоматты түрде төмендетілген бағамен бағаланады.

7) Егер студент сабаққа себепті жағдаймен келе алмаса, келесі аптада сол сабаққа өтеу жасайды. СӨЖ графигі бойынша аудиторлық бақылау жұмысын орындайды.

8) Сабақ уақытында мобильдік байланыс құралдарын қосуға болмайды. Мобильдік байланыс құралдарын рұхсатсыз пайдалану үшін студент 10 баллынан айырылады.

9) Аудиторияда сабақ барысында сағыз шайнауға тыйым салынады.

Диктофоны және плеер қосуға болмайды.

10) Сонымен қоса бір семестрде екі рет ағымдағы үлгерімнің қорытынды баллы анықталады (рейтинг). Егер студент 49 және төмен балл алса, қанағаттанарлықсыз бағасына сәйкес келеді, қорытынды емтиханға жіберілмейді.

Әрбір семестрде екі межелік бақылау қарастырылған. Уақыты бақылау шараларының күнтізбелік кестесінде белгіленген. Межелік бақылау жазбаша жұмыс түрінде, билет арқылы жүргізіледі. Межелік бақылаудың максималды баллы – 100. Білімдерді бақылау үшін билеттерде өткен тақырыптар бойынша он сұрақтан беріледі. Дұрыс жауап бойынша студент 10 балл алады. Сонымен, студент жалпы 100 балл алуы мұмкің.

Қорытынды емтихан өткізү нысаны

«Қоғамдық-саяси пәндерді оқытудың әдістемесі» пәні бойынша жетінші семестрде емтихан өткізіледі. Емтихан екі бөлімнен түрады. Бірінші бөлім – тест тапсырмаларын тапсыру түрінде жүргізіледі (максималды балл – 60). Екінші бөлім – жазбаша жұмыс түрінде, билеттерде елу сұрақтан екі сұрақ беріледі (максималды балл – 40). Жазбаша емтиханға 50 минут бөлінеді.

Емтихан кезіндегі тәртіп

1. Жауаптарды алған билет арқылы беру.

2. Билеттің бірінші сұрағынаң жауапты бастау керек.

3. Жауап парағында студент өзінің жауабын толық ашуы керек.

4. Емтихан аяқталумен жауап парағы емтихан қабылдаушыға тапсырылады.

5. Келесі жағдайларға тыйым салынады:

- емтихан билеттерің айырбастау;

- емтихан билеттерің аудиториядан шығару;

- жауап парағын айырбастау;

- мобильдік байланыс құралдарын қосу;

-емтиханда анықтамалық әдебиетті, калькуляторды, дәрістер конспектісін және т.с.с. қолдануға рұқсат етілмейді. 5 пункт бойынша тәртіпті бұзған жағдайда студенттің баллы 0-ге теңестіріледі.

Емтиханда келесі өлшемдер есепке алынады:

емтихан билетінің сұрақтары бойынша негізгі аргументтерді айқындап, түсініктеме бере алса, қойылған мәселе бойынша қарама қарсы пікірге сынды сараптама жүргізе алса, дұрыс құрастырылғаң, терең, толық жауап үшін студент 40 балл алады;

Тақырыпты және нақты мәселені білетің, бірақта қосымша сұрақтарға толық жауап бермеген студент 25-30 балл алады;

Негізгі тақырыпты, мәселені білетің, негізгі мәлеметтерді айқындап, түсініктеме бере алмаса, емтихан билеті бойынша сұрақты талқылағанда аса білімділік көрсетпесе студент 10-24 балл алады;

емтихан билетінің сұрақтарында қойылған мәселе бойынша сараптама жүргізе алмаса, билет арқылы дұрыс, толық жауап бермесе студент 5-9 балл алады.

Сонымен, емтиханда студент 5-40 балл көлеміңде алады.

Пән бойынша қорытыңды рейтинг (Қ), 4 кесте бойынша, балдың сандық баламасына, әріптік жүйедегі бағаға және дәстүрлі жүйедегі бағаға айналады, студенттердің оқу жетістіктерінің журналымен қорытынды емтихан парағына еңгізіледі. Егер студент емтиханда қанағаттанарлықсыз бағасын алсаңыз (50 баллдан төмен), онда пән бойынша Сіздің қорытынды бағаңыз анықталмайды.

Осы жағдайда студент курсты қайтадан тәмәмдайды.

Ағымдағы үлгерім және межелік бақылаудың бағаларының қорытындысы негізінде пән бойынша студенттің рейтингі (Р1 и Р2) анықталады. Мұғалім студентті бағалайтын жұмыс түрлері: сабақтарға дайындық, топта белсенді жұмыс жасау, бақылау шараларға қатысу; өздік және зертханалық жұмыстарды уақытында, сапалы орындау және қорғау; курстық жұмыстың/жобаның бөлімдерін уақытында, сапалы орындау; сабаққа қатысу және басқа.

Пән бойынша қорытынды емтихан парағына және сынақ кітапшасына дәстүрлі жүйедегі баға еңгізіледі.

Емтихан бағасының өлшемдері

Университеттің Ғылыми Кенесімен ағымды үлгерім мен межелік бақылауды анықтауда жібері рейтингісі мен қорытынды бақылаудың салмақтық бөлшегі белгіленген. Олар кестеде көрсетілген:

Қорытынды бақылаудың түрі	Бақылау түрлері	Салмақтық бөлшегі
Емтихан	Емтихан	0,6
	Жіберу рейтингісі	0,4

АҮ және МБ бағаларының қорытындысы негізінде пән бойынша студенттің рейтингі (Р1 и Р2) анықталады. Семестрде пән бойынша студенттің жіберу рейтингінің бағасы тең:

ЖР=(Р1+Р2)/2

Әр пән бойынша (пәннің қорытынды бақылау түрі мемлекеттік емтихан болса да) студенттердің оқу жетістіктері қорытынды бағамен (Қ) анықталады. Қорытынды баға ЖР және ҚБ (емтихан, дифференциалды сынақ немесе курстық жұмыс (жоба)) салмақтық үлестер негізінде есептеледі (СҮжр және СҮқб):

Қ = ЖР*СҮжр + ҚБ*СҮқб

Баға жетекшінің пікірін ескере отырып, көрсеткен біліміне сәйкес қойылады.

Толық мәліметтерді студенттерге арналған анықтамалық - бағыттауыштан алуға болады.

Табыс тілейміз!

13 Әдебитеттер тізімі

Негізгі:

1 Жамбылов Д. Саясаттану негіздері: оқу құралы. Алматы: «Жеті жарғы», 2007. - 279б

2 Жамбылов Д. Саясаттану негіздері: оқу құралы. Алматы: «Жеті жарғы», 2005. – 280б

3 Қуандық Е.Саясаттану негіздері: оқу құралы Алматы: Дәуір, 2005. - 223б

Қосымша:

4 Айталы А. Байсалды ел байқаусыз қате жібермес Алматы: Таймас, 2008-328 б.

5 Әбсаттаров Р.Б.Тесты по политологии. Саясаттану негіздері: сұрақтары мен жауаптары: вопросы и ответы. Алматы: Ғылым, 2005-310 б.

6 Әлемдік саясаттану антологиясы (10 томдық) 7 т. Алматы: Қазақстан (мәдени мұра) , 2007 – 544б

14. Мультимедиялық оқулықтардың тізімі Список мультимедийного сопровождения

1 Ельмуратов Г.Ж., Сулекеев Д.К., Молдабаева С.К. т.б. Саясаттану. Электрондық оқулық. Павлодар.Кереку, 2010.

жүктеу/скачать 0,85 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: