Шетелдік тәжірибедегі бағдарлы оқытуды ұйымдастыру үрдістері

Экономикалық дамыған мемлекеттерде елдің мәдени және тарихи дәстүрлерімен байланысты бағдарлы оқытуды жүзеге асырудың әр түрлі үлгілері бар. Атап айтқанда, олардың басты бағыттары мыналар:

• 
  негізгі мектептегі білім беру мазмұнын әрі қарай жоғары сыныптарда саралау арқылы бір ізге салу. Мәселен, Финляндияда ХХ ғасырдың 90-шы жылдары басынан оқушыларды қабілетіне және тіпті мәнсапты таңдауына қарай топтарға (сыныптар, ағымдар, оқу орындары) бөлу дәстүрінен үзілді-кесілді бас тартты;
  
• 
  міндетті оқу пәндерінің (курстарының) санын мүмкіндігінше азайту (6-7 пән). Міндетті пәндерге жаратылыстану ілімі, шетел тілдері, математика, ана тілі, дене шынықтыру жатады;
  
• 
  бағыт санын 2-ден 4-ке дейін азайту. Германияда жаратылыстану және техникалық-математикалық, өндірістік-экономикалық, әлеуметтік-экономикалық бағыттар деп сынып ішінде 3 топқа бөлу мүмкіндігі бар. Францияда жоғары сыныптар 4 бөлімге (бағытқа) бөлінеді: гуманитарлық, технологиялық, әлеуметтік-экономикалық және жаратылыстану. Бағыттар ішінен практикалық тұрғыдағы көптеген оқу бағдарлары ұйымдастырылады;
  
• 
  жоғары және орта білім ағымдарын «академиялық» (жоғары мектепке бағдарланған) және «академиялық емес» (жалпы біліммен қатар кәсіби мамандық алу және әлі де болса бағдары анықталмағандарды өмірге даярлау) оқу орындары ретінде саралау;
  
• 
  міндетті білім алуды оқушылар 15-16 жасқа толғанда аяқтайды. Халықаралық қауымдастықта мұны 18 жасқа дейін жалғастыру туралы пікірлер бар;
  
• 
  оқуын жоғары орта мектепте жалғастырушы оқушылардың үлес салмағын 70 %-ға дейін арттыру;
  
• 
  орта білім алуды ұйымдастыру ісі мен жаңа типті оқу орындары формаларының күрделене түсуі және диверсификациялану үрдістерінің өсуі. Бірқатар елдерде мектептің жоғары сыныптары жеке оқу орындарымен біріктірілген. Көптеген елдерде жоғары білім мазмұнын мектептен тыс мекемелерден алуға болады. Мұны жалпы және кәсіби оқыту курстары қамтамасыз ете алады. Сонымен қатар көптеген елдерде сырттай және кешкі оқыту формалары кеңейтіліп, оқушылардың оқуды өз кәсібімен немесе өзге кәсіби қызмет түрлерімен ұштастыруына жағдай жасалған;
  
• 
  кәсіптік-техникалық оқу орындары орта білім беру жүйесіне қосылған, бұл «вертикальды» әлеуметтік оңтайлылықты, жоғары мектепке қол жеткізілімді қамтамасыз етуге игі ықпал етеді.