Барлығы – 180сағат


Тақырып: Тесттердің сенімділігі мен валидтілігі



бет90/191
Дата06.02.2022
өлшемі2,48 Mb.
#35981
1   ...   86   87   88   89   90   91   92   93   ...   191
Тақырып: Тесттердің сенімділігі мен валидтілігі
Дәріс мазмұны:
1. Психологиялық шкала.
2. Тесттік нормалар және оны тексеру.
3. Тест сенімділігі мен валидтілігі.
Мақсаты: Психологиялық шкала, тесттік нормалар, тест сенімділігі мен валидтілігі және оларды тексеру жолдары жөнінде біліммен қаруландыру.
Диагностикада түрлі математикалық түсініктер мен әдістерді қолданамыз. Бұлар диагностикалық тест кезінде түрлі өлшеу шарасын қамтиды. Өлшеу дегеніміз- бұл белгілі бір ережеге сәйкес сан объектісімен немесе оның қасиетін есепке алу болып табылады, яғни сан қасиеті мен объект қасиетінің өзара кейбір сәйкестігін құрайды. Сәйкестік сипатына сәйкес түрлі өлшеу деңгейлері анықталды:

  1. Номинальды өлшеу – объектінің белгілі сапасын сан және белгі арқылы білдіруді айтады. «Сан» номинация қызметін атқарады. Сан бұл жағдайда атау ролін атқарады. Номиналды өлшеу арқылы әр объект тобы түрлі атаулармен аталады.

  2. Ординалды өлшеу – барлық объект белгісіне арналған жалпы мәнділіктің артуы не азаюымен сәйкес объектіні ретке салу болып табылады. Мұндай өлшеу объектіні анықтауға мүмкіндік береді, яғни объект қатарының орта жағдайын білу, объект белгісінің үлкен және кіші пайызын санау болыптабылады.

  3. Интервалды өлшеу – кезінде өзара объект арасындағы айырмашылық белгілі интервалмен бағаланады.

Кез келген психологиялық зерттеу немесе диагностика түрлі себеп бойынша жақсы немесе жаман болып көрінеді. Диагностикалық шаралар сапасына арналған көрсеткіштер қатарынан көрінеді: валидтілік, анықтық, сенімділік, объективтілік. Бұлардың әрқайсысы белгілі өлшемдік диагностика сапасын сипаттайды.
Валидтілік – ол нені өлшеуге арналған, соны ғана өлшейтін тест. Бұл оның сипаттама деңгейі. Мысалы: егер тест оқушылардың психикалық тұрақтылығын өлшеуге бағдарланса, ол тек осы айнымалыны өлшеу керек,басқаша болмауы тиіс. 100Ғ бұл талапты таратуға әрқашан мүмкіндік болмайды, бірақ та бұған қажетті түрде ұмтылу қажет.
Валидтілік және сенімділік өзара ара қатынасты, яғни пән және өлшеу объектісі ретінде көрінеді. Сенімділік – объектіні өлшеу ара қатынасының шара тұрақтылығының көрсеткіші.
Валидтілік – заттарды өлшеу ара қатынасының тұрақтылығын, яғни объект қасиетінің өлшеу нәтижесінің тұрақтылық сипаттамасы. өлшеу шарасы сенімді. Анықтылық - өлшеу шараларының тұрақтылығы. өлшеу сапасының қатынастарының ара қатынасы.
Критериальды валидтілік – ағымдағы еңгізілген кешенді сипаттама. Өлшенетін құбылыстың белгілі шеңберіндегі критериясын шолу және дәл түрде бағалау диагнозын қою. Критерий сапасы тест нәтижесінің тәуелсіз зерттеу сапасының өлшемімен байланыссыз: қандай да іс-әрекеттің жетістік деңгейі, қабілеттілік дамуының деңгейі, жеке тұлғаның белгілі бір сапасының айқындалуы т.б. критериалдық валидтілік зерттелетін құбылыстың жағдайының кешенді қатынасын білуге арналады. Сонымен бірге оның жағдайының болашағына негізді шолуға арналады. Қандай да болмасын критерий бойынша валидизация қарама-қарсы топтарды білу әдісімен тиімді келеді. Мысалы: интеллект тест критериалдық валидтілігі жас бірдей ақыл ойы кеміс балалармен қалыпты балалардың көрсеткіштерін салыстыру.
Консруктілі валидтілік – тест нәтижесіндегі репрезентация деңгейін сипаттайды, бұл негізгі тип болып табылады. Мұндай конструкт практикалық немесе вербальдық интеллект, эмоциональдық тұрақсыздық, интроверсия, сөзді түсіну, зейіннің аударылуы т.б. Басқаша айтқанда конструктілі валидтілік психологиялық құбылыстың теориялық аймағын сипаттайды, яғни сәйкес тесті өлшеуге бағытталады. Конструктілі валидтілік мәнді шарасы психологиялық феномен бекітімінің біртіндеп ұқсастығы мен айырмашылығын өлшенетін жаңа тестіні таныспен салыстыру болып табылады.
Мазмұнды валидтілік – психикалық қасиеттер аймағында өлшенетін тест тапсырмалардың мазмұнының репрезентативті деңгейін сипаттайды. Шындыққа сай келетін немесе жақын келетін іс-әрекетті өлшеуге арналған тест мағынасын қарастырады.
Диагностиканың сапалық өлшемінің тағы бірі – сенімділік. Тест сенімді болып есептеледі. Егер әр зерттелушіні тағы да тестілеу кезінде көрсеткіштер дәл солай болуынан көрінеді.
Психометрика терминінде сенімділіктің 2 маңыздылығы бар.

  1. Ішкі келісімділік бойынша сенімділік.

  2. Ретестовтік сенімділік.

Анықтама мен басшылыққа сәйкес болуы. Алғашқыдай дәл сол зерттеушіге дәл аталған тестті қайталап ұсыну. Бұл жолды анықтау сенімділігі өзіне есеп беруді қажет етеді, зерттелуші өз жауаптарын қабылдап және есінде сақтап оларды екінші рет қолданады. Сондықтанда екіншілей тестілеу алғашқыға қарағанда уақыт интервалы аз болып келеді.
Сенімділікті бағалау әдістері:

  1. қайталап тестілеу

  2. паралельді тестілеу.

  3. келісімді тестілеу.

  1. Қайталап тестілеу – бұл сол тестіні сол зерттелушіге өткізу.

  2. Екі тестінің эквивалентті формасын қолдану.

Келісімділікті бағалауға арналған тест екі бөлімге бөлінеді

Каталог: dmdocuments
dmdocuments -> Семинар ожсөЖ 15 сағ. Емтихан 4 Барлығы 45 сағ Орал, 2010
dmdocuments -> Әдеби өлкетану Преподаватель Ақболатов Айдарбек Ахметұлы Вопросы: Вопрос №1
dmdocuments -> 2009ж. «Қазақ филологиясы» кафедрасы
dmdocuments -> Семинар ожсөЖ 5 сағ. СӨЖ 15 сағ. Емтихан Барлығы 45 сағ Орал, 2010
dmdocuments -> Жаратылыстану математикалық факультет
dmdocuments -> Барлығы – 45 сағат
dmdocuments -> 2007ж. Қазақ тілі мен әдебиеті және оқыту теориясы кафедрасы
dmdocuments -> Қазақ филологиясы кафедрасы 050205
dmdocuments -> Барлығы – 90 сағат


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   86   87   88   89   90   91   92   93   ...   191




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет