Бас редактор Байжуманов М. К



Pdf көрінісі
бет78/199
Дата21.10.2022
өлшемі9,41 Mb.
#154442
1   ...   74   75   76   77   78   79   80   81   ...   199
Байланысты:
pub2 167

нәтижелеріне сәйкес белгілі бір орындарға орналастырады. Рейтингтік бағаларға көшу, бір 
жағынан, студенттің жеке қабілеттерін үлкен ауқымда көрсетуге, екінші жағынан, оқудың 
бәсекеге қабілеттілігін арттыруға, негізгі көрсеткішке – мамандарды даярлау сапасына 
негізделген оқу процесіне бәсекеге қабілеттілікті енгізу арқылы студенттік ортадағы жеке 
факторды жандандыруға мүмкіндік береді. 
Мақалада келесілер білім алушылардың рейтингтік бағалау жүйесінің негізгі проблемалары, 
білім алушы рейтингінің дефинициясы, бағалаудың көп деңгейлі сандық − рейтингтік моделін құру 
және қолдану алгоритмдері, жұмыс түрлерін бағалау жүйелері, жұмыс түрлері көрсеткіштерін 
өлшеу/бағалау 
шкалалары, 
аралық-жалпыланған 
бағалардың, 
сараптамалық 
бағалардың 
агрегаттық функциялары қарастырылады.
Түйін сөздер: білім беру сапасы, бағалау, бағалаудың рейтингтік жүйесі, білім алушылардың 
рейтингі, өлшеу шкалалары, сараптамалық бағалау, мәліметтерді өңдеу, программалық жабдық 
құру. 
Кіріспе 
Жоғары оқу орындары қызметінің сапасын бағалау жүйесін құру қажеттілігі әр түрлі 
деңгейдегі тұтынушылардың кең тобын ақпараттық қамтамасыз етудің негізін құрайтын 
жүйеде 
қолданылатын 
диагностикалық 
құралдарға: 
әдістемелерге, 
материалдарға, 
нәтижелерді өңдеу және ұсыну әдістеріне қойылатын талаптар туралы мәселені шешуді 
өзекті етеді. 
Білім беру сапасының бағалауды қажет ететін индикаторларының өте кең спектріне 
қарамастан, бағалау жүйесінде қолданылатын диагностикалық құралдар осы жүйенің 
қасиеттерімен анықталатын бірқатар жалпы қасиеттерге ие болуы керек. 
Студенттердің білім беру сапасын бағалау жүйесін әзірлеу міндетін алға қоя отырып, 
біз бұл жүйе мүмкіндігінше қарапайым, оқу орындарының басшылары мен оқытушылар ғана 
емес, сонымен қатар басқа да мүдделі адамдарға түсінікті жәнеол ең алдымен айқын және 
жалпы қабылданған көрсеткіштер негізінде болуы керек. 
Рейтинг формалды көрсеткіштер бойынша бағалау жүйесі ретінде біз ұсынған 
программалық жабдықта келесі артықшылықтарға ие-критерийлердің анықтығы, іске 
асырудың қарапайымдылығы және кімнің қызметі бағаланатынына байланысты бағалауды 
өздігінен асыра немесе төмендете алмау.Сондықтан еңбек өнімділігін формальды бағалау 
нәтижесінде алынған көрсеткіштер қалыптасқан стереотиптерге, үздіктерді "анықтаудың" кең 
таралған практикасына, бағалаудың субъективтілігіне және студенттік қызметтің нәтижелерін 
"өзгертуге" тырысуға кедергі келтіретін тосқауыл ретінде пайдаланылуы мүмкін және 
қолданылуы керек. 
Студенттің рейтингі релевантты, яғни нарықта қажетті сұранысқа ие құрал болып 
табылады [1-4]. Рейтингтік жүйе ашық, қарапайым болуы керек, ол тек оқу ғана емес, 
сонымен қатар басқа да қызмет түрлерін, білім алушының жетістіктерін, атап айтқанда: 


ISSN 1607-2774 
Семей қаласының Шәкәрім атындағы мемлекеттік университетінің хабаршысы № 4(92)2020 
142 

марапаттаулар, премиялар; 

ғылыми жұмыстары; 

жұмыс көрсеткіштері; 

қоғамдық жұмыстары және т.с.с. 
Бұл жиынтықтың көпшілігі сандық, тек кейбіреулері ғана сапалы жағынан өлшенеді, 
бірақ олардың барлығы бір өлшемді шкалада қалыпқа келтіріліп, ескерілетін факторлардың 
маңыздылығы бойынша салмақ коэффициенттерімен қамтамасыз етілуі керек. 
Студенттерге арналған рейтингтік жүйенің негізгі мақсаттары: 

жедел және тұрақты объективті ақпарат алу; 

рейтинг нәтижелерін кері байланысын қамтамасыз ету, тиімді басқару және оқыту 
сапасын арттыру үшін, атап айтқанда ЖОО құрылымының (ішкі және сыртқы) бәсекелестік 
ортасын күшейту үшін пайдалану . 
1. Студенттер рейтинг жүйесін есептеуі автоматтандырудың өзекті міндеттері 
Мәліметтердің үлкен массивінде рейтингтік жүйе автоматтандыруды жүргізу мен 
сүйемелдеуді талап етеді. Мұнда жүйенің иерархиясын, көрсеткіштердің нормалануын, 
олардың 
"шикі" 
және 
шкалаға 
келтірілген 
мәндерін, 
өлшем бірліктерін, 
өзгеру 
диапазондарын, салмақтық мәндерін ескеру қажет. 
[5] Жұмыста тірек нүктелері бар саралау әдісі ұсынылады, онда жоғары оқу орны үшін 
күрделілігі мен стратегиялық құндылығы бойынша көрсеткіштерді бағалау қарастырылады. 
Студенттер үшін олар класстарға бөлінеді. 
Әрбір көрсеткіш жетістіктердің белгілі бір класына байланыстырылған және керісінше, 
әр жетістік әрқашан белгілі бір көрсеткішке байланысты болады. 
Рейтинг әдістерінің осы түрін автоматтандыру кезінде келесі негізгі процестер 
ерекшеленеді: 
1) есептік кезең көрсеткіштерінің маңыздылығы, олардың құндық көрсеткіштері, есепке 
алу және бағалау өлшемшарттары бойынша айқындау және құрылымдау; 
2) деректерді енгізу, оларды есепке байланыстыру, жүйені баптау; 
3) рейтинг әдістемесінің алгоритмдерін орындау және рейтингтер жасау; 
Университет студенттерінің рейтингісінің жүйелік принциптері бар: 
1) қызметтің барлық негізгі түрлерін ескеретін кешенді, интегралды тәсіл; 
2) субъективизмді барынша азайтуды көздейтін ақпараттың объективтілігі және 
толықтығын қамтамасыз ету (өзектілендіру); 
3) жоғары оқу орны білім алушыларының назарын талап ететін проблемаларды 
анықтауға және жаңа сапалы деңгейді қамтамасыз етуге бағытталған жүйелі үздіксіз 
бағалау;
4) жүйенің белгісіздігін, объективті еместігін азайтуға бағытталған рейтинг әдістемесі 
мен нәтижелерінің ашықтығы қағидаттары; 
5) рейтинг жүйесінің өзін-өзі ұйымдастыруы мен эволюциясы, дәйекті бейімделу, 
икемділікті (бейімделу қабілетін) және қазіргі заманғы білім беру мен өзін-өзі жетілдіру 
талаптарын қамтамасыз ету қағидаттарына негізделеді. 
Бұл қағидаттар рейтингтік жүйенің жүйелік міндеттерін де шешуге мүмкіндік береді: 
1) жүйенің мақсаттарына қол жеткізу ресурстарын болжау және жоспарлау; 
2) ортаның өзгеруіне бейімделу, жүйенің күрделілігін төмендету (басқарушылықты 
арттыру); 
3) студент қызметінің сапасы мен құрылымының жүйелік көрінісін алу; 
4) кафедралар мен факультет басшыларының, оқытушылардың студенттік қызметтің 
сапасын бағалауға қатысуы; 
5) студенттердің өзін-өзі бағалауын арттыру; 
2. Программалық жабдықтың мүмкіндіктері 
Программалық жабдық архитектурасын таңдау оны құру міндеттерімен анықталады. 
Осыған сәйкес пайдаланушылар қашықтағы серверде орналасқан бірыңғай мәліметтер 
базасымен жұмыс істейтін болады және көп қолданушы, клиент-серверлі архитектурасында 
жүзеге асырылған. 
Бұл жұмыста деректер қорын әзірлеу құралы ретінде Microsoft SQL Server ДББЖ 
таңдалды, себебі ДББЖ таңдаудың негізгі критерийлерінің бірі деректер моделі болып 
табылады (деректерді ұсыну үшін пайдаланылады), ал Microsoft SQL Server деректердің 
реляциялық моделін қолдайды. 


ISSN 1607-2774 
Вестник Государственного университета имени Шакарима города Семей № 4(92) 2020 
143 
Сонымен қатар, Microsoft SQL Server ДББЖ келесі функционалдық мүмкіндіктерге 
байланысты таңдалынды: 

онда ақпараттың үлкен көлемін тиімді өңдеу қамтамасыз етіледі; 

барлық деректер түрлеріне қол жеткізуді қамтамасыз етеді; 

деректер қорының бірнеше кестелерін бір мезгілде пайдалану мүмкіндігі бар; 

Microsoft SQL Server қуатты және күрделі жүйе екеніне қарамастан, оны кәсіби емес 
пайдаланушылар үшін пайдалану қиын емес; 

SQL көмегімен конструктор көмегімен кестелерді жасау жеңілдігі

кестелер арасында байланыс жасау оңай; 

деректердің бүтіндігін тексерудің кіріктірме тетігінің болуы; 

Microsoft SQL Server кестелерден және басқа деректер қорының нысандарынан 
деректер негізінде әртүрлі есептерді жасауға мүмкіндік береді. 
Бағдарламаны әзірлеу үшін Embarcadero RAD Studio XE6 бағдарламалау ортасы 
таңдалды, өйткені ол қойылған міндеттерді жүзеге асыру үшін ең қолайлы. Embarcadero RAD 
Studio XE бағдарламалау ортасы ең қолжетімді және практикалық есептердің кең спектрін 
іске асыруға болатын жеткілікті қуатты құрал болып табылады. 
RAD Studio XE6-ДК, планшеттер мен смартфондарға арналған толыққанды нативтік 
қосымшаларды жылдам жасауға арналған әзірлеу құралдарының жиынтығы. RAD Studio XE6 
өнімін әзірлеушілер жасайды және бір команда шеңберінде бірыңғай кодты пайдалануға 
және өнімділікті төмендетпей, бірыңғай жобалау кестесін ұстануға мүмкіндік береді. RAD 
Studio XE6 өңдеу ортасы iPhone, iPod touch, iPad, Android, Windows басқарылатын ДК, Mac 
OS X операциялық жүйесі бар компьютерлер, Surface Pro және Slate планшеттері үшін Intel 
және ARM платформаларындағы құрылғыларға арналған қосымшаларды әзірлеуге мүмкіндік 
береді. Сонымен қатар, әр түрлі аппараттық платформаларға арналған компиляцияланған 
және оңтайландырылған қосымшаларды әзірлеуге мүмкіндік береді. Бір кодты пайдалану, 
бір командада жұмыс істеу және бірыңғай жобалау кестесін орындау жұмыс процесін 
жеңілдетеді және әзірлеу үшін ресурстардың бірыңғай жиынтығының көмегімен әртүрлі 
платформаларға арналған қосымшаларды жасауға мүмкіндік береді. Толық нативті 
қосымшаларды әзірлеу құралдары скрипттер мен виртуалды машиналарды қолданудан бас 
тартуға, максималды өнімділік пен қауіпсіздікке қол жеткізуге, сондай-ақ пайдаланушылар 
жұмысының барынша қолайлылығын қамтамасыз ете отырып, құрылғылардың әлеуетін 
толық ашуға мүмкіндік береді. Әзірлеушілер мен жобалаушылар ДК, телефондар, 
планшеттер үшін нақты немесе тестілік деректерді пайдаланатын коды жоқ нақты көрнекі 
модельдерді жылдам жасай алады, сондай-ақ Windows немесе Mac компьютерлерінде 
дұрыс эмуляцияны орындай алады. 
Толық функциялы нативті қосымшалар аралық скрипттік көріністі және интерпретация 
құралдарын пайдаланбай құрылғыда тікелей орындалады, бұл әзірлеушілерге қосымша 
басқару және қорғау құралдарын ұсынады және сонымен бірге пайдаланушылар үшін 
барынша қолайлылықты қамтамасыз етеді. 
Әзірленген программалық жабдық13 формадан тұрады (1 сурет). Бағдарламаның 
құрылымдық схемасына сәйкес, ААЖ-ге кіру үшін авторизация рәсімінен өту керек. Жүйенің 
әрбір пайдаланушысы бағдарламаға кіру үшін өзінің ерекше логині мен пароліне ие. 
Негізгі терезедегі «Коэффициент» батырмасы шақырылатын терезеде студенттердің 
үлгерім және қатысқан іс-шаралары бойынеша рейтинг есептеудегі басымдылық 
коэффициенттері беріледі. Студенттің рейтингісі келесі формуламен есептеледі: 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   74   75   76   77   78   79   80   81   ...   199




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет