Бастауышты оқыту педагогикасы және әдістемесі”

Малер бүл жағдайды қалыпты аутизм есебінде суреттеген. Алғашқы айларда балалар еш нәрсе жасамайтын сияқты болып көрінеді, яғни тек ақпарат жинаудан басқа.

Бұл кезеңде бала мен ата-ананың қарым-қатынасы баланың қажеттілігіне байланысты болып келеді, яғни өзін ауырсыну жағдайында ата-аналарын іздей бастайды және өның жағдайы жақсы болған кезде олардан алшақ бола алады. Бұл баланың бірінші кезеңдегі биологиялык дамуын көрсетеді. Ата- ананын және қоршаған орта адамдарының балаға әсер етуі бірінші кезеңде өте маңызды. Бірақ бұларды баланың биологиялық тұқым қуалаушылығымен салымтыруға болмайды. Яғни баланың айналасы қанша психо-экологиялық жағынан жақсы болғанымен, баланың невротикалық құрылымын дәл анықтай алмайды.

Ойындық даму. Барлық кезеңде де ойындық даму басқа да даму жағдайларымен қатар жүреді. Сол себепті де оны зерттеу мақсатында бөліп қарау өте қиын. Осыған қарамастан екі жасқа дейігі балалардың ойындық даму эволюциясын қадағгалап көрейік. Бастапқы 4 айда ең маңызды ойын – бұл ұнамды жаттығулар жасау болып табылады. 4 және 8 ай аралығы балалар өз денесіне емес, керісінше қоршаған ортасына назар аудартатын жаттығулар жасағанды қалайды. Баланың тарелканы қасықпен соғыуы, оңың өзінің кенеттен естілген қатты дыбысқа өз көңілінің ауатының байқатады. Әзірге ол қауіпті жарғдайдың жоқ екенін сезінбейінше, ол озінің іс-әрекетін қайталай береді. 8 – 12 айда балалар қорқыныш сезімімен өз ата-анасын іздей бастайды, өзіммен жасырынбақ ойнап жүрген, т. с. с.

12 ден – 18 айда бала қайталау кезінде оның озге болуын қалайды. Мысалға егер бала бұрын дыбыс шығару үшін тек бір тарелканы қасықпен соғатын болса, енді ол басқа да түрлі заттарға қасықты соғып, басқа дыбыстардың шығатының аңғарады. 18 айға келгенде сенсомоторлық ойын кезені аяқталып, оның орнына символикалық ойындар қалыптасады.

Баланы бірінші кезенде өсуі, оның осы кезге дейін алған тәжірибесі маңызды жағдай. Бұл терапевтке баланың жеке, этникалық және мәдени ңұсқауларын есепке алуға комектеседі.

Кейбір факторлар, яғни баланың ата-аналарымен өткізген бір күн немесе бірінші кезеңде откізілген уақыты, белгілі бір кезеңді көрсетеді.