4-тапсырма.Сөйлемді жалғастырып жаз. * Халықтың бұл дәстүрі ..........................................................................
* Алғашқы қымыз адамдарға ..................................................................
* Жаңа сауылған биенің сүтін.................................................................
* Екі-үш күн бойы жиналған қымызға ..................................................
5-тапсырма.Сөздерді мағынасын қарай орналастырыңыз.Керекті сөздер: қымыз, ұйытқы, күбі, қымызмұрындық,
А) ...........................................Бие байлап, алғашқы қымыз ішу тойы.
Ә) ...........................................Еменнен жасалған ауыз жағы тарлау, түп жағы кеңдеу қымыз ыдысы.
Б) ...........................................Жылқы сүтінен алынатын кышқыл сүт өнімі.
С) ..............................................Сүт ұйытып, айран жасайтын ашытқы.
22-МӘТІН. ЖҮРГІНШІЛЕР Лиондағы (Франция) спорттық медициналық орталық 14 жыл бойы жас спортшылардың жарақаттанушылық мәселелерiн зерттейдi. Зерттеудің нәтижесінде, жарақатты болдырмаудың ең тиімді тәсілі, ол – оларды алдын алу және жақсы деп анықталған.
Соққылар, құлау, тозу және үзiлулер... 8 бен 12 жас аралығындағы спортшылардың он сегіз пайызы табанына жарақат алған. Футболшылардың сирақ шеміршектері қатты соққыларды сезбейді, және кәсіпқойлардың 25%, шындығымен айтқанда, бұл олардың кемшілігі екенін біледі. Сонымен қатар, нәзік тізе буын шеміршегі қатты жарақат алған болуы мүмкін, ал егер жастайынан (10-12 жасында) ешқандай шаралар қолға алынбаса, мезгiлсiз остеоартриттiң себебі болуы мүмкін. Бөксе де қатты зақымдалады, әсіресе ойыншы шаршаса, құлап қалудың нәтижесінде сындырып алуы мүмкін.
Осы зерттеудің нәтижесінде, 10 жылдан астам футбол ойыншыларының буындары мен табандарында сүйек өсімдері пайда болады. Осы сүйектегі өзгерістер “футболист аяғы” деген атқа ие болды, яғни
спорттық аяқ киімнің әсерінен табан және сирақта пайда болатын деформация.
