Бауыржанова А. З., Асенова Б. К., Тері және былғары өнімдерін өңдеу технологиясы Оқу құралы мазмұНЫ

VIII ТАРАУ

ХРОМДАП ИЛЕУ

Хроммен илеуді аяқ киімнің жоғарғы бөлігіне арналған, киімдік, галантереялық былғарылар және техникалық былғарылардың кейбір түрлерін жасап шығаруда қолданады. Хроммен илеу үшін хромның илегіш қосылыстарын қолданады. Бір ванналы және екі ванналы илеу деп бөлінеді.

Хроммен иленген былғары немесе "хромдық былғары" беріктіктің жоғарғы көрсеткішіне және жыртылу кезінде созылуының жоғарғы көрсеткішіне ие, жұмсақтығы мен иілгіштігі арқылы ерекшеленеді, қышқылдар мен сілтілер әсеріне тұрақты, алайда ылғалды жадайда тез суланады және таннидті иленген былғарымен салыстырғанда баяу кебеді. Хромдап иленген былғары ыстық суда бүлінбейді, оның жиырылу температурасы 120-130°С дейін және одан жоғары. Хромдап иленген кептірілген былғары ыстық суда да, суық суда да толығымен суды сіңіріп жібімейді. Су, су өткізбейтін байланысы бар құрылымдық элементті хромдалған өзең қабатына жеңіл енеді, бұл байланыс суды сіңіргеннен кейін де жоғалмайды.

Калий мен натрий дихроматынан (хромпиктер) K₂Cr₂O₇ және Na₂Cr₂O_7, ал кейде натрий монохроматынан Na₂Cr₂O₄ алынатын илегіштер кеңінен қолданылады. Дихроматта және монохроматта хромның тотығу дәрежесі VI және бұл қосылыстардың идегіш қасиеті жоқ. Хромның (ІІІ) негізгі тұздары илегіштер: CrOHSO₄ және Cr(OH)₂SO₄, алайда тек бұлар ғана емес. Хромның негізгі ерігіш тұздарының барлығы илегіш қасиетке ие.