Білім беру бағдарламасы: 6В01810-Әлеуметтік педагогика және өзін-өзі тану Орындаған: А. Дошниязова спиС-11 тобы
жүктеу/скачать 76,49 Kb.
|
Дошниязова курс
| экологиялық–оқу-теориялық іс-әрекеті - оқушылардың білімді меңгеруі;
экологиялық-оқу-іс-тәжірибелік іс-әрекеті – оқушылардың экологиялық тәрбиелі тұлғаға қажетті іскеліктер мен дағдыны игеруі; экологиялық ойын іс-әрекеті – оқушылардың экологиялық мәдениетін қалыптастыруға бағытталған оқыту процесінде ойын түрлерін қолдану; экологиялық коммуникативтік іс-әрекет - оқушылардың табиғатпен және оның обьектілермен қарым-қатынасы; экологиялық дербес іс-әрекеті - оқушылардың экологиялық өзіндік жеке жұмыстарды ұйымдастыру; экологиялық бағалау-сын іс-әрекеті - оқушылардың шығармашылық жұмыстарының көрмесін ұйымдастыру, табиғат құбылыстарын талдау және бағалау әрекеттері; экологиялық көркем шығармашылық іс-әрекеті - экологиялық оқушылардың жеке және ұжымдық жұмыстарын ұйымдастыру. Бұл жүйе негізінде жүргізілген эксперименттік жұмыстың нәтижелері оның мақсатқа сәйкестілігімен, практикалық маңызын айқындап көрсетеді, пәнаралық байланыс арқылы оқушылардың экологиялық мәдениетін қалыптастыру процесінде іс-әрекеттің мазмұны мен түрлерін анықтауға мүмкіндік береді. Зерттеу жұмысымыздың мақсатына сәйкес эксперименттік-тәжірибе жұмыстарын Алматы облысының Іле ауданындағы №26 орта мектепте және осы аудандағы екі мектепте жүргізіп, экспериментке 125 оқушы қатысты. Бастауыш сынып оқушыларының мәдениет, экологиялық мәдениет туралы түсініктерін, ой-өрістерін айқындау мақсатында пікірлесу әңгімелері өткізіліп, сауал-сұрақтар беріліп, жауаптар алынды. Сауалдамаға талдау жасағанда оқушылардың ой-пікрлері төмендегідей болды: 1. «Мәдениет», «экологиялық мәдениет» ұғымдарын қалай түсінесіз? – деген сұраққа оқушылар: «Мәдениет – халқымыздың салт-дәстүрлері, әдебиеті деп, ал экологиялық мәдениет – қоршаған ортаны қорғау, оған қамқорлық жасау» - деп жауап берді. 2. Өзіңнің таныс адамдарының ішінен кімдерді «экологиялық мәдениетті» адам деп ойлайсыз? – деген сұраққа оқушылардың 32 % ата-анасы мен тустарын, 14 % мұғалімдерді, ал 22 % экологиялық мәселемен шұғылданып жүрген зиялы қауым адамдарын жатқызады, 15 % жауап бермеген. Сонымен сауалдаманың қорытындысы оқушылардың экологиялық мәдениетінің төмен дәрежеде екендігін көрсетті. Оқушылардың 36,6% мәдениет экологиялық мәдениет туралы нақты түсінігі бар, 43,2 % түсінігі анық емес, ал қалған 23,2 % түсінігі жоқ. Бұл зерттеуге алынған 125 оқушының 33,6% ғана мәдениетті, экологиялық мәдениетті түсінетіндігін көрсетті. Сонымен бақылау, сауалдама жүргізу, әңгімелесу нәтижесінде алынған мәліметтер жеткіншектердің табиғатқа сүйіспеншілікті, ұқыптылық қарым-қатынасты,табиғатты қорғауға белсенді қатысу қажеттілігін түсінетіндігін анықтадық, бірақ әлі де болса табиғатты қорғау ісінде оқушылардың экологиялық мәдениетінің қалыптасу деңгейінің төмен екендігі көрінді. Экологиялық білімдері мен мінез-құлықтары арасында қарама-қайшылық байқалады. Біз алынған сауалнамаға сүйене отырып, экологиялық мәдениеттің қалыптасуының алғашқы деңгейін анықтадық. Сонымен зерттеу жұмысымыздың мақсаты, объектісі, пәні және міндеттерінің бірі – Дүниетану мен Ана тілі пәндерін оқыту процесінде оқушылардың экологиялық мәдениетін қалыптастыру болып табылады. Оқушыларға экологиялық білім мен тәрбие берудегі алғашқы қарапайым түсініктер Ана тілі мен Дүниетану пәндерінде бастама алады. Сондықтан біз оқыту процесінде экологиялық мәдениетті тұлғағ тән сапаларды қалыптастыруда Ана тілі мен Дүниетану пәндерінің мүмкіндіктерін пәнаралық байланыс арқылы толықтырып пәндер арасында ортақ ұғымдық байланыс құруға баса назар аудардық. Мысалы, «Күзгі еңбек» тақырыбын өту барысында Ана тілі (күз туралы ақын жазушылардың шығармалары), География («Табиғат компоненттерінің өзара байланысы »), сурет, еңбек пәедері байланыстырылады. Ежелден табиғат аясында өмір бойы көшіп-қонып жүріп оның құпия сырларын игерген халқымыздың табиғат қорғау дәстүрлерін Дүниетану пәнінде пайдалануға назар аудардық. Мәселен, «Өсімдіктердің табиғаттағы, адам өмірндегі, халық шаруашылығындағы маңызы» тақырыбын өткенде «сімдік ішсе тамақ, кисе киім, саялы баспана, күнделікті қару жарағы, малыңа өріс, өзіңн қоныс» деген халық даналығын негізге алу отырып қазіргі ғылыми және халықтық медицинаның жетістіктері, дәрілік өсімдіктер және олардың маңызы туралы мәліметтер берілді. Сонымен қатар экологиялық ұғымдарды меңгеру мақсатында оқу-тәрбие процесінде өсімдік атауларының қазақ тіліндегі баламасын табуда ізденіс-шығармашылық жұмыстары ұйымдастырылды. Білімдер жүйесін қалыптастыру процесінде адамды жеке тұлға етіп тәрбиелеуде пәндер арасындағы байланыстың алатын орны ерекше. Себебі, оқу пәндерінің мазмұны арқылы білім, іскерлік пен дағдыны меңгеруі, әсіресе экологиялық мәдениетке тәрбиелеу жүзеге асады. Сондықтан біздер пәнаралық байланыс арқылы оқушылардың экологиялық мәдениетінің қалыптасу деңгейін анықтадық, осы тұрғыдан Ана тілі мен Дүниетану пәндерін басқа оқу пәндерімен сабақтар жүйесін бақыладық. Қорыта айтқанда, жоғарыда көрсеткендей Ана тілі мен Дүниетану пәндерін оқыту процесінде пәнаралық байланыс арқылы оқушылардың экологиялық білімдерін жинақтап, дамытып, оның негізіндн экологиялық іс-әрекет пен дағдыны қалыптастыруға көзіміз жетті. Біздер оқушылардың экологиялық мәдениетін қалыптастыру мәселесінің қандай деңгейде жүзеге асырылып жатқандығын анықтау мақсатында мұғалімдермен сауал-сұрақтар жүргіздік. Бастауыш сынып мұғалімдерінің Ана тілі мен Дүниетануды оқытудағы ең басты міндеттерінің бірі – экологиялық мәдениетті қалыптастыру (69,9 %) деп есептесе, ал 27,4 %, бұл проблемаға сабақта мән берілетіндігін айтты. Мұғалімдер жауабының нәтижелері төмендегі №2 кестеде көрсетілген. №2 кесте Оқушылардың экологиялық мәдениетін қалыптастыру міндетінің көкейкестілігін анықтау мақсатында мұғалімдерге берілген сауал-сұрақтардың нәтижелері
Мұғалімдердің көпшілігі экологиялық мәдениетті қалыптастыруда қазіргі бағдарламалар мен оқулықтарды оқу материалдарының жеткіліксіздігін көрсетіп, өз пікірлерін білдірді. Сонымен, оқушылардың экологиялық мәдениетн анықтаудың бастапқы кезеңі анықталды. жүктеу/скачать 76,49 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|