Педагог кадрларды даярлайтын жоғары оқу орындарының оқытушы-профессор құрамының біліктілігін арттыру курсының білім беру бағдарламасы
Жиынтық бағалау үдерісі
Жиынтық бағалау үдерісі. Бөлім/ортақ тақырып және тоқсан бойынша жиынтық бағалауды ұйымдастыру
Бөлім/ортақ тақырып бойынша жиынтық бағалау тапсырмаларын әзірлеу және тапсырмаларды бағалау
Тоқсан бойынша жиынтық бағалау тапсырмаларын әзірлеу және тапсырмаларды бағалау
Критериалды бағалау құрылымы
Критериалды бағалау
Қалыптастырушы бағалау
Жиынтық бағалау
Жиынтық бағалау – белгілі бір оқу кезеңін (тоқсан/ триместр, оқу жылы, орта білім деңгейі), сондай-ақ оқу бағдарламаларындағы бөлімдер/ортақ тақырыптарды аяқтаған кезде балл және баға қою арқылы жүргізілетін бағалау түрі
Критериалды бағалаудың құрылымы
Критериалды бағалау
Қалыптастырушы бағалау
Бөлім/ортақ тақырып бойынша жиынтық бағалау
Тоқсандық жиынтық бағалау
Жиынтық бағалау
Білім беру деңгейі бойынша жиынтық бағалау
Критериалды бағалау жүйесінің мазмұны
Пән бойынша оқу бағдарламалары
Пән бойынша оқу мақсаттары, бөлім, ортақ тақырыптар, бөлімшелер
Бағалау критерийлері -
білім алушылардың оқу жетістіктерін бағалауға негіз болатын белгі
Әлеуметтік-гуманитарлық пәндерден - ортақ тақырыптар бойынша
Тілдік пәндер – сөйлеу әрекетінің түрлері бойынша: тыңдалым мен айтылым, оқылым және жазылым бойынша
Бөлім/ортақ тақырыптар бойынша жиынтық бағалау тапсырмаларын құрастыру кезінде мұғалім жиынтық бағалауға қатысты әдістемелік ұсыныста көрсетілген үлгілерді қолдануына болады. Одан басқа, мұғалімге келесі алгоритмдерге сәйкес өз бетінше бағалау құралдарын құрастыру ұсынылады:
оқу бағдарламасы, бөлім/ортақ тақырыптар бойынша оқу мақсаттарын іріктеу;
жиынтық бағалауда тексерілетін оқу мақсаттарына сәйкес бағалау критерийлерін анықтау, ойлау дағдыларының деңгейлерімен сәйкестендіру;
ойлау дағдыларының деңгейлеріне сәйкес келетін тексерілетін критерийлердің, оқу мақсаттарының мазмұнын қамтитын бір немесе бірнеше тапсырмалар дайындау;
әр тапсырмаға дескрипторлар құрастыру;
білім алушыларға, олардың ата-аналарына жиынтық бағалау нәтижелерін ұсыну үшін бөлім/ортақ тақырыптар бойынша жиынтық бағалауға рубрикалар құрастыру
Осылайша мұғалім бөлім немесе ортақ тақырыптар бойынша жиынтық бағалауды жоспарлау кезінде оқу мақсаттарының негізгілерін көрсететін, ойлау дағдыларының деңгейлеріне сәйкес екенін белгілейтін бағалау критерийлерін анықтайды.
Бөлім/ортақ тақырып бойынша жиынтық бағалау тапсырмаларын дайындау
БЖБ үшін максималды балл, түрлері (бақылау, практикалық, шығармашылық жұмыс, жоба, ауызша сұрау, эссе және т.б.) сабақта БЖБ-ны өткізу және БЖБ-ны орындау уақыты нақты айтылмайды.
Тоқсандық және БЖБ бойынша қорытынды балды қою кезінде түзетілген жерлер, сондай-ақ оқу тапсырмалары мен тапсырма шарттарының рәсімделу сапасы есепке алынбайды.
Аптасына 1 сағат оқу жүктемесі бойынша тоқсандық БЖБ екіден артық өткізілмеуі қажет.
Тоқсанда үш немесе оданда көп бөлімдер (ортақ тақырыптар) оқылатын болса, пәндердің ерекшеліктеріне және оқу мақсаттарының санын ескере отырып, бөлімдерді (ортақ тақырыптар) біріктіреді.
БЖБ тоқсанның екінші жартысында бір рет, ол аяқталғанға дейін кем дегенде екі апта бұрын тоқсан сайын бір бөлімді (ортақ тақырыптар) оқығаннан кейін өткізіледі. Оны екі кезеңмен жүргізуге болады.
Бөлім/ортақ тақырып бойынша жиынтық бағалау
Бағалаушы/эксперт ретінде ойлау
Әрекеттерді жоспарлаушы/жобалаушы ретінде ойлау
Түсіну деңгейін бағалаудың нақты дәлелі қандай?
Тақырып, бөлімді өту кезінде не қызықты және пайдалы болады?
Тапсырмамен, тақырыппен, бөліммен жұмыс істегенде қандай мәселелерді бекіту керек және басқару әрекеттерінің қандай сәттеріне көңіл бөлу керек?
Бұл тақырыпқа қатысты қандай ресурстар мен материалдарды пайдаланған дұрыс?
Барлығын түсініп және ештеңе түсінбей отырған оқушыларды қалай білемін?
Сыныпта және сыныптан тыс уақытта оқушылар немен айналысады? Оларға қандай тапсырма ұсынуға болады?
Жұмысты бағалауда қандай критерийлерге назар аударамын?
Ата-аналарға ұсыну үшін оқушыларды қалай бағалаймын, ынталандырамын?
Оқушылар нені түсінбей қалуы мүмкін? Мен оны қалай тексеремін?
Сұрақ қою арқылы мәтіннің түрін (әңгімелеу, сипаттау, пайымдау) анықтайды.
Мәтіннің құрылымдық бөліктерін (басы, негізгі бөлім, соңы) белгілейді.
Хабарлы, сұраулы, лепті сөйлемдерді ажыратады және сөйлемнің соңына тиісті тыныс белгісін қояды.
Тапсырма. Бөлім/ортақ тақырып бойынша ЖБ,
Дескриптор
Балдар
мәтінге сұрақ қояды;
мәтіннің түрін анықтайды;
1
1
хабарлы сөйлемді анықтайды және тиісті тыныс белгісін қояды.
1
Қазақ тілі пәнінен бөлім/ортақ тақырыптар бойынша жиынтық бағалау үлгісі
Төмен
Орта
Жоғары
Мәтінге сұрақ қоюда және мәтіннің түрін анықтауда қиналады.
Мәтінге сұрақ қоюда / мәтіннің түрін анықтауда қателеседі.
Сұрақ қою арқылы мәтіннің түрін дұрыс анықтайды.
Оқу мақсаттарына шолу және оқу мақсаттарын іріктеу.
2. Бағалау критерийлерімен және ойлау дағдыларының деңгейлерімен таныстыру.
4. Тапсырмаға балдарымен дескриптор құрастыру.
5. Оқу жетістіктерінің деңгейі
3. Тапсырмалар құрастыру.
Бағалау критерийі
Құрама есептерді шығарады.
Тапсырма. Бөлім/ортақ тақырыптар бойынша ЖБ Математика
Бағалау критерийі
Дескриптор
Балдар
Білім алушы
Құрама есептерді шығарады.
есептің қысқаша шартын жазады/сызбасын сызады;
1
есепті шешу амалын таңдайды және бірінші өрнекті жазады;
1
бірінші орындалатын амалдың мәнін табады;
1
екінші орындалатын амалдың мәнін табады;
1
есептің жауабын жазады.
1
Оқу мақсаттарына шолу және оқу мақсаттарын іріктеу.
2. Бағалау критерийлерімен және ойлау дағдыларының деңгейлерімен таныстыру.
3. Тапсырмалар құрастыру.
4. Тапсырмаға балдарымен дескриптор құрастыру.
Математика пәнінен бөлім/ортақ тақырыптар бойынша жиынтық бағалау үлгісі
Төмен
Орта
Жоғары
Құрама есептерді шығаруда қиналады.
Есептің қысқаша шартын жазуда немесе сызбасын сызуда / есепті шешу амалын таңдауда және бірінші өрнекті жазуда / бірінші орындалатын амалдың мәтін табуда/ екінші амалдың мәнін табуда/ есептің жауабын жазуда қателіктер жібереді.
Құрама есептерді дұрыс шығарады.
5. Оқу жетістіктерінің деңгейі
Ойлау дағдыларының деңгейі
Қолдану
Анализ
Математика пәнінен бөлім бойынша жиынтық бағалау тапсырмасы үлгісі
Бөлім
Бөлімше
7.1С Көпмүшелер
Көпмүшелер
Ойлау дағдыларының деңгейлері
Білу және түсіну
Қолдану
Бағалау критерийлері
Бірмүшені стандарт түрге келтіруді біледі, оның коэффициентін анықтайды;
Көпмүшелерді қосу және азайтуды орындайды.
Тапсырма
1. Бірмүшені стандарт түрге келтіріңіз және оның коэффициентін көрсетіңіз:
2. Көпмүшелердің қосындысын және айырмасын құрастырып, мәнін есептеңіздер және нәтижесін стандарт түрге келтіріңіздер: және
№
Дескрипторлар
Балл
1
Бірмүшелердің коэффициенттерін көбейтеді
1
Айнымалыларды көбейткенде дәреженің қасиеттерін қолданады
1
Бірмүшені стандарт түрде жазады
1
Бірмүшенің коэффициентін көрсетеді
1
2
Көпмүшелердің қосындысын табады
1
Көпмүшелердің айырмасынтабады
1
Деңгейлер
Білу және түсіну
Қолдану
Талдау
Синтез
Бағалау
5 балдық шәкілге ауыстыруда болжамдық баға
Төмен деңгей
пәндік терминдер мен ұғымдар бойынша қарапайым білімін және түсінігін көрсетеді
жай тапсырмаларды орындайды және тікелей нұсқаулықтарға сай орындау рәсімдеріне ілеседі
ақпаратты ұсынудың әр түрлі формаларының (кестелер, графиктер және диаграммалар) негізінде жай қорытынды қалыптастырады
жай тапсырмалардағы үлгілерді ажыратады
1 -2
бағаларына сәйкес
Орта деңгей
пәндік терминдер мен ұғымдар бойынша жеткілікті білімін және түсінігін көрсетеді
әдеттегі тапсырмаларды орындайды, таныс және кейбір таныс емес жағдайларда білімін сәтті түрде қолданады
ақпаратты жалпылайды және ішінара негіздей отырып қорытынды жасайды, алынған нәтижелерге қатысты аргументтерді келтіре алады
әдеттегітапсырмалардағы үлгілерді ажыратады, шешудің стандартты жолдарын ұсынады және қолданады
тапсырмалардың бекітілген жиынын шешу үшін оқу бағдарламасының басқа өрістерінен білімін, дағдыларын кіріктіреді
3-4
бағаларына сәйкес
Жоғары деңгей
пәндік терминдер мен ұғымдар бойынша терең білімін және түсінігін көрсетеді
қиын тапсырмаларды орындайды және кең өрістегі жағдайларда білімін сәтті түрде қолданады
әр түрлі дереккөздерден алынған ақпаратты жалпылайды және толық негіздей отырып қорытынды жасайды, алынған нәтижелерге қатысты логикалық бірізді аргументтерді келтіре алады
қиынтапсырмалардағы үлгілерді ажыратады, шешудің альтернативті және стандартты емес жолдарын ұсынады және қолданады
тапсырмалардың кең өрісін шешу үшін оқу бағдарламасының басқа өрістерінен білімін, дағдыларын кіріктіреді, әр түрлі стратегияларды қолданады, алынған нәтижелердің маңыздылығын және негізділігін бағалайды
5
бағасына сәйкес
Рубрика – бағалау критерийлеріне сәйкес оқу жетістігінің деңгейлерін көрсеру құралы
Рубрика – бағалау критерийлеріне сәйкес оқу жетістігінің деңгейлерін көрсеру құралы
Рубрикада мұғалім әрбір оқушы үшін әрбір критерий бойынша оның қол жеткізген оқу жетістігінің деңгейін белгілеп көрсетеді
Бағалау критерийлері
Деңгейлер
Жоғары
Орта
Төмен
Бірмүшені стандарт түрге келтіруді біледі, бірмүшенің коэффициентін анықтайды
Дәреженің қасиеттерін қолданады, бірмүшені стандарт түрге келтіреді, бірмүшенің коэффициентін анықтайды
Бірмүшені стандарт түрге келтіруде және коэффициентін анықтағанда қиналады, қателеседі
Көпмүшелерді қосу және азайтуды орындайды
Көпмүшелердің қосындысы мен айырмасын дұрыс
табады
Көпмүшелердің қосындысы мен айырмасын толық
орындай алмайды
Көпмүшелерді қосу және азайтуды орындағанда
қателеседі
Тоқсандық жиынтық бағалау
Тоқсандық жиынтық бағалау тоқсан аяғында өткізіліп, балл және баға қою арқылы оқушының білімі, дағдысы, түсінуі туралы дәлелдемелерін көрсетеді.
Тоқсандық жиынтық бағалау түрлі бақылау және тексеру жұмыстарын ұйымдастыру арқылы өткізіледі.
Тоқсандық жиынтық жұмысты құрастыруда оның білу мен түсінуді, қолдану дағдыларымен ғана шектелмей, оқушының жоғарғы деңгейдегі ойлау қабілетін: анализ, синтез және баға беруін анықтауға мүмкіндік беретін тапсырмаларды қамтуы маңызды екендігін ескерген жөн.
Тоқсандық жиынтық бағалауға арналған тапсырмалар үлгілері әдістемелік нұсқаулықтарда беріледі.
Дегенмен әр мектеп жиынтық бағалау тапсырмаларын өз еркімен дайындай алады. Мұғалімге көмек ретінде жиынтық бағалаудың тапсырмалары жинақталған базасы да қолданылуы мүмкін.
Оқу жылының басында мектептегі әдістемелік бірлестікте оқу жылына арналып жасалған бағалау жоспары әзірленеді.
Тапсырмалар кімдерге арналған?
Тапсырмаларды орындауға қанша уақыт беріледі?
Тоқсандық жиынтық бағалау қалай өткізіледі?
Тоқсандық жиынтық бағалау тапсырмаларының мазмұны қандай?
Қандай тапсырмалар түрлері қолданылады?
Тапсырмалар немесе сұрақ қажет?
Сақтар үшін балдар қалай есептеледі?
Неше тапсырма құрастыру керек?
Тапсырманы құрастырушы:
оқу бағдарламасындағы оқу мақсаттарына шолу жасайды;
тест спецификациясына сәйкес тапсырмалар түрлерін анықтайды және құрастырады
