ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ
БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ
СЕМЕЙқаласыныңШӘКӘРІМ АТЫНДАҒЫ МЕМЛЕКЕТТІК
УНИВЕРСИТЕТІ
|
МСЖ құжат 3 деңгейлі
|
ОӘК
|
ПОӘК 042- 18.2.1.017/01-2014
|
«Білім беру жүйесіндегі менеджмент » пәні бойынша оқу-әдістемелік кешен
|
Баспа №1, 11.09.2014
|
«Білім беру жүйесіндегі менеджмент »
Пәні бойынша ЭКОНОМИКА ЖӘНЕ ҚҰҚЫҚ мамандығы үшін
ОҚУ-ӘДІСТЕМЕЛІК КЕШЕН
ОҚЫТУШЫҒА АРНАЛҒАН ПӘННІҢ ОҚУ ЖҰМЫС БАҒДАРЛАМАСЫ
Семей 2014
Алғы сөз
Қазіргі заманда білім беру жүйесіндегі менеджментінің мазмұны басқарудың теориялық –практикалық мәселелерін, заңдылықтарын және тәжірибесін қамтиды. Нарықтық экономиканың даму барысында мемлекеттік реттеу мен мемлекеттік саясат пен нарықтық механизмнің арақатынасы, экономикалық іс-әрекет пен экономикалық іскерлік циклдің ерекшеліктері, экономикалық мәселелерге байланысты үкімет шешімдерін қабылдау және орындалу механизмі және экономикалық саясаттың бағыттарын зерттеудің маңызы зор.
Құрастырушы __________ «__29__ »_08__ 2014 ж., Жұмашбекова Самал Қабдрахмановна, аға оқытушы, «Менеджмент және маркетинг» кафедрасы
ТАЛҚЫЛАҒАН
2.1. «Менеджмент және маркетинг» кафедрасының отырысында.
«__29__ »__08____ 2014 ж. №_1___Хаттама
Кафедра меңгерушісі ___________ Г. А.Орынбекова
2.2. Экономика , құқық және гуманитарлық ғылымдар факультетінің Оқу- әдістемелік Бюросының отырысында.
«__09__ »____09____ 2014 ж. № _1_ Хаттама
ОӘБ төрағасы____________________ С. Х.Тойкин
БЕКІТІЛДІ
Университеттің Оқу- әдістемелік Кеңесінің отырысында шығаруға мақұлданған және ұсынылған.
«__11___ »__09_ 2014 ж. № _1_ Хаттама
ОӘК төрағасы _________________ Г.К.Искакова
Мазмұны
Қолдану аумағы
Нормативті сілтемелер
Жалпы мағлұматтар
Оқытушы үшін пәннің оқу бағдарламасы
Студенттің өздік жұмысы тапсырмалары
Оқу-әдістемелік әдебиеттермен қамтылу картасы
Әдебиеттер
Қолдану аумағы
«Білім беру жүйесіндегі менеджмент» пәні бойынша оқу-әдістемелік кешені 5B011500-Экономика және құқық мамандықтары студенттеріне арналған . Ол студенттерді курс мазмұнымен, оның өзектілігі және қажеттілігімен, курс саясатымен , оқу үдерісі барысында студенттер игеретін дағды және шеберлікпен таныстырады. Оқу-әдістемелік кешен пәнді зерттеу кезіндегі негізгі жетекші құрал болып табылады.
2. Нормативті сілтемелер
Осы «Білім беру жүйесіндегі менеджмент» пәнінің оқу-әдістемелік кешені келесі құжатардың талаптары мен ұсыныстарына сәйкес жасалынды және берілген пән бойынша оқу процесін ұйымдастыру тәртібін бекітеді:
- мамандықтарының мемлекеттік жалпы білім берудің стандарты ҚР МЖБС6. 08.071-2010, Қазақстан Республикасының Білім және ғылым министрлігінің 03.11.2010ж, № 514 бұйрығымен бекітілген.
мемлекеттік жалпы білім берудің стандарты ҚР МЖБС 5.04.019 – 2011 , Қазақстан Республикасының Білім және ғылым министрлігінің бұйрығымен бекітілген.
-«Білім беру жүйесіндегі менеджмент» пәні бойынша типтік бағдарлама
- СТУ 042-ГУ-5-2014 Университет стандарты « Пәннің оқу әдістемелік кешендерін жасау және безендіруге жалпы талаптар »
-ДП 042-1.01-2014 Құжатталған процедура «Пәннің оқу әдістемелік кешендерінің құрылымы және мазмұны»
Жалпы мағлұматтар
Оқытушының аты-жөні – Жұмашбекова С.Қ. аға оқытушы, экономикалық ғылымдар магистрі
Кафедра- Менеджмент және маркетинг;
Байланыс ақпараты – тел: 53-02-29, № 8 оқу корпусы, №306 кабинет;
Сабақты жүргізу орны – сабақ кестесі бойынша
Пәнаты – «Білім беру жүйесіндегі менеджмент»
Кредит саны- 3
Оқу жоспарынан көшірме (кесте 1)
Оқу жоспарынан көшірме
5B011500-Экономика және құқық мамандығы үшін
Кесте 1
Курс
|
Семестр
|
Кредит
|
Дәріс
|
Семинар
|
ОСӨЖ
|
СӨЖ
|
Барлығы
|
Бақылау түрі
|
3
|
5
|
3
|
30
|
15
|
45
|
45
|
135
|
Емтихан
|
3.1. Пәннің қысқаша мазмұны
Әрбір адам ұйымдастырушылық және басқарушылық қатынастар жүйесінде өмір сүреді. Жыл өткен сайын бұл қатынастардың неғұрлым алуан түрлілігі келеңсіз басқарушылық жағдайларға әкеледі. Сәйкесінше , бұл жауап берудің белгілі стратегиясын, дұрыс шешім қабылдауды талап етеді. Қателікке ұрынбас үшін басқару теориясын, жалпы заңдар мен қағидаларды білу қажет. Басқару мәнін, негізінен әлеуметтік басқаруды (адам әлеуметтік үрдіс ядросы болғандықтан), оның ішкі құрылымын түсіну білімді басқарудың толықтай картинасын жасауға көмектеседі.
3.2. Курстың мақсаты:
Студенттергеэкономика және құқық мамандығы бойынша болашақ ұстаздарын білім беру менеджменті жүйесінде жұмысқа дайындығын қалыптастыру.
Олардың білім берудегі менеджменттің ролін анықтайтын негізгі көрсеткіштерімен таныстыру, үлгілер құрып, талдау жасауға, тиімді шешімдер қабылдауға үйрету, көптеген шешімдер арасынан ең ұтымдысын таңдауда бағдар беру болып табылады. Сондай-ақ, студенттің білім беру жүйесіндегі менеджментті зерттеуде басқару мәдениетін тәрбиелеу және басқарушылық ойлау, талдау қабілетін дамыту. Мектеп басшыларының еңбекті ұйымдасмтырудағыпсихологиялық-педагогикалық аспектілері және кейбір ғылыми талаптарды, яғни нақтылы басқарушылық білімді мектеп тәжірибесіне енгізу.
Курстың міндеті:
«Білім беру жүйесіндегі менеджмент » пәнін оқудың негізгі міндетіменеджмент тарихы мен теориясын зерттеу ; заманауи деңгейде дәстүрлі де, жаңа міндеттерді шешуде педагогикалық менеджменттің мүмкіндіктерін айқындау; ұйымдастырудың ғылыми негіздерімен, басқару әдістері мен қағидаларымен, педагогикалық кеңес және әдістемелік бірлестік жұмыстарымен таныстыру болып табылады.
3.4. Пәнді оқу барысында студент:
Ұстаздың білім беру негізінде қалыптасатын тұлғааралық қатынастарға белсенді қатысушылардың бірі ретінде іс-әрекетіне көзқарастарды қалыптастыруы қажет.
Негізгі мәселелер мәнін анықтап және оларды шешуде әртүрлі бағыттарға бағдар жасай алуы қажет.
Басқарудың мәні мен механизмін білу керек.
Менеджменттің білім беру жүйесіндегі мәні, әдістері және принциптерімен танысуы керек.
Курсты оқу нәтижесінде білім беру жүйесінде басқару шешімдерін қабылдаудың практикалық дағдысын үйренуі қажет.
ҚР Заңын, құқықтық жүйенің негіздерін, менеджердің лауазымдық міндеттерін, мақсатқа жетуді ұйымдастыру жұмысының тиімділігін жетілдіруі білуі тиіс.
Басқару үрдісіндегі қазіргі ақпаратттық технологияны қолдануды меңгеру керек.
3.5. Курстың пререквизиттері.
Кәсіби педагогика
Менеджмент негіздері
Кәсіби психология
3.6. Курстың постреквизиттары:
4.ПӘННІҢ ОҚУ БАҒДАРЛАМАСЫ
Тақырыптардың атауы, олардың қысқаша мазмұны
|
Сағат саны
|
1
|
2
|
Дәріс сабақтары
|
Модуль 1. Білім беру жүйесіндегі менеджменттің ғылыми-әдістемелік және ұйымдық-институционалдық негіздері
|
Тақырып 1. Педагогикалық менеджменттің білім беру жүйесіндегі элементтерінің негізгі сипаттамасы және мәні .
Білім берудегі менеджмент –ғылым ретінде. Ұйымның тиімді және әсерлі жұмыс жасауы. Адам өмір сүруіне менеджменттің керектігі туралы әдебиеттерге шолу.
Білім беру жүйесі түсінігі. Білім беру жүйесінің объектісі мен субъектісі. Білім беру жүйесінің жалпы принциптері.Білім үдерісіндегі мониторинг.
|
2
|
Тақырып 2. Педагогикалық менеджменттің мақсаты мен міндеттері
Педагогикалық менеджмент субъектері қызметінің мақсаты. Мақсат нәтиже үлгісі. Сабаққа қатысу мақсаты . Білім берудің ұлттық жүйесі: түсінік және құрылым . мамандардың басшылық қызметін тағайындаудағы байқаулар мен сайлауды әдістемелік тұрғыдан қамтамасыз ету. Педагогикалық менеджменттің міндеттері.
|
|
Жалпы білім беретін мектептерді басқару.
|
|
Білім беру министрлігі : міндеттері мен қызметтері. Білім берушілік мекемелердің түрлері. Жалпы білім беретін мекемелердің ұйымдастырушылық мәдениеті.
|
|
|
|
|
|
2
|
Тақырып 3. Педагогикалық менеджменттің функциялары
Педагогикалық менеджменттің функциялары туралы ұғым. Объектіні бағдарлау және басқару жүйесі арасындағы қатынас. Шешім қабылдау және жоспарлау функциясы. Оқу-тәрбие үдерісін жоспарлау. Менеджмент теориясына сараптама. ғылым ретінде пайда болуы, дамуы және тарихы, оның кәсіби білім беру жүйесіндегі түрленуі. Ғылыми менеджмент
мектептері.Педагогикалык менеджменттің ұғымдық аппараты. Менеджердің басқару стилі. Менеджмент әдістері. Басқарушылық іс әрекеттер дау дамай.
|
2
|
Тақырып 4. Педагогикалық менеджменттің ұстанымдары
Ізгілендіру. Педагогикалық менеджменттің мазмұнындағы еңбекті ғылыми ұйымдастырудағы ұстаным. Ұтымдылық. Менеджмент субъектісі қызметінің аналитикалық ұстанымы. Оқушылар мен оқытушылар қызметінің тиімділігін бағалау және сараптау менеджердің оқу –тәрбие үдерісін бақылаудағы негізгі ережелер. Нақты мақсат қоюдың ұстанымы. Кез-келген деңгейдегі менеджердің қызмет мазмұнының негіздері. Кешендік ұстаным . сызықты басқару және функционалдылық, мақсатқа сәйкес келу. Әлеуметтік-педагогикалық жүйелер, ұғымдар және түрлер. Жүйелердің мақсаты және маңызы, олардың түрлері және даму заңдылықтары. Білім беру жүйесі әлеуметтік жүйенің түрі ретінде, оның атқарушы жұмыстары: мақсатты, мазмұны, қызметті, талдау-нәтижелік.
|
2
|
Тақырып 5. Педагогикалық менеджменттің әдістемесі
Басқару әдісі-педагогикалық менеджмент оның негізгі функцияларының іске асыруындағы қойылған мақсаттарының іске асуы. Педагогикалық менеджмент әдістерінің төрт түрі. Ынталандырудың экономикалық әдістері. «Әркімнің қабілетіне,әркімге еңбегіне қарай» маңызды ұстаным. Педагогикалық қызметкерлердің санға және еңбек сапасындағы сәйкестіктеріне орай экономикалық ынталандыру әдістерін жетілдіру. Әкімшілік әдістер. Орындау қызметіндегі уақыттың шектелуін нұсқаулау, бұйрықтар талаптар және т.б. түрлеріндегі орындаушыларды инструкциялау және нормаға келтіру. Басқарудың автократиялық стилін қалыптастыру. Психология – педагогикалық әсерлердің әдістері.Кеңес беру, өтініш, тілек білдіру, талап ету, өкім, мадақтау, ағыс жариялау және т.б. әдістерінің түрлерін іске асыру. Ұжымдық және жеке дара моральдық мадақтаудың әр түрлерін қолдану.Ұжым мүшелерінің жеке дара психологиялық ерекшеліктері.Қоғамдық әсердің ықпал ету әдістері. Басқару қызметіне кең түрде тарту, оның бойында білім беру үдерісінің негізгі мәселелерін ұжымдық бақылауда ашық талдау арқылы демократиялық бастамасын дамыту. Басқару қызметі деңгейі мен педагогикалық менеджмент әдсітерін жүйелеу. Тұлғалық (жеке дара) микродеңгей. Топтық (әлеуметтік-психологиялық)-мезодеңгей.Әлеуметтік (макродеңгей).
|
2
|
Тақырып 6. Педагогикалық менеджменттің тиімділігін анықтайтын факторлар
Білім беру үдерісіндегі орта білім беру оқу орындарындағы немқұрайлылық.Базалық негізгі ұғымдар.Педагогикалық менеджменттегі немқұрайлылық.Оқытудағы немқұрайлылық.Тәрбиедегі немқұрайлылық. Білім беру үдерісін жоспарлаудағы немқұрайлылық. Ұйымдағы оқу-танымдық қызметіндегі немқұрайлылық. Білім беру үдерісін бақылаудағы немқұрайлылық. Білім беру үдерісін бақылаудағы немқұрайлылық.
|
2
|
Тақырып 7.
Педагогикалық менеджменттің субъектері қызметінің нәтижесі
Теория, әдістеме және педагогикалық менеджменттің тәжірибесінің негізгі ұғымдары.Оқушылар білімінің сапасы. Элементарлық білік және дағды, түсіну, есте сақтау ажырата білу тасымалдау – бұлар оқытудағы біртіндеп көрсеткіш дәрежелері. Балдық бағаның мазмұны. Жоғары деңгейдегі талап.Орта деңгейдегі талап.Төменгі деңгейдегі талап.
|
2
|
Модуль 2. Педагогикалық менеджменттің философиясы
|
Тақырып 8. Білім берудегі менеджмент тұжырымдамасының даму тарихы
Басқару қызметінің адамға жақындау үдерісінің мәнінің өзектілігі. Менеджмент – кәсіби тәжірибе мен өздігінен қызметіндегі ғылыми- қолданбалы білім жүйесінің түрі.Басқару жүйесіндегі ғылым және өнер.
Д.Мак-Грегор –адамгершілік қатынас тұжырымдамасы әдіснамасының негізін қалаушы Ф.Ротлисбергер «Адамгершілік қатынас» америкалық мектебінің өкілі. Адам ұғымына қойылатын ортақ талаптар – Менеджмент теориясының дамуының қадамы.Сыйласудағы талаптар. Менеджердің мұғалімге сенімі – мектептегі жұмыстың тиімді маңызды факторы. Табыстың негізгі жолдары.
|
2
|
Тақырып 9. Мектептегі Басқарудағы адамгершілік
Ғылыми басқарудың жолы (1885-1920жж). Оның негізін қалаушылар Тейлор, Гилберт. Әкімшілік жол (1920-1950жж) А.Файол және оның басқарудағы қағидалары. Сандық әдістерді қолданудағы жолы. Содан жазбаның орнына өңдірістік жағдайдағы математикалық үлгісінің құрастырылуы. Жұмыскерлердің тұлға аралық қатынастағы тәртіпке келуіндегі мектептегі тәлімдік ғылымы (ХХ ғ. 50 жылдары) Бихевиористикалық жол. А.Маслоу- әлеуметтік факторлардың мәні туралы. Жоғары деңгей талаптарын қанағаттандырудың қажеттілігі. Әлеуметтік қажеттіліктер. Жетекшінің басқару қызыметіндегі тұлға аралық қарым-қатынасы.
|
2
|
Тақырып 10. Педагогикалық менеджменттегі іскерлік қарым қатынастағы психологиялық ерешеліктер
Ауызша және ауызша емес компоненттер. Іскерлік қарым-қатынастың ең маңызды бөліктері: интонация, мимика, ым, қалып. Тіл-ауызша қатынас компоненті. Ым ақпараты. Ымның төрт түрі: ымдар-нышандары, ымдар-иллюстраттар, ымдар-регулятор, ымдар-бейімдеу. Дистанцияның төрт түрі: ауызша емес тәртіппен байланысы.
|
2
|
Тақырып 11. Педагогикалық менеджменттегі іскерлік қарым-қатынас ұстанымдары және әдеп нормасы
Қарым-қатынастың ұлттық ерекшеліктері. Ұлттық стиль; ойлау, мінез-құлықтың қабылдануының ерекшеліктері.
Іскерлік қарым-қатынастың американдық стилі: даралығы, тұлға құқығы. Америкалық прогматизм, демократизм және кәсібилік (профессионализм). Іскерлік қарым-қатынастағы Ресейлік стиль. Факторлардың ықпалы: кеңестік нормалар, іскерлік қатынас ережесі, кеңес уақытыңдағы қалыптасқан құндылық бағыттар. Іскерлік қарым-қатынасы тәжірибесінің кемшілігі.
|
2
|
Тақырып 12. Қазіргі іскер адам қызметінің әдебі
Шаруашылық жетекшісінің әдебі, қызметтік және әкімшілік әдеп. Басқару әдебі.
Қазіргі әдеп. Әдептің негізгі нормалары: Әдептілік. Сыпайылық. Қарапайымдылық. Зайырлы әдеп. Сөйлеу мәнері, киім-кию. Визит картасы. Хаттағы әдеп.
|
2
|
Тақырып 13. Келіссөздерді және әңгімелесуді өткізуді дайындаудағы психологиялық ерекшеліктер
Дайындық фазасы (қарым-қатынасқа дейін), тікелей қарым-қатынас фазасы (қарым-қатынас) және қарым-қатынастан кейінгі қорытынды. Байланысты анықтау. Басқа адам жайындағы ұсыныстардың бұрмалануы. Ахуалдағы бағыты, сұрақты талқылау, шешім қабылдау, мақсатқа жету. Басқа адамды таныстырудың негізгі тетіктері: эмпатия, теңестіру, рефлекция. Байланыстан шығу біліктілігі. Байланыстан шығудың жолдары. Қарым-қатынас деңгейінің «қарапайымнан жоғары» аралығында. Өзара әрекеттесудің басым жағының түрлері: кооперация немесе бәсекелестік. Келіссөздерді өткізудегі негізгі ұсыныстар: дайындау, жүргізу, соңынан сараптама жүргізу.
Әріптестердің іскерлік қарым-қатынастағы келіссөзді өткізудің төрт негізгі стилі.
Стиль-негізгі ықылас стилі (әскердегі бағыты)
Стиль-негізгі үдеріс стилі (үдеріске бағдарлау)
Стиль-негізгі адамның қарым-қатынасы стилі (адамға бағдарлау)
Стиль-негізгі адамның қарым-қатынасы стилі, адамның мәселесі (адамға бағдарлау)
Қарым-қатынастың себептері. Дәл келетін себептер. Қарама-қайшы себептер. Орынықты себептер. Уақытша себептер. Қарыз-себеп. Қажетті себеп. Қызықты себеп. Қынырлық себеп. Жеке жыныс ерекшеліктері. Психологоиялық мінездемелер.
Жалпы-тұйықтық. Іскер әңгімелердің түрлерінің жіктелуі. Шатақ адам, «нигилист». Позитивті адам. Бәрін білгіш. Мылжың. Қорқақ.
|
2
|
Тақырып 14. Психологиялық менеджменттегі психологиялық қорғанудың әдістері
Психологиялық қорғаныс нормалық тетік негізінде.Психологиялық қорғаныстың тетіктері.Теріске шығару.Жеке тұлғаның негізгі ұстанымына қайшылық әкелетін себептердің шығуының пайда болған қатығыс,немесе басын қорғау,мәртебе,бағалауына қауіп төндіретін мәлімет.
Шығарып тастау.Қабылданылмайтын ақпарат немесе себептің жоққа шығарылған кездегі ессіз психикалық акт.
Жобалау.Ессіз ауысу.(жала жабу).Идентификациялау.Өзінің жетілмеген сезімі мен жеке әлсіздігін жеңуге мүмкіндік беретін үлгілер мен идеалдарға ессіз еру.Жақсарту.Қол жетпейтін құндылықтарды төмендетуге ықпалдасу.Орнын басу.Әрекетті ауыстыру.Басқалардан аластату.”Оқшаулану синдромы”
|
2
|
Тақырып 15. Қазіргі іскерлік қарым-қатынас түрлері мен формалары
Іскерлік қарым қатынас. Қарым қатынас құралдары: аудиовизуалды байланыс. Келіссөздерде іскер байланысуды жеңілдету. Қарым қатынастың негізгі құралдары:телефон, телефакс.
|
2
|
Практикалық (сарамандық) сабақтар
|
Тақырып 1. Педагогикалық менеджменттің білім беру жүйесіндегі элементтерінің негізгі сипаттамасы және мәні .
Білім берудегі менеджмент –ғылым ретінде. Ұйымның тиімді және әсерлі жұмыс жасауы. Адам өмір сүруіне менеджменттің керектігі туралы әдебиеттерге шолу.
Білім беру жүйесі түсінігі. Білім беру жүйесінің объектісі мен субъектісі. Білім беру жүйесінің жалпы принциптері.Білім үдерісіндегі мониторинг.
|
1
|
Тақырып 2. Педагогикалық менеджменттің мақсаты мен міндеттері
Педагогикалық менеджмент субъектері қызметінің мақсаты. Мақсат нәтиже үлгісі. Сабаққа қатысу мақсаты . Білім берудің ұлттық жүйесі: түсінік және құрылым . мамандардың басшылық қызметін тағайындаудағы байқаулар мен сайлауды әдістемелік тұрғыдан қамтамасыз ету. Педагогикалық менеджменттің міндеттері.
|
|
Жалпы білім беретін мектептерді басқару.
|
|
Білім беру министрлігі : міндеттері мен қызметтері. Білім берушілік мекемелердің түрлері. Жалпы білім беретін мекемелердің ұйымдастырушылық мәдениеті.
|
|
|
|
|
|
1
|
Тақырып 3. Педагогикалық менеджменттің функциялары
Педагогикалық менеджменттің функциялары туралы ұғым. Объектіні бағдарлау және басқару жүйесі арасындағы қатынас. Шешім қабылдау және жоспарлау функциясы. Оқу-тәрбие үдерісін жоспарлау. Менеджмент теориясына сараптама. ғылым ретінде пайда болуы, дамуы және тарихы, оның кәсіби білім беру жүйесіндегі түрленуі. Ғылыми менеджмент
мектептері.Педагогикалык менеджменттің ұғымдық аппараты. Менеджердің басқару стилі. Менеджмент әдістері. Басқарушылық іс әрекеттер дау дамай.
|
1
|
Тақырып 4. Педагогикалық менеджменттің ұстанымдары
Ізгілендіру. Педагогикалық менеджменттің мазмұнындағы еңбекті ғылыми ұйымдастырудағы ұстаным. Ұтымдылық. Менеджмент субъектісі қызметінің аналитикалық ұстанымы. Оқушылар мен оқытушылар қызметінің тиімділігін бағалау және сараптау менеджердің оқу –тәрбие үдерісін бақылаудағы негізгі ережелер. Нақты мақсат қоюдың ұстанымы. Кез-келген деңгейдегі менеджердің қызмет мазмұнының негіздері. Кешендік ұстаным . сызықты басқару және функционалдылық, мақсатқа сәйкес келу. Әлеуметтік-педагогикалық жүйелер, ұғымдар және түрлер. Жүйелердің мақсаты және маңызы, олардың түрлері және даму заңдылықтары. Білім беру жүйесі әлеуметтік жүйенің түрі ретінде, оның атқарушы жұмыстары: мақсатты, мазмұны, қызметті, талдау-нәтижелік.
|
1
|
Тақырып 5. Педагогикалық менеджменттің әдістемесі
Басқару әдісі-педагогикалық менеджмент оның негізгі функцияларының іске асыруындағы қойылған мақсаттарының іске асуы. Педагогикалық менеджмент әдістерінің төрт түрі. Ынталандырудың экономикалық әдістері. «Әркімнің қабілетіне,әркімге еңбегіне қарай» маңызды ұстаным. Педагогикалық қызметкерлердің санға және еңбек сапасындағы сәйкестіктеріне орай экономикалық ынталандыру әдістерін жетілдіру. Әкімшілік әдістер. Орындау қызметіндегі уақыттың шектелуін нұсқаулау, бұйрықтар талаптар және т.б. түрлеріндегі орындаушыларды инструкциялау және нормаға келтіру. Басқарудың автократиялық стилін қалыптастыру. Психология – педагогикалық әсерлердің әдістері.Кеңес беру, өтініш, тілек білдіру, талап ету, өкім, мадақтау, ағыс жариялау және т.б. әдістерінің түрлерін іске асыру. Ұжымдық және жеке дара моральдық мадақтаудың әр түрлерін қолдану.Ұжым мүшелерінің жеке дара психологиялық ерекшеліктері.Қоғамдық әсердің ықпал ету әдістері. Басқару қызметіне кең түрде тарту, оның бойында білім беру үдерісінің негізгі мәселелерін ұжымдық бақылауда ашық талдау арқылы демократиялық бастамасын дамыту. Басқару қызметі деңгейі мен педагогикалық менеджмент әдсітерін жүйелеу. Тұлғалық (жеке дара) микродеңгей. Топтық (әлеуметтік-психологиялық)-мезодеңгей.Әлеуметтік (макродеңгей).
|
1
|
Тақырып 6. Педагогикалық менеджменттің тиімділігін анықтайтын факторлар
Білім беру үдерісіндегі орта білім беру оқу орындарындағы немқұрайлылық.Базалық негізгі ұғымдар.Педагогикалық менеджменттегі немқұрайлылық.Оқытудағы немқұрайлылық.Тәрбиедегі немқұрайлылық. Білім беру үдерісін жоспарлаудағы немқұрайлылық. Ұйымдағы оқу-танымдық қызметіндегі немқұрайлылық. Білім беру үдерісін бақылаудағы немқұрайлылық. Білім беру үдерісін бақылаудағы немқұрайлылық.
|
1
|
Тақырып 7.
Педагогикалық менеджменттің субъектері қызметінің нәтижесі
Теория, әдістеме және педагогикалық менеджменттің тәжірибесінің негізгі ұғымдары.Оқушылар білімінің сапасы. Элементарлық білік және дағды, түсіну, есте сақтау ажырата білу тасымалдау – бұлар оқытудағы біртіндеп көрсеткіш дәрежелері. Балдық бағаның мазмұны. Жоғары деңгейдегі талап.Орта деңгейдегі талап.Төменгі деңгейдегі талап.
|
|
Тақырып 8. Білім берудегі менеджмент тұжырымдамасының даму тарихы
Басқару қызметінің адамға жақындау үдерісінің мәнінің өзектілігі. Менеджмент – кәсіби тәжірибе мен өздігінен қызметіндегі ғылыми- қолданбалы білім жүйесінің түрі.Басқару жүйесіндегі ғылым және өнер.
Д.Мак-Грегор –адамгершілік қатынас тұжырымдамасы әдіснамасының негізін қалаушы Ф.Ротлисбергер «Адамгершілік қатынас» америкалық мектебінің өкілі. Адам ұғымына қойылатын ортақ талаптар – Менеджмент теориясының дамуының қадамы.Сыйласудағы талаптар. Менеджердің мұғалімге сенімі – мектептегі жұмыстың тиімді маңызды факторы. Табыстың негізгі жолдары.
|
1
|
Тақырып 9. Мектептегі басқарудағы адамгершілік
Ғылыми басқарудың жолы (1885-1920жж). Оның негізін қалаушылар Тейлор, Гилберт. Әкімшілік жол (1920-1950жж) А.Файол және оның басқарудағы қағидалары. Сандық әдістерді қолданудағы жолы. Содан жазбаның орнына өңдірістік жағдайдағы математикалық үлгісінің құрастырылуы. Жұмыскерлердің тұлға аралық қатынастағы тәртіпке келуіндегі мектептегі тәлімдік ғылымы (ХХ ғ. 50 жылдары) Бихевиористикалық жол. А.Маслоу- әлеуметтік факторлардың мәні туралы. Жоғары деңгей талаптарын қанағаттандырудың қажеттілігі. Әлеуметтік қажеттіліктер. Жетекшінің басқару қызыметіндегі тұлға аралық қарым-қатынасы.
|
1
|
Тақырып 10. Педагогикалық менеджменттегі іскерлік қарым қатынастағы психологиялық ерешеліктер
Ауызша және ауызша емес компоненттер. Іскерлік қарым-қатынастың ең маңызды бөліктері: интонация, мимика, ым, қалып. Тіл-ауызша қатынас компоненті. Ым ақпараты. Ымның төрт түрі: ымдар-нышандары, ымдар-иллюстраттар, ымдар-регулятор, ымдар-бейімдеу. Дистанцияның төрт түрі: ауызша емес тәртіппен байланысы.
|
1
|
Тақырып 11. Педагогикалық менеджменттегі іскерлік қарым-қатынас ұстанымдары және әдеп нормасы
Қарым-қатынастың ұлттық ерекшеліктері. Ұлттық стиль; ойлау, мінез-құлықтың қабылдануының ерекшеліктері.
Іскерлік қарым-қатынастың американдық стилі: даралығы, тұлға құқығы. Америкалық прогматизм, демократизм және кәсібилік (профессионализм). Іскерлік қарым-қатынастағы Ресейлік стиль. Факторлардың ықпалы: кеңестік нормалар, іскерлік қатынас ережесі, кеңес уақытыңдағы қалыптасқан құндылық бағыттар. Іскерлік қарым-қатынасы тәжірибесінің кемшілігі.
|
1
|
Тақырып 12. Қазіргі іскер адам қызметінің әдебі
Шаруашылық жетекшісінің әдебі, қызметтік және әкімшілік әдеп. Басқару әдебі.
Қазіргі әдеп. Әдептің негізгі нормалары: Әдептілік. Сыпайылық. Қарапайымдылық. Зайырлы әдеп. Сөйлеу мәнері, киім-кию. Визит картасы. Хаттағы әдеп.
|
1
|
Тақырып 13. Келіссөздерді және әңгімелесуді өткізуді дайындаудағы психологиялық ерекшеліктер
Дайындық фазасы (қарым-қатынасқа дейін), тікелей қарым-қатынас фазасы (қарым-қатынас) және қарым-қатынастан кейінгі қорытынды. Байланысты анықтау. Басқа адам жайындағы ұсыныстардың бұрмалануы. Ахуалдағы бағыты, сұрақты талқылау, шешім қабылдау, мақсатқа жету. Басқа адамды таныстырудың негізгі тетіктері: эмпатия, теңестіру, рефлекция. Байланыстан шығу біліктілігі. Байланыстан шығудың жолдары. Қарым-қатынас деңгейінің «қарапайымнан жоғары» аралығында. Өзара әрекеттесудің басым жағының түрлері: кооперация немесе бәсекелестік. Келіссөздерді өткізудегі негізгі ұсыныстар: дайындау, жүргізу, соңынан сараптама жүргізу.
Әріптестердің іскерлік қарым-қатынастағы келіссөзді өткізудің төрт негізгі стилі.
Стиль-негізгі ықылас стилі (әскердегі бағыты)
Стиль-негізгі үдеріс стилі (үдеріске бағдарлау)
Стиль-негізгі адамның қарым-қатынасы стилі (адамға бағдарлау)
Стиль-негізгі адамның қарым-қатынасы стилі, адамның мәселесі (адамға бағдарлау)
Қарым-қатынастың себептері. Дәл келетін себептер. Қарама-қайшы себептер. Орынықты себептер. Уақытша себептер. Қарыз-себеп. Қажетті себеп. Қызықты себеп. Қынырлық себеп. Жеке жыныс ерекшеліктері. Психологоиялық мінездемелер.
Жалпы-тұйықтық. Іскер әңгімелердің түрлерінің жіктелуі. Шатақ адам, «нигилист». Позитивті адам. Бәрін білгіш. Мылжың. Қорқақ.
|
1
|
Тақырып 14. Психологиялық менеджменттегі психологиялық қорғанудың әдістері
Психологиялық қорғаныс нормалық тетік негізінде.Психологиялық қорғаныстың тетіктері.Теріске шығару.Жеке тұлғаның негізгі ұстанымына қайшылық әкелетін себептердің шығуының пайда болған қатығыс,немесе басын қорғау,мәртебе,бағалауына қауіп төндіретін мәлімет.
Шығарып тастау.Қабылданылмайтын ақпарат немесе себептің жоққа шығарылған кездегі ессіз психикалық акт.
Жобалау.Ессіз ауысу.(жала жабу).Идентификациялау.Өзінің жетілмеген сезімі мен жеке әлсіздігін жеңуге мүмкіндік беретін үлгілер мен идеалдарға ессіз еру.Жақсарту.Қол жетпейтін құндылықтарды төмендетуге ықпалдасу.Орнын басу.Әрекетті ауыстыру.Басқалардан аластату.”Оқшаулану синдромы”
|
|
Тақырып 15. Қазіргі іскерлік қарым-қатынас түрлері мен формалары
Іскерлік қарым қатынас. Қарым қатынас құралдары: аудиовизуалды байланыс. Келіссөздерде іскер байланысуды жеңілдету. Қарым қатынастың негізгі құралдары:телефон, телефакс.
|
1
|
5.Студенттердің өздік жұмыстарының тапсырмалары
1.Педагогикалық менеджмент
|
2.Оқу-танымдық үдерісінің және оқу-тәрбие үдерісінің менеджері
|
3. Жетекшіге қойылатын талаптар мен факторлар
|
4.Білім үдерісінің мониторингі
|
5.Педагогикалық менеджмент субъекті қызметінің мақсаты
|
6.Мамандарды таңдау,тіркеу,дайындау және тәрбиелеу
|
7.Шешімді қабылдау немесе жоспарлау функциясы
|
8.Мотивация функциясы
|
9. Кадр жұмысының тапсырмасына тәуелді психолого-педагогикалық әсердің әдістерін қолдану
|
10.Қабылданған шешімді орындаудағы ұйымның функциясы
|
11.Алдыңғы,ағымдағы,кейінге қалдыру,және қорытынды бақылау
|
12.Ізгілік.Ұтымдылық Менеджмент субъектісі қызметінің аналитикалық ұстанымдары
|
13.Экономикалық әдістерді ынталандыру
|
14. Тұлғаның әлеуметтік статусына жалпы ақпараттық ортаның әсері
|
15. Өзін-өзі жетілдірудегі жүйенің ұстанымдары
|
6. Оқу-әдістемелік әдебиеттермен қамтылу картасы
Оқулықтардың, оқу-әдістемелік құралдардың атауы
|
Саны
|
Студенттердің саны
|
Қамтылу пайызы
|
|
10
|
63/58
|
18
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
7. Әдебиеттер
7.1. Негізгі :
7.1.1. Баймолдаев Т.М. Менеджмент как метод управления современной школой. – Алматы, 2003.
7.1.2. Панферова, Н. Н. Управление в системе образования : учебное пособие / Н.
Н. Панферова. – Ростов-на-Дону: Феникс, 2010. – 248 с.
7.1.3. Каракулов К.Ж. Педагогика управления .-Шымкент,2000-187с.
7.1.4. Жусупова К.А. Менеджмент в сфере высшего образования.-Алматы:Ғылым,2001-155с.
7.1.5. Белая Г.В. Теоретические основы университетского менеджмента. М.,2006.
7.1.6. Гончаров М.А. Основы менеджмента в образовании. М.,2009.
7.2. Қосымша әдебиеттер:
7.2.1.Матяш, Н. В. Инновационные педагогические технологии. Проектное обучение
: учеб. пособие / Н. В. Матяш .- М. : Академия , 2011 .- 141 с.
7.2.2. Коджаспирова, Г. М. Педагогика : учебник / Г. М. Коджаспирова .- М. : КноРус ,
2010 .- 740 с.
7.2.3. Омаров С.Қ., Мұқатаев А.А., Сарсекеева Ж.Е. Педагогика. Оқытудың несиелік жүйесіндегі сабақтар. Қарағанды, 2007.
7.2.4. Илеуова А.К. Мониторинг развития системы управления региональным образованием.-Алматы:Кітап,2002-88с.
7.2.5. Конаржевский Ю.А. Менеджмент и внутреннее управление
М.Центр «Педагогический поиск»,2000-224с.
7.2.6. Баймолдаев Т.М Педагогический менеджмент и современное управление школой.-Алматы:Ғылым,2001-136с.
Нормативті әдебиет
1.Қазақстан Республикасының Білім туралы заңы 15 тамыз,2007ж.
Анықтамалық әдебиеттер
1.Бим-Бад Б.М.Педагогический энциклопедический словарь. – М.,2002.
2.Пидкасистый П.И., Фридман Л.М.,Гарунов М.Г. Психолого-дидактический справочник преподавателя высшей школы. – М.,1999.
Достарыңызбен бөлісу: |
