Біз экономикамыздың өсуі, өндіруші сектордың арқасы екенін түсінеміз. Біз экономикамыз экстенсивті түрде дамып отырғанын мойындауға тиіспіз
Бес технологиялық құрылыстың мінездемесі
жүктеу/скачать 1,35 Mb.
|
529805538241 дәріс ИННОВАЦИЯЛЫҚ МЕНЕДЖМЕНТ
- Бұл бет үшін навигация:
- Бiрiншi технологиялық құрылыстың өзегi
- Екiншi технологиялық құрылыстың өзегi
- Маңызды факторлар
- Төртiншi технологиялық құрылыстың өзегi
| 3.2 Бес технологиялық құрылыстың мінездемесі
Технологиялық құрылыс - біріңғай технологиялық шынжырлармен байланысты болған, сабақтас өндiрiстердiң топтары [1]. Әрбiр технологиялық құрылыс шеңберлерiнде, түпкi ресурстардың шығаруын және алуын, оны өндiрудiң бәрi кезеңдерiн және түпкілікті өнімін шығаруын қосатын тұйықталған өндiрiстiк айналымы жүзеге асырылады. Әлемдiк экономикада, соңғы үш ғасырдың ішінде бес технологиялық құрылыстың ауысымы өтті [2]. Бiрiншi технологиялық құрылыстың өзегi (1770-1830 жж) - тоқыма өнеркәсiптің, машина жасаудың дамуы, шойынның балқытуы, су қозғалтқышын ойлап шығару. Маңызды фактор - тоқыма машиналар. Екiншi технологиялық құрылыстың өзегi (1830-1880 жж) - бумен жүргiзгiштi шығару, темiр жол құрылысының, транспорттың, машина және пароход жасаудың, көмiрмен станок аспапты өнеркәсiптің және қара металлургияның дамуы. Маңызды факторлар - бумен жүргiзгiш және станоктер. Үшiншi технологиялық құрылыстың өзегi (1880-1930 жж.) - электротехникалық, ауыр машинажасаудың дамуы, болатты өндіру және прокаты, электрикалық линияларын құру, органикасыз химияның дамуы. Маңызды факторлар - электрикалық қозғалтқыш, болат. Төртiншi технологиялық құрылыстың өзегi (1930-1980 жж) - автокөлiк және трактор жасаудың, түстi металлургия және органикалық химияның дамуы, мұнай өндiрiсі және өңдеуi, ұзақ қолданатын тауарлар және синтетикалық материалдарды өндеу. Маңызды факторлар - iшкi жану қозғалтқышы, мұнай химия. Бесiншi технологиялық құрылыстың өзегi (1980-2030 жж) - электрондық өнеркәсiптiң, есептеуiш және оптика-талшықты техниканың, бағдарламалық қамтамасыз етудің, телекоммуникациялар, робот жасаудың дамуы, газдың өндiрiсі және өңдеуi, ақпараттық қызметтің дамуы. Маңызды факторлар - микроэлектронды компоненттерi. 3.3 Технологиялық құрылыстардың дамуы және қарым қатынасы К.Фримен және К.Перез бойынша, 20 ғасырдын 70 жылдары бесінші болып тұрған техникалық-экономикалық парадигма - ақпараттық технологиялардың туындау бастамасы болып саналады. Олар, болашақ технологиялық құрылыс үшiн тиiстi институттардың қалыптастыруына әлемде ең жақын қазіргі кезендегі Жапония келді деп белгілейді [1]. Дж.Дози көрсеткендей, экономикалық ұйымның барлық иерархиялық деңгейлерiнде ортақтықтың әр түрлi дәрежесiнiң өз парадигмалары орын алады. Ол, өнеркәсiптiк салалардың деңгейiнде «кәдімгі» ғылыми-техникалық iлгерiлеу және жаhандық техникалық-экономикалық парадигманы орнатуға акелетін «төтенше» өрлеу. Бұрынғы парадигманың сөнуi және жаңа технологиялық құрылысқа ауысу, алдынғы шеңберлердегi өндiрiстiң кеңейтуiне пайдалы инвестиция салуының мүмкiндiктері біткен кезде орын алады. Жаңа кезеннін жаңа шарттарында бұрынғы технологиялық таптаурыны ендi өте тиiмдi болып табылмайды. Инновациялық қызметтiң эвристикалық табиғатының арқасында сапа жағынан айырым ресурстарды игеруге қабiлеттi технологияның пайда болуы мүмкiн. Оның өсуi кәсiпорыннан әлемдiк шаруашылыққа дейiнгі кез келген деңгейдегi парадигманың жаңа техникалық-экономикалық бекiтуiне жеткізе алады. Технологиялардың дамуының мысалдары: желкенді кемелердің орнына пароходтардын пайда болуы, пошталық қатынастың орнына телеграфтын келуі кейін факс, электрондық почта және Интернет. Барлық мысалдарда сапа жағынан жаңа революциялық технологияның пайда болуы көрсетілген. Одан әрi жанадан пайда болатын технологиялар бiр қорытылған ресурсты пайдаланады, үстем парадигма шеңберлерiндегi технологияның нығайтылған түрлерінің және шаруашылық нысандарының сандық тиімділігінің жаксаруы орын алады. Мысалы, қазiргi электромотор, нық орнатылған оқшаулаушы жабын және салмақ бiрлiгiне биiгiрек қуатқа жетуге мүмкiндiк беретiн жаңа ферромагниттi балқымалары қолданғандығыменен, 1910 жылдың электромоторларынан құрылым жағынан ерекшеленбейдi. Мұнда, өзгерiссiз техникалық қағидатында негiзделген технологиядағы нақты бағыттың эволюциясы туралы сөз жүріп жатыр. Әрбiр жаңа технологиялық құрылыс өз дамуының басында ескi көлiк инфрақұрылымды және қуат тасымалдаушыны қолданады, сол әдіс оның одан әрi қанығуына жағдай жасайды. Технологиялық құрылыстың дамуы бойымен, ескi құрылыстың асып түсетін, инфрақұрылымның жаңа түрi пайда болады, және де келесi технологиялық құрылыстың таралуына негізін салар қуат тасымалдаушыларға ауысуы жүзеге асырылады. Сонымен бiрге инфрақұрылымның, қуат тасымалдаушылардың, конструкциялық материалдарының жаңа түрлерi, жаңа техниканың және технологияның дамуы негiзiнде алдыңғы кезеңнiң жүрiсiнде құрылады. Уақыт ағысымен, мемлекеттің күнделікті тауарларға және қызметке деген қажеттілігі қанағаттандырылған кезде және өндiрiстiң тиiмдiлiгiнiң жоғарылатуының шектерiне жеткенде, технологиялық құрылыстың әсерінде пайда болған жаңа факторлар күшейіп, тез дамиды, оның арқасында, елдiң экономикалық жүйесi келесi, озығырақ технологиялық құрылысқа өтедi. жүктеу/скачать 1,35 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|