Cандық машиналардың арифметикалық және логикалық негіздері. Есептеуіш техниканың даму тарихы, қазіргі заманғы компьютердің даму кезеңдері

Компьютермен жұмыс істегенде қандай санау жүйелері пайдаланылады?

жүктеу/скачать 3,99 Mb.

бет	5/55
Дата	13.04.2022
өлшемі	3,99 Mb.
	#139163

1 2 3 4 5 6 7 8 9 ... 55

Байланысты:
комп арх лекц 1-15

3. Компьютермен жұмыс істегенде қандай санау жүйелері пайдаланылады?

Компьютерді жобалаған кезде санау жүйесін таңдаудан оның есептеу жылдамдығы, жадысының көлемі, арифметикалық операцияларды орындау алгоритмдерінің күрделілігі сияқты мінездемелері тәуелді болады. Техникалық жүзеге асыру жағынан алғанда ең тиімдісі екілік санау жүйесі болып табылады, себебі компьютерлерді құруда екі позициялық элементтер кеңінен қолданылуда. Екілік санау жүйесі компьютер құрылғыларында ақпаратты арифметикалық және логикалық түрлендірудің негізгі жүйесі болып табылады.
Екілік санау жүйесі үшін және . Кез келген санды екілік санау жүйесінен ондық санау жүйесіне (1) түріндегі жіктеудің көмегімен ауыстыруға болады. Мысалы, 1000101₂= 1·2⁶ + 0· 2⁵ +0· 2⁴ + 0· 2³+ 1· 2² +0· 2¹+ 1· 2⁰ = 69₁₀.
Екілік санау жүйесіндегі бір разрядтық сандарға қолданылатын арифметикалық операциялар өте қарапайым :

Қосу	Азайту	Көбейту
0 + 0 = 0 0 + 1 = 1 1 + 0 = 1 1 + 1 = 10	0 – 0 = 0 1 – 0 = 1 1 – 1 = 0 10 – 1 = 1	0 * 0 = 0 0 * 1 = 0 1 * 0 = 0 1 * 1 = 1

Көмекші ақпараттармен таныстырғанда , яғни нақты есепті компьютерде шешуге дайындаған кезде сегіздік және он алтылық деп аталатын косалқы санау жүйелері пайдаланылады.
Сегіздік санау жүйесінің негізі және Кез келген санды сегіздік санау жүйесінен ондық санау жүйесіне (1) түріндегі жіктеудің көмегімен келесі түрде ауыстыруға болады:
726, 15₈ = 7 · 8² + 2· 8¹ + 6 · 8⁰ + 5 · 8^-2 = ₁₀.
Он алтылық санау жүйесінің негізі және . Санаудың он алтылық жүйесіндегі цифрлардың бұлайша жазылуында А әріпі он , В- он бір, С- он екі, D- он үш, Е- он төрт, F- он бес сандарын білдіреді.
Он алтылық санау жүйесіндегі кез келген сан да (1) формуланың көмегімен ондық сан түрінде жазыла алады:
10A, F₁₆ = 10 · 16² + 0· 16¹ + 10· 16⁰ + 15· 16^-1 = .

Осы санау жүйелерінде алғашқы 20 санды жазып шығайық:

10 - дық сандар	8 - дік сандар	2 - лік сандар	16 - лық сандар
0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20	0 1 2 3 4 5 6 7 10 11 12 13 14 15 16 17 20 21 22 23 24	0 1 10 11 100 101 110 111 1000 1001 1010 1011 1100 1101 1110 1111 10000 10001 10010 10011 10100	0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 А B C D E F 10 11 12 13 14

жүктеу/скачать 3,99 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:

1 2 3 4 5 6 7 8 9 ... 55