Дейл Шнук. Оқыту теориясы indd
жүктеу/скачать 18,62 Mb. Pdf көрінісі
|
Дейл Шунт
| ^ундылыктар
К^ндылыц бiлiм алудын мацыздылыгы мен пайдасын бiлдiредi. 0леуметпк танымдык теориянын бiр мацызды постулаты бойынша адамнын iс-эрекетi онын кандай кун- дылыкты багалайтынын бiлдiредi (Bandura, 1986). Окушылар ездерш н калаган нэ- тижесiне жеткiзетiн жумысымен айналысып, кундылыктарына сай келмейтiндерiнен бас тартады. Б ш м алу мен соган сай эрекет етудi кунды деп тапкан жагдайда гана олардын окуга жэне эрекет етуге деген ынтасы арта туседг Кундылык сырткы жэне iшкi стандарттарга сай багаланады. Окушылардын жаксы баганы калауынын кептеген себептерi бар. Тек бестш багага оку - олардын ата-анасы мен муFалiм алдындагы беделш есiредi жэне университеттерге кабылдану мумшндЫн арттырады. Сондай-ак жаксы бага баланын ез-езiне iштей кенiлi толуына да эсер етедг Олар ез жумыстарына риза болып, кенiлдерi кетерiледi. вздерш щ эти- калык сенiмдерiне катысты эрекет еткенде де, оларды iштей куаныш сезiмi билейдi. Негiзiнен, мотивация теориясымен тыгыз байланысты болгандыктан, кундылык- тар жайында 9-тарауда теренiрек эцгiмелеймiз. Кундыльщтар - максат, кутетш нэти же, езiндiк тиiмдiлiк сиякты баска да мотивациялык Yрдiстермен езара байланысты. Мысалы, отбасынын коныс аударуына байланысты, Лариссанын (5-сынып окушысы) 168 Э л еум еттш таным теориясы жана мектепке баруы кажет болды делiк. Онын максаттарынын 6ipi - жана дос табу. Ол достыкты багалайды жэне баска балалармен ойнаганды, бiлгенiн олармен бе- лiскендi калайды (онын аFа-iнiсi жок). Ларисса e3i баска балалармен калай карым- катынас жасаса, баскалар да eзiмен сондай катынаста жэне достыкта деп ойлайды (позитивт кYтетiн нэтиже). Жана мектепте именiнкiреп жYргенiне карамастан, бу- рын калай жана дос тапса, казiр де соган дайын. Сондыктан Ларисса курбыларынын немен айналысканды жаксы кeретiнiн бакылап жYредi. Олармен сейлескен кезде де дос болуга кeмектеседi деген жолдарды тандап алады, осылайша жана достар таба бастаган кезде онын eзiндiк тиiмдiлiгi арта туседг МуFалiмнiн мацызды мiндеттерiнiн бiрi - окушылардын кандай кундылыктарды баFалайтынын аныктау. Бул эсiресе стереотип пен мэдени ерекшелштерге катысты мэселеде айрыкша мацызды. Уигфилд пен Эклс жYргiзген зерттеулер (1992) ж асест- рiмдер арасында мынадай стереотиптердiн бар екенiн керсетп: ул балалар математи- каFа кeбiрек мэн берсе, кыздарды аFылшын т ш пэнi кeбiрек кызыктырFан. Миккелсон (1990) нзсшдш тенсiздiк кейбiр азшылык топтан шыккан окушылардын мектептегi жетiстiктердiн кундылыгына мэн бермеуiне туртш болады деп ойлайды. МуFалiмдер жетютшке жетудiн артыкшылыгын барлык балаFа бiрдей тYсiндiруге ти с. Ол ушш максатты калай коюды, жетiстiктерiн баFалай алуды тYсiндiре отырып, жетiстiктерi кайткенде позитивт нэтижеге бастайтынын жэне олардын eзiндiк тиiмдiлiгiн калып- тастыруFа калай кeмектесетiнiн керсетш беруi кажет. жүктеу/скачать 18,62 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|