Қатаң азықтың сапасына органолептикалық баға беру

Азыққа органолептикалық бағалау жүргізгенде оның мына көрсеткіштеріне көңіл бөледі.

ШӨПТІҢ БІРКЕЛКІЛІГІ. Сапалы шөптің структурасы сақталған, арасындамеханникалық қоспалар, шіріген, көгерген, улы шөптер жоқ болады.

ШӨПТІҢ ЫЛҒАЛДЫЛЫҒЫ. Органолептикалық тәсілмен шөптің ылғалдылығын 1 процентке дейін ғана ауытқу жіберілетін дәлдікпен анықтауға болады. Құрғақ шөп (солома) ылғалдылығы 15 процент болса бір шумағын бұраған кезде өзіне тән дыбыс беріп, сынғыш болады.

Орта ылғалдықты шөп - ылғалдығы 17 проценттен жоғары емес, ұстағанда жұмсақ, салқын сияқты, бұраған кезде шықырламай және толықтай сынбайды. Дымқыл шөп ылғалдығы 17-20 процент алақанға салып сыққанда дымқыл сезіледі, бірнеше рет бұраған шөп бумасы шықырламайды, сынбайды.

Ылғалдылығы 20 проценттен жоғары шөп бумасын бұраған кезде үстіне су тамшысы шығады.

ШӨПТІҢ ТҮСІ. Уақытында дайындалып, кептіріп маялаған шөптің түсі хлорофилге байланысты, жасыл болады. Шөп арасындағы әртүрлі түстер оның құрамындағы шөп түрлеріне байланысты болады.

Мысалы, шөптің құрамындағы дәнді өсімдіктер әлсіз сұр, бидайық - көкшіл сары, жоңышқа - жасыл т.б. түс бөледі. Шөпті уақытында жинамай, күн астында көп жатып қалса ашық - боз түс, ал жиналған кезде жауын астында қалса - ашық сарғыш түсте болады. Шіріген, ішінен жанған шөптер қоңыр сары, қоңыр, тіпті қара түске дейін өзгереді.

ІІІӨПТІҢ ИІСІ. Сапасы жоғары шөптің өзіне тән жағымды иісі болады. Сулы кезінде ұзақ уақыт сақталған шөптің көк иісі, шіріген шөптің шірік иісі болса, көп жатып, жауын астында қалған, ұзақ сақтаған шөптің иісі кетіп қалады. Иісін анықтауға қыйынға түссе, оны алақанға салып жылдам-жылдам ысқылап, қыздырып немесе ыстық (60 градус) суға салып, бетін жауып қойып, тез ашып анықтайды.