Ағынның түрлері Егер сұйық қабаттары бір-бірінің бетімен сырғанаған тәрізді қозғалса, оны ламинарлық ағын деп аталады. Егер сұйықтың әрбір нүктедегі жылдамдық векторы орташа мәнінен ретсіз ауытқып отырса, мұндай ағын турбуленттік деп аталады. Бір ағыннан екіншісіне өту Рейнольдс санымен сипатталады:
-кинематикалық тұтқырлық, ρ-сұйықтың тығыздығы, <υ>- ағынның орташа жылдамдығы; d - түтіктің диаметрі.
Рейнольдс саны (Re≤1000), ламинарлықтан трубуленттікке өту 1000 ≤ Re ≤ 2000, ал Re=2300 ағын турбулентті. Рейнольдс саны өлшемсіз шама, ол сұйықтың тығыздығына және тұтқырлығына байланысты.
Стокс заңы. Дене тұтқыр ортадан қозғалғанда кедергі пайда болады, оның екі түрлі себебі бар:
Дене аққыш формалы жылдамдығы аз болып, құйын пайда болған жағдайда, кедергі күші тек сұйық тұтқыр болған себептен туындайды.
Қатты денеге тікелей жанасатын сұйық қабаты оның бетіне жабысады да, толығымен сол денеге ілесе шағын жылдамдықпен қозғалады. Сөйтіп, сұйық қабатының арасында үйкеліс күші пайда болады.
Сұйыққа тасталған денеге үш күш әсер етеді:
1. ауырлық күші: , мұндағы - шардың тығыздығы, r –шардың радиусы;
2. Архимед күші: , -сұйықтың тығыздығы;
3. кедергі күші: , -сұйықтың тұтқырлық коэффициенті, v – сұйықтың қозғалыс жылдамдығы.
Бірқалыпты қозғалыста күштер мына теңдеуге тең:
Орындарына қоя отырып, тұтқырлықты тапсақ, мына теңдеу шығады:
Гармониялық тербелістің кинематикасы, динамикасы және энергиясы. Техникада және бізді қоршған ортада бірдей уақыт аралығында периодты қайталанатын процесстер кездеседі. Мұндай процесстерді тербелмелі деп атайды. Әртүрлі физикалық табиғаттағы тербелмелі процесстер жалпы заңдылықтарға бағынады. Мысалы, электр тізбегіндегі токтың тербелісі мен математикалық маятниктің тербелістері бірдей теңдеумен сипатталады.
Механикада ілгерлемелі және айналмалы процесстермен қатар, тербелмелі қозғалыстар көптеген қызығушылық туғызады.
