Эмоционалды интеллектті қалай қолдануға болады?
Біздің барлық әрекеттеріміздің түпкі мақсаты - эмоционалды тепе-теңдікті табу. Эмоционалды тепе-теңдік әр эмоция мен сезім олар үшін ойнайтын рөлге ие болған кезде жүзеге асырылады. Сондықтан эмоцияларды ажырата білу, олармен жұмыс жасауды білу, оларды қабылдай және білдіре білу өте маңызды.
Эмоционалды интеллект бойынша жұмыс күнделікті әр түрлі жағдайда тұрақтылықты табу үшін қажет. Мысалы, ашу-ызаны қалай жеңуге болады? Эмоционалды ақыл-ойы бар адам белгілі бір мақсатқа жету үшін бұл эмоцияны қалай басқаруға және бағыттауға болатындығын біледі, сонымен қатар өзі үшін де, басқалар үшін де ашулануды дұрыс жолмен білдіруді үйренеді.
Эмоционалды интеллект басқа өте маңызды ұғымдармен байланысты. Жоғары эмоционалды интеллектісі бар адамдар үлкен экстроверсиялықты, мейірімділікті көрсететіні анықталды, олар эмоционалды, тұрақты, ашық және саналы.
Екінші жағынан, эмоционалды интеллект невротизммен, заттарды қолдану және психоәлеуметтік проблемалармен де байланысты.
Эмоционалды интеллекттің жеткілікті деңгейі байқалады:
• сенім
• қызығушылық
• ниет туралы хабардар болу
• өзін-өзі бақылау
• шығармашылық
• қарым-қатынас жасау және басқалармен жұмыс істеу қабілеті: тұлға аралық қатынастарды жақсартады және эмпатияны, адалдықты және басқаларға құрмет сезімін дамытуға көмектеседі.
Осылайша, эмоционалды интеллект - бұл біздің эмоционалды жұмысымызды және басқалармен әлеуметтік қатынастарды жақсартуға көмектесетін құрал.
Эмоционалды интеллект әртүрлі факторлардан тұрады. Американдық психолог П.Саловей оларды «эмоционалды интеллект» деп атады: жеке эмоцияларды түсіну, эмоцияларды басқару, өзін-өзі ынталандыру және басқалардың эмоцияларын тану.
Эмоционалды зияткерлікті қалай тәрбиелеу керек
Эмоционалды интеллект жаттығулары
Эмоционалды интеллектіні оқытуды 4 кезеңге бөлуге болады:
1. Эмоционалды тәрбие
Психологиялық тәрбие процесі өте маңызды, ол эмоцияның не екенін, оның қалай дамитынын және оны қалай қолдану керектігін түсіндіреді.
2. Эмоциялар локализациясын түсіну
Эмоциялар біздің денеміздің бөлігі, оларды анықтау, тыңдау және оларды басқаруды үйрену өте маңызды. Мысалы: кейде ашуланшақ кішкентай бас ауруымен көрінеді, ал қайғы асқазандағы бос орын сияқты сезіледі. Дегенмен, мұның бәрі өте жеке екенін есте ұстаған жөн, сондықтан маман процесті жекелендіріп, әр адамға эмоциялар энциклопедиясын құруға көмектесуі керек.
3. Эмоционалды реттеу
Эмоциялар әр түрлі психологиялық құралдарды, мысалы ашулануды жеңілдететін жаттығулар, эмоцияларды қабылдау (ақылға қонымдылық) және т.б. көмегімен реттелуі мүмкін.
4. Әлеуметтік дағдыларды оқыту
Бұл дағдылар осы дәрісте бұрын айтылған дағдыларды қамтиды. Негізінен, терапияға сенімділік пен эмпатия пысықталған. Мысалы: дау-дамайды қалай басқару керек, екінші жаққа жауап бермес бұрын үзіліс жасау және т.б.
Достарыңызбен бөлісу: |
