Жақ астынан тілді шығарып қояды. Төс сүйек арамен немесе пышықпен кесіледі, қабанның ені алынады, сонан кейін төс сүйектен шатқа дейін ақ жол арқылы көк ет кесіледі. Енді іш майы алынып, ішек-қарын конвейер лентасына түсіріледі, ливер алынады. Мал дәрігерлік сараптау үшін олар бұрын мойын етіне жапсырылған нөмірмен белгіленеді. Шошқаның денесі электр арасының көмегімен екіге бөлінеді (торай денесі бөлінбейді). Ұшаны тазалау, ірі қараның ұшасын тазалаумен сәйкес. Мал дәрігерлік сараптаудан өткен ұшаға таңба басылып, массасы анықталады. Кейде мал сою әсіресе жеке малды отбасының қажеті үшін сою, мал сою алаңдарына, ет комбинаттарынан тыс жерде жүргізіледі. Әсіресе ауылдық жерлерде аулада сою кең өріс алған. Сонымен қатар ұлттық дәстүріміз бойынша қонаққа, жиын-тойға әр түлік мал сойылады. Осыған байланысты қазақша мал союдың, оны мүшелеудің кейбір ерекшеліктерін қарастыра кетуді жөн көрдік. Әрине мал сою малдәрігерінің бақылауымен жүргені дұрыс. - Жақ астынан тілді шығарып қояды. Төс сүйек арамен немесе пышықпен кесіледі, қабанның ені алынады, сонан кейін төс сүйектен шатқа дейін ақ жол арқылы көк ет кесіледі. Енді іш майы алынып, ішек-қарын конвейер лентасына түсіріледі, ливер алынады. Мал дәрігерлік сараптау үшін олар бұрын мойын етіне жапсырылған нөмірмен белгіленеді. Шошқаның денесі электр арасының көмегімен екіге бөлінеді (торай денесі бөлінбейді). Ұшаны тазалау, ірі қараның ұшасын тазалаумен сәйкес. Мал дәрігерлік сараптаудан өткен ұшаға таңба басылып, массасы анықталады. Кейде мал сою әсіресе жеке малды отбасының қажеті үшін сою, мал сою алаңдарына, ет комбинаттарынан тыс жерде жүргізіледі. Әсіресе ауылдық жерлерде аулада сою кең өріс алған. Сонымен қатар ұлттық дәстүріміз бойынша қонаққа, жиын-тойға әр түлік мал сойылады. Осыған байланысты қазақша мал союдың, оны мүшелеудің кейбір ерекшеліктерін қарастыра кетуді жөн көрдік. Әрине мал сою малдәрігерінің бақылауымен жүргені дұрыс.
- Жылқы сою. Малды бауыздау, оны жығып аяқтары байланғаннан кейін алқымын көлденең кесу арқылы жүргізіледі. Бұл кезде оның күре тамырлары, өңеш, кеңірдек кесіледі. Қаны толық шыққаннан кейін алқымы таза сумен жуылып, қан-жыннан тазартылады. Теріні іреу денені шалқасынан жатқызып, алдыңғы оң аяқтың шашасынан басталады. Пышақ ұшымен аяқтан төске, мойын терісі бауыздалған төске дейін тілініп, теріні алу басталады. Төстіктен ақжол сызығымен шатқа, артқы аяқтардың терісі шатқа дейін тілініп, теріні бүкіл денеден пышақтың көмегімен ажыратады. Жылқының терісін сыпыруға кем дегенде 2-3 адам қатысады. Сирақтардың, мойын және бауыр терілері сыпырылған соң, дене бір жағына жатқызылып, үстіңгі жағы арқадан асқанша сыпырылады. Бұдан соң сыпырылған тері кері жайылып, дене екінші жағына аударылады да, қалған тері сыпырылады.
Достарыңызбен бөлісу: |