Негізгі әдебиеттер: 4, 5, 6, 7, 10, 11, 12, 14.
Қосымша әдебиеттер: 8, 12, 20. Дәріс тақырыбы №5. Білім берудегі қазіргі парадигма. Жоспары: 1. Білім берудің парадигмалары және олардың түрлері.
2. Білім беру парадигмаларының сипаттамалары
Дәрістің мақсаты:жоғары білімнің жаңа парадигмалары және ғылыми педагогикалық әдістемелер туралы білімдер жүйесін қалыптастыру.
Негізгі ұғымдар: «парадигма», дәстүрлі-консервативті парадигма, технократиялық парадигма, экзотериялық парадигма, бихевиористикалық парадигма, гуманистік парадигма
Дәрістің негізгі мазмұны Парадигма «paradeigma» үлгі, (образец) Парадигма – ғылым дамуының белгілі бір кезеңдерінде ғылыми қоғамның қабылдаған әдіснамалық және теориялық қағидаларының жиынтығы, ғылыми зерттеудің үлгісі, стандарты, зерттеу мәліметтерін, болжамдар мен ғылыми міндеттердің жиынтық үлгісі ретіндегі көрінісі. (Т. Кунт) 1. Дәстүрлі-консервативті парадигма 2. Технократиялық парадигма 3. Экзотериялық парадигма 4. Бихевиористикалық парадигма 5. Гуманистік парадигма Экзотерикалық парадигма – құпия, жасырын, дін, магия, мистика, қазір космос мәселесіне бой ұрғандарға арналған. Көрсеткіш жеке тұлға жоғалып, өзгеше этика қалыптасады.
Дәстүрлі парадигма.Үш сатыдан тұрады. 1. Базалық білім – оқу, жазу, санау, сауаттылық. Білім беру жүйесі базалық ғылым бөлімдеріне негізделген. 2. Гуманистік - Жалпы адамзаттық құндылықтарға көңіл бөлу. 3. Технократиялық парадигма - Кез келген нәтиже «ия, жоқ», «меңгерді, меңгермеді», «тәрбиелі, тәрбиесіз» деп бағаланады. Қажетті білім, тәртіп туралы ұғым мемлекеттік деңгейде құрастырылады. Көрсеткіші: танымдық қабілетінің деңгейіне сенімсіздік, сынақ алу, рейтінгілік қатар, білім стандарты, еңбек практикасы.
Ұтымдылығы: алгоритмизация, программалау, компьютерлік ойындар, тірек конспектілер. Бихевиористикалық парадигма. Рационалистік, іс-әрекеттілік. Ішкі әлемге көп көңіл бөлмей, сыртқы бейнесіне көңіл бөледі. Мектеп – ортаға бейімдейтін білім беру механизмі.
Мектеп – фабрика, шикізат – оқушы. Мектеп мақсаты – оқушы бойында қалыптастыру.
Көрсеткіші: Қалай телефон соғу керек? Науқас адаммен қалай сөйлесу керек? Жауабын білмесең қалай құтылуға болады? Бұл парадигма бойынша педагогикадағы жаңа ұғымдар: Б.Скиннер «Әлеуметтік инженерия», Б.Блум «Толық меңгеру концепциясы» - орташа және төмен оқушылардың қабілетін қарқынды дамыту.
