Жоспар: Коллоидты ерітінділердің оптикалық қасиеттерің ерекшеліктері.
Релле теңдеуі жарықтың сіңірілуі және зольдардың түстілігі.
Коллоидты жүйені оптикалық әдістермен зерттеу. Ультрамикроскопиялқ. Электронды микроскопия. Нефелометрия.
Коллоидты ертінділердің ерекше оптикалық қасиеттері олардың дисперстілігі мен гетерогенділігімен байланысты болады. Дисперсті системалардың оптикалық қасиеттеріне бөлшектердің размері мен формасы әсер етеді. Коллоидты ертінділер арқылы жарық өткенде келесі құбылыстар байқалады:система арқылы жарықтың өтуі, дисперсті фаза бөлшектерімен жарықтың сынуы, дисперсті фаза бөлшектерімен жарықтың шағылысуы, жарықтың шашырауы, жарықтың жұтылуы. Бұл құбылыстардың қайсы бірінің жақсы байқалуы дисперсті фаза бөлшектерінің размері мен түскен жарықтың толқын ұзындығының өзара қатынасымен анықталады. Дөрекі дисперсті системаларда бөлшектердің беттік қабатынан шағылысуы байқалады, ал колллоидты ертінділерді бөлшектердің размері көрінетін жарықтың толқын ұзындығымен салыстырмалы. Сондықтан жарық толқынының дифракциясы нәтижесінде жарықтың шашырауы байқалады. Коллоидты ертінділерде жарықтың шашырауы опалесценция түрінде–күңгірт жарықталу(көкшіл түсті), ол зольдің бүйір жағынан жарық түскенде қараңғы фонда жақсы байқалады.Опалесценцияның себебі болып, дифракция әсерінен коллоидты бөлшектерде жарықтың шашырауы. Опалесценциямен коллоидты системалар үшін Тиндаль эффектісі құбылысы байланысты.
Коллоидты ертінді арқылы перпендикуляр бағытта жарық сәулесін түсірген кезде ертіндіде жарықталған конус байқалады. Бөлшектердің размері толқын ұзындығынан көп кіші болғандағы дифракциялық жарықтың шашырау процесі Рэлей теңдеуімен сипатталады. Бұл теңдеу бірлік көлемде шашыраған жарықтың интенсивтігін I бірлік көлемдегі ν бөлшек санымен, бөлшек көлемімен V, толқын ұзындығымен λ және түскен жарықтың амплитудасымен А және дисперсті орта мен дисперсті фазаның сыну көрсеткішімен n1 мен n2 байланыстыратын теңдеу:
