Үлестірмелі материалдарслайдтар
Бақылау сұрақтары (кері байланыс). 1. Бронхопневмония дегеніміз не? Анықтамасын беріңіз.
2. Тыныс алу ағзаларының ауруарының жіктелуің атаңыз?
3. Крупозды пневмония дегеніміз не? Анықтамасын беріңіз.
Негізгі әдебиеттер. 1. Ахметов Ж. Б. «Патологиялық анатомия» 1,2том 2008ж.
2. Ахметов. Ж. Б. «Патологиялық анатомия» 2004ж.
3.Струков А. И., Серов В.В. «Патологическая анатомия». 2010ж.
Қосымша әдебиеттер. 1. Серов В.В., Пальцев М. А., Ганзен Т.Н. «Руководство к практическим анятием по патологической анатомии» 1998г.
2. Аверьянов П.Ф. «Основы общей патологии» 2008г
Модуль 5.Жүрек -қантамырлар жүйесі №30 Тақырып. Жүрек анатомиясы.Үлкен және кіші қанайналым жүйесі Мақсаты: Білім алушыларды муляждарда, планшеттерде, плакаттарда қанайналым сызбасын табуға, атауға және кӛрсетуге үйрету. Жүрек, жүрек камерасы. Жүрек қабырғасының құрылысы. Перикард, жүрек топографиясы.
Дәріс жоспары: 1. Жүрек, жүрек камерасы
2. Жүрек қабырғасының құрылысы
3. Перикард, жүректопографиясы
Дәріс тезистері. Тамырлар жүйесiбӛлiнедi: 1) Қан тамырлар жүйесi. 2) Лимфатикалық жүйе. Қан тамырлар жүйесi – жүрек, тамырлар және капиллярлар. Жүрек 2 жартыдан тұрады, артериалды, венозды. Аорта сол қарыншадан артериальдi қанды алып, бүкiл организмге таратады. Шашта, тырнақтарда, кӛздiңмүйiздi қабатында тамырлар болмайды. Микроциркуляция – микроскопиялық деңгейдегі тамырлар арнасының қан мен лимфа арасындағы қозғалысы. Коллатеральды қан айналымы бүйірлік жанама қан тамырлары арқылы жүретін қан ағымы. Капиллярдың физиологиялық маңызын айту керек – олардың арқасында клеткалар қоректенедi, артериальдi қан веноздық қанға айналады. Қан және лимфа тамырлары әр уақытта құрамына формалық элементтер кіретін қан және лимфамен толтырылған. Формалық элементтер жілік майындағы бағандық клеткаларының ӛсіп-ӛну нәтижесінде дамиды. Клеткалардың бір бӛлігі осы жерде пайдаболып, одан әрі айырша безде дамиды. Сондықтан жілік майы мен айырша без орталық қан жасаушы ағзалар деп аталады. Клеткалардың арнаулы формаларға айналу жолдарындағы ӛзгерістерінің едәуір бӛлігі лимфа түйіндері мен кӛкбауырда іске асады, сондықтан оларды шеткі қан жасаушы және иммундық жүйе мүшелері деп атайды.
Вена (лат. vena — көктамыр) —қанды организмнен жүрекке алып келетін ірі тамырВена қантамырлары (латынша «vena» - қантамыр, сіңір) — мүшелер мен ұлпалардан көмірқышқыл газына, зат алмасу өнімдеріне, гормондарға және т. б. қаныққан канды жүрекке тасымалдайды. Венула (лат. venula — көктамырша) — қан капиллярларының (гемокапиллярлардың) бір-бірімен өзара бірігулерінен түзілетін, орташа арнасы 30-50 мкм тең жіңішке қан тамыры. Вена қантамырларының бір тобы терінің астына жақын орналаскандықтан, тарамдалған көк түсті тамырлар жай көзге айқын байқалады. Әсіресе қарт адамдарда бадырайып анық көрінеді. Артерияларға қарағанда веналарда қан козғалысы вена қантамырлары орналасқан орнына байланысты теріге жақын жатқан және тереңде жатқан деп екі топқа бөлінеді. Веналық кантамырларымен қанның ағуына сол қантамырлардың жанындағы бұлшықеттердің жиырылуы да көмектеседі. Денеден жиналатын вена қаны, алдымен ұсақ вена қантамырларына жиналады. Ұсақ вена қантамырлары өзара қосылып, ірі вена қантамырларын түзеді. Ең соңында бүкіл денеден жиналатын вена қантамырлары жоғары және төменгі куысты вена қантамырларына айналады. Бүл екі вена қантамырлары вена қанын оң жақ жүрекшеге әкеледі.
Қанайналым — бұлқанныңденебойыменайналымы .Қанжүрекжиырылуыарқылықозғалысқа келіп, қантамырларарқылыайналымжасайды. Қанайналымдыкіші (өкпеарқылы) жәнеүлкен. Қанайналым – адамжәнежануарларөміріндегімаңызды фактор болыптабылады. Қан тек қозғалыстағанаөзінетәнқызметтердіатқараалады. Қанайналымжүйесіжүректенжәнеқантамырлардантұрады. Қантамырларарқылықанағза мен ұлпаларарқылықозғалып, жүреккеқұяды. Қанқозғалатынеңіріқантамырлар артерия депаталады. Артерияларұсақартерияларға, артериолаларғажәнекапиллярларғабөлінеді. Вена қантамырыарқылықанжүреккеқұяды. Жүректөрткамералы сондықтанекіқанайналымшеңберінентұрады.