Дәрістік кешен пән: жкп 05 Анатомия және физиология Мамандығы
жүктеу/скачать 434,65 Kb.
|
дәрістік кешен ФАП-1
- Бұл бет үшін навигация:
- Бақылау сұрақтары (кері байланыс).
- Негізгі әдебиеттер. Негізгі әдебиеттер.
- Қосымша әдебиеттер.
- 29 Тақырып. Өкпедегі қан айналым бұзылыстары Мақсаты
- Дәріс жоспары
- Дәріс тезистері.
| Патоморфологиясы. Тынысжетіспеушілігіндесебепауруларғатәнөзгерістер мен өкпе-тектіжүрексиндромынатәнморфологиялықөзгерістербайқалады.
Үлестірмелі материалдар слайдтар Бақылау сұрақтары (кері байланыс). 1.Сыртқы тыныс жеткіліксіздігі дегеніміз не? 2.Сыртқы тыныс жеткіліксіздігінің қандай түрлері болады? 3.Гиповентиляцияның қандай түрлері ажыратады? 4. Диффузия мен перфузияның бұзылыстары қалай пайда болады? Негізгі әдебиеттер. Негізгі әдебиеттер. 1. Ахметов Ж. Б. «Патологиялық анатомия» 1,2том 2008ж. 2. Ахметов. Ж. Б. «Патологиялық анатомия» 2004ж. 3.Струков А. И., Серов В.В. «Патологическая анатомия». 2010ж. Қосымша әдебиеттер. 1. Серов В.В., Пальцев М. А., Ганзен Т.Н. «Руководство к практическим анятием по патологической анатомии» 1998г. 2. Аверьянов П.Ф. «Основы общей патологии» 2008г. №29 Тақырып. Өкпедегі қан айналым бұзылыстары Мақсаты: Өкпенің жедел аурларының этиологиясын, патогенезін, олардың жіктелуін, морфологиялық сипаттамасын, асқынуын, ақырын білу. Өкпенің созылмалы аурларының этиологиясын, патогенезін, олардың жіктелуін, морфологиялық сипаттамасын, асқынуын, ақырын білу Дәріс жоспары: 1. Өкпенің жедел аурларының этиологиясы 2. Өкпенің созылмалы аурларының этиологиясы, патогенезі 3.Аурулардың морфологиялық сипаттамасы Дәріс тезистері. Крупті пневмония – жедел инфекция-аллергиялық ауру; ол өкпенің бір немесе бірнеше бөлімін толық қамтиды (бөліктік, лобустық пневмония), альвеолаларға фибриндіэкссудат жиналып (фибринді, немесе крупті пневмония), плевраға да фибриншөгедң (плеврапневмония). Жақшада келтірілген атаулардың әрқайсысы осы аурудың әр ерекшелігіне сәйкес синонимдері. Крупті пневмония – дербес ауру; көбінеересектер, кейдебалалар да ауырады.Этиологиясы мен патогенезі. Оны пневмококтардың I, II, III және IV типтеріқоздырады. КейдеФридлендердиплобацилласы да дамытады. Жеделпневмонияныңпатогенезіүшінаутоинфекцияменқатар, дененіңсуықтантоңазуы, жарақаттанусияқтыфакторлардыңпневмококтарсенсибилизациялыорганизмгеәсеретіп, ауыруғатүрткіболуының да маңызызор. Морфогенезі мен патологиялықанатомиясы. Жүзжылданастаммерзімдеқалыпьасқанұғымбойынша, крупті, яғнипаренхималықдепбағамдалатын пневмония өзінің даму барысындатөрткезеңненөтеді: 1)қан толу кезеңі; 2)қызылбауырлану; 3)боз бауырланужәне 4)айығукезеңдері. Бұлтөрткезең 9-10 тәуліктіқамтиды.Қан толу кезеңініңмерзімібіртәулікқана.Өкпеніңбөлігінекүртқантолып, су сіңіпісінеді. Оғанжиналғансұйықтықтабактерияларөтекөпболады.Капиллярлардыңөткізгіштігіартып, альвеолаларғадиапедездікжолменэритроциттершығады.Қанкернеп, өкпеқатайыңқырайды. Қызылбауырланукезеңіаурудың 2-ші тәулігінесәйкескеледі.Толыққанды, Әрімикробтардыңәсерінен су сіңіпісінгенальвеолаларғадиапедездікжолменэритроциттершығады.Эритроциттергеараласқаннейтрофилдердіңарасына фибрин жиналады. Боз бауырланукезеңі 4-6-шы тәуліктіқамтиды. Альвеолаларға фибрин мен нейтрофилдержиналады. Нейтрофилдер мен макрофагтарыдырағанпневмококтардысіңіреді. Айығукезеңінетәнөзгерістераурудың 9-11 тәуліктеріндеөрістейді. Нейтрофилдер мен макрофагтардағыпротеолиздікферменттерфибриндіэкссудаттыыдыратып, таратады. Экссудат лимфалықкәріздерарқылыжәнеқақырықпеншығарылып, өкпебіртіндеп фибрин мен пневмококтардантазарады. Сіріқабықтағыфибриндіқабыршықтар да ыдырап, тарайды.Дененіңқызуыбасылып, қалтыраудыңклиникалықбелгісіжойылғаннанкейін де, айығукезеңібірнешекүнгесозылады. Круптіпневмонияныңасқынузардаптарыөкпедежәнебасқа да мүшелердедамуымүмкін. Олардыңөкпедедамитынтобылейкоциттердіңфибриндідұрысерітеаумауынан.Ішіндегіфибринділейкоциттерерітеалмағандықтан, альвеолалардыгрануляциялықтінжайлап, олжетілекелеталшықтыдәнекертінгеайналып, беріштенеді; өкпеауасыз, еттітығызтінгеайналады. Бұлүдеріскарнификация (еттену) депаталады (латынша: carno-ет). Ал,нейтрофильдертымжанданыпкетсе, ондаөкпеде абсцесс немесе гангрена дамиды. Фибринді плеврит іріңдеп, плевралықэмпиемағаұласады. Өкпеденбасқамүшелердіқамтығанасқынуүдерістері инфекция жалпыжайылғанжағдайдаорыналады. Егер инфекция лимфалықжолменжайылса, ондаіріңдімедиастенит пен перикардит, ал гематогендікжолменжайылса, ондаіріңдімедиастенит пен перикардит, ал гематогендікжолменөрістесе, перитонит, мидаіріңдіметастаздар мен менингит, жүректіңкөбінесеоңжақбөліміндежеделойықжаралынемесеполитті-ойықжаралы эндокардит дамиды, сондай-ақ, іріңді артрит сияқтыүдерістер де өрбиді. Круптіпневмонияменсырқаттанғандаржүрекқызметіжеткіліксіздігінен (әсіресеқарттар мен созылмалыалкоголизмменнауқастар) немесоныңбасқазардаптарынан (ми абсцесі, менингит, т.б.) өледі. Бронхпневмониядеп – бронхиттеннемесебронхиолиттенбасталып, өкпегежайылғанқабынуүдерісіаталады (бронхальвеолит). Этиологиясы. Бұлаурудыңэтиологиясыалуантүрлі. Оны пневмококк, стафилококк, стрептококтар, энтеробактериялар, вирустар, микоплазма мен саңырауқұлақтарсияқтымикробтықагенттердамытады. Патогенезі. Бронхпневмонияжеделбронхиттеннемесебронхиолиттенөрбіп, қабынуүдерісіөкпетінінеинтрабронхылық (қатарлы бронхит немесебронхиолиткезіндетөменқарай) немесекейдеперибронхылық (деструкциялы бронхит немесебронхиолиткезінде) жолменжайылады. Патологиялықанатомиясы. Қабырғалары су сіңіпісініпәріжасушаларшоғырланғанбронхылардыңкәріздікәрекетібұзылады, инфекция араласқаншырыштыңбронхылартарамдарыныңсоңғыбөлімдерінеөтуінеқолайлыжағдайтуады. Жиіжөтелудіңәсеріненбронхылардыңсаңылауыуақытшакеңіп, кейдетранзиторлы (өтпелі) бронхэктаздарқалыптасады. Бронхпневмонияныңморфологиясынданауқастыңжасшамасынабайланыстыерекшеліктерболады. Мысалы, сәбилердедамығанпневмонияныңбіразындаальвеолалардыңішкібетінегиалиндімембраналар, яғнифибриндітығызқабықшалартүзіледі. 1-2 жастағы, түрлісебептенәлсірегенбалалардыңөкпесініңкөбінесеомыртқажотасытұсындағы, яғнитуылғаннанкейінтолықкерілмегенартқыбөлімдері (II, VI, X сегменттері) қабынады. Бұл пневмония паравертебралық пневмония депаталады. Бронхпневмонияныңасқынулықзардабы оны дамытқансебептіңерекшелігіне, науқастыңжасшамасы мен хал-жағдайынабайланысты. Пневмониялықошақтаркейдекарнификациядамыпнемесеіріңдеп, абсцескеайналады, плеврағажуықжайғасса, плевриткеұласады. Науқасадамөкпесііріңдепнемесеіріңді плеврит дамыпөледі. Бронхпневмонияәсіресежасбөбектер мен қарттарүшінөтеқауіпті. Бронхэктаздар – бронхылардың цилиндр тәрізденіпнемесеқалталаныпкеңеюі. Олартумажәнежүреболады. Тумабронхэктаздарбронхылардыңтарамдарықұрсақтағынәрестедедұрысқалыптаспағандықтандамып, сиреккездеседі (ӨБСА-ның 2-3%-ынқамтиды). Кейдеұсақбронхыларөкпеніңпаренхимасындатұйықаяқталып, кисталарпайдаболады (кисталыөкпе). Әдетте, қалыптыбронхылардаболатынқұрылымдардыңтумабронхэктаздыңіргесіндекөбінесеретсізжайғасатыныгистологиялықтәсілдіқолданғандаайқынбайқалады. Тумабронхэктаздыңбасымкөбіолардыңішінежиналғанзаттаріріңдегенкездеғанаанықталады. Бронхылардыңсаңылауыбіркелкікеңісе, ондацилиндртәріздібронхэктаздарорыналады. Қабыныпкеңігенбронхиолаларбронхиолаэктаздардепаталады. Олар, әдеттекөп, сондықтанөкпеніңкесіндісіұсаққуыстыкеледі де, ондайөкпе бал арасыныңұясынаұқсайтындықтан, «керезді (сотовые) өкпе» депаталады. Бронхэктаздыққуыстарпризматәріздіэпителийменнемесеметаплазияданқалыптасқанкөпқабаттыжайпақэпителийменастарланады. Бронхэктаздардыңіргесісозылмалықабынып, эластикалықжәнебұлшықеттікталшықтарзақымдалса, олжерлердідәнекертінжайлайды. Бронхэктаздыққуыстарғаіріңжиналады. Өкпеэмфиземасы (грекше: emphysao — қампайтамын) — өкпеніңтінінауакернеп, көлеміұлғаятын ауру. Бұл ауру обструкциялықсозылмалыдиффуздыэмфиземаға, созылмалыошақты (перифокалдық, тыртықтық) эмфиземаға, викарлық (компенсациялық) эмфиземаға, біріншік (идиопатиялық) панацинустықэмфиземаға, кәрілер (қарттар) эмфиземасынааралықэмфиземағажіктеледі. Өкпенінобструкциялықдиффуздысозылмалыэмфиземасы — эмфиземаныңеңжиінысаны. Этиологиясы мен патогенезі. Эмфиземаныңбұлнысанысозылмалы бронхит пен бронхиолиттенжәнеолардыңзардаптарыбронхэктаздар мен пневмосклерозданөрбиді. Эмфизема кезінделейкоциттердіңпротеазаларыэластаза мен коллагеназаларжанданып, өкпеніңэластикалыжэне коллаген қаңқасызакымдалады. Патологияльщанатомиясы. Ауакернеп, ұлғайған, бозғылттүсті, жұмсақ, қабыспайтынөкпеніңалдыңғыжақжиектерікөкірекқуысынжауыптұрады. Кескендетінісықырлайды. Іргесіқалыңдағанбронхылардыңсаңылауынанқысқандашырыштыіріңшығады. Бронхылардыңкілегейліқабықшасынажасушаларшоғырланып, бокалшажасушаларкөбейеді; олардыңәржері, әсіресеұсақбронхылардыңбұлшықеттіқабатықалыңдайды. Бронхиолаларбасымырақөзгерсе, ацинустыңпроксималбөлімдерікеңиді, ондай эмфизема центрацинустықдепаталады. Үдерісірірекбронхылардабасымырақболса, ацинустүгелкеңиді, бұл- панацинустық эмфизема. Ацинускерілгендіктенэластикалықталшықтаржіңішкекеріп, альвеолалықжолдаркеңіп, олардыңіргесіөзгереді. Алвеолалардыңіргесіжұқарып, тегістеледі, альвеоаралықшұрықтаркеңіп, капилярлардыңсаңылауы бос қалады. жүктеу/скачать 434,65 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|