42. Аяқтың жедел ишемиясы. Себептері, клиникасы, диагностикасы, консервативті және хирургиялық емі.
Ааяқтың жедел ишемиясы - бұл төменгі аяғындағы артериялық қан ағымының жедел дамып келе жатқан блокадасы. . Бұл үлкен артериялардағы атеросклеротикалық бляшкалармен қан ағымының толық бітелуіне байланысты пайда болады.
Бұл физикалық белсенділікке байланысты емес, терінің күрт бозаруымен аяқтың немесе 1 саусақтың өткір ауырсынуының пайда болуымен сипатталады. Көбінесе аяқтың төменгі жағында емделмейтін жаралардың дамуымен және саусақтардың некрозымен бірге жүреді. Емделмеген жағдайда аяқ-қолдың ампутациясына немесе өлімге әкелуі мүмкін.
Қанайналымды жақсарту үшін реополиглюкин инфузиясы;
Тікелей әсерлі антикоагулянттар (гепарин) және тікелей емес (фенилин) әсерлі;
спазмолитиктер (но-шпа, никотиновая қыш);
тромболитиктер (стрептаза);
Наркотикалық (промедол) және наркотикалық емес (бралгин) анальгетиктер;
Ылғалдатылған оттегімен дем алдыру витаминотерапия (В1, В6, С, аскорутин).
Хирургиялық ем:
тромбэктомия, тромбэмболэктомия (тромбты жою);
тамырларды протездеу (аорто-сандық шунттау, сан тізелік шунттау).
Емдеуші дәрігер келесі әдістерді қолдана отырып, критикалық ишемияның диагнозын белгілейді
стетоскоппен аускультация кезінде – зақымданған аймақта артерия үстінде өрескел «қырап» шуылдың болуы немесе шудың толық болмауы.
Білек иық индексі мен аяқ қан қысымының айырмашылығы
Артерияларды ультрадыбыстық зерттеу
КТ артериялары
Артериялардың магнитті-резонанстық ангиографиясы - негізгі тамырлардағы қан ағымын анықтау үшін
Жедел ишемияны емдеу қан тамырлары орталығында шұғыл түрде жүргізілуі керек. Кешігу гангренаның дамуына және төменгі аяқтың бөлігінің ампутациясына әкеледі. Эндоваскулярлық әдістер - тамырлы орталық жағдайында емдеудің аз инвазивті әдістері. Олар тамырішілік араласуды білдіреді - катетер ине арқылы артериялық жүйеге енгізіледі және арнайы құрылғы тікелей атеросклеротикалық бляшкаға жеткізіледі.
«Кесу» шары - шарда тақтаны жоюға арналған шағын жүздер бар
Крио баллон - изотоникалық сұйықтықтың орнына баллон криогазмен толтырылады, ол атеросклеротикалық бляшкаларды суықпен бұзады
Стентинг - тамырдың люменін ашық күйде ұстау үшін артерияға өздігінен кеңейетін металл сым түтікті енгізу.
Лазерлік атерэктомия - бляшкалар тамыр ішінде лазермен буланады
Тікелей атерэктомия –
Бұл процедуралардан кейін қалпына келтіру 1-2 күн ішінде орын алады және науқас қалыпты өмірге оралады.
43. Постхолецистэктомиялық синдром. Үлкен дуоденальды емізікшенің шамасыздығы. Клиникасы, диагностикасы және емдеу тактикасы.
Холецистэктомиядан кейінгісиндромның ең жиісебебі:8–33% холедохолитиаз.Көпжағдайдаоперативтіем науқастыңтолық жазылуына алып келеді. Бірақ кейбір жағдайда науқаста операцияға дейін мазалаған шағымдар операциядан кейін немесе кеш пайда болады. Холецистэктомиядан кейін науқастарда ауырсынуы мен диспепсиялық бұзылыстар сақталса,онда оны постхолицистэктомиялық синдром деп біріктіреді.Холецистэктомиядан кейінгісиндром – асқорыту жүйесінің секреторлы, моторлы, гормоналды бұзылуымен шақырылған патологиялық жағдай,жиі40–60жастағы әйел адамдарда кездеседі. Бауырдан тыс өт жолдарына қайта операциялар диагностикаға тактикалық немесе техникалық қателіктерменбайланысты біріншіоперацияданкейін5,4–14,8% құрайды.
Холецистэктомияданкейінгісиндромныңдамуындағы негізгі себептер:1)асқорытужолыныңаурулары –асқазанменонекі еліішек жара ауруы,созылмалы гастрит,көкетің өңештік тесігінің жарығы,рефлюкс-эзофагит,созылмалы колит.2)өт жолдарындағы органикалық бұзылыстар,холецистэктомиядан кейінқалыпкеткентастар(ұмытылыпқалғантастар).Өтөзегінің терминалды бөлігініңжәнеүлкенонекіеліішекемізікшесінің стриктурасы,жалпы өт өзегімен жалпы бауырлық өзектің ятрогендізақымдануы нәтижесіндегітыртық стриктурасы.3) гепатопакреатодуденалды аймақ мүшелерінің аурулары – панкреатит, гепатит, өт өзектерінің дискенезиясы, перихоледохиалдылимфаденит.
ҮДЕ-нің жетіспеушілігі. ҮДЕ-нің жетіспеушілігін холецистэктомияданкейінгісиндромныңдамуының4%құрайды. ҮДЕ-нің қақпашалық механизмінің бұзылысы,он екіеліішек құрамының өт жолына және
панкреатикалық өзегіне рефлюксіне алып келеді. Аурудың генезі Одди сфинктерінің тонусының бұзылуыменбайланысты.
Симптомы. Оң қабырға астының ауырсынуы,
холангит, холецистопанкреатит белгілерімазалайды.
сарғаю,
Диагностикасы.
қуысының жалпы шолу рентге-нограммасында, УДЗ-де өт өзектеріндегазанықталады;контрасты дуоденографиядаҮДЕ арқылыконтрастызатөтжолдарыналақтырылады.
Емі.КонсервативтіеміОддисфинктерініңтонусынкүшейтуге бағыталған. Хирургиялық ем ретінде ұсынылады:1) күн сәулесіөрімінің спирт- новокаинды блокадасы (0,5%–10,0 новокаин ерітіндісі+ 70,0 % 3–4 мл спирт); 2) n. Celiacus-қа (құрсақтық өрім)операция (резекциясы, екі жақты симпатэктомия, күн өрімі түйіндеріналыптастау).