Дипломдық ЖҰмыс тақырыбы: "Үшбұрыштарды шешу" тақырыбын зерттеуде интерактивті әдістерді қолдану Орындаған: Тексерген



бет10/16
Дата30.08.2022
өлшемі1,81 Mb.
#148335
түріДиплом
1   ...   6   7   8   9   10   11   12   13   ...   16
Байланысты:
2022 2022 УШБУРЫШ
А.А.Блок, Жарқын диплом
2.2 Оқытудағы дәстүрлі және интерактивті тәсілдің мақсаттарына салыстырмалы талдау
 «Интерактивті оқыту әдістері» категориясының мазмұнын толық ашу үшін дәстүрлі оқыту мен интерактивті (белсенді) оқытуды салыстырайық.Дәстүрлі білім беру мүмкіндігінше білім алушыларға жеткізуді және оны бойына сіңіруді көздейді. Мұғалім қазірдің өзінде мағыналы және сараланған ақпаратты таратады, оның көзқарасы бойынша оқушыларда қалыптасуы керек дағдыларды анықтайды. Оқушылардың міндеті - басқалар жасаған білімді барынша толық және дәл жаңғырту.
 Мұндай оқыту процесінде алынған білім энциклопедиялық сипатқа ие, әр түрлі оқу пәндері бойынша оқушы санасында әрқашан мағыналық байланыстары бола бермейтін тақырыптық блоктар түрінде болатын белгілі бір ақпарат көлемін білдіреді [5, с. .14].
Көптеген мұғалімдер өз пәнінің мазмұнын басқа оқу пәндеріндегі оқушылардың білімімен байланыстыра алмау мәселесіне тап болады. Одан кейін оқушылардың оқу материалын меңгеруі, оны меңгеруі және мектептен тыс жағдайларда пайдалануы қаншалықты терең болды деген күмән туады. Бұл күмәнді жою өте қиын, ең алдымен оқу материалын жаңғырту процесі оқушының мұғалімге кері байланысы ретінде де әрекет етеді.
Интерактивті оқыту жағдайында білім басқа формада болады. Бір жағынан, олар қоршаған әлем туралы белгілі бір ақпаратты білдіреді. Бұл ақпараттың ерекшелігі – оқушы оны мұғалімнен дайын жүйе түрінде емес, өз іс-әрекеті барысында алады. Оқытушы, О.Бассистің пікірінше, оқушы белсенділік танытатын, ол сұрайтын, әрекет ететін жағдайларды жасауы керек. Мұндай жағдайларда «ол басқалармен бірге бастапқыда проблема немесе кедергі болған нәрсені білімге айналдыру қабілетіне ие болады».
Екінші жағынан, оқушы сабақта басқа оқушылармен өзара әрекеттесу процесінде мұғалім өзіне, қоғамға, жалпы әлемге қатысты іс-әрекеттің тексерілген (сыналған) әдістерінің жүйесін меңгереді, әртүрлі білім іздеу механизмдерін игереді. Демек, оқушының алған білімі бір мезгілде олардың өз бетінше меңгеру құралы болып табылады.
Сонымен, белсенді оқытудың мақсаты – мұғалімнің оқушының өзі ашатын, меңгеретін және білімді құрастыратын жағдай жасауы. Бұл белсенді оқыту мақсаттары мен дәстүрлі білім беру жүйесінің мақсаттары арасындағы түбегейлі айырмашылық[7].
Белсенді оқыту стратегиясында қол жеткізілген мақсаттар туралы әңгімені нақтылау үшін қазіргі таңда педагогикалық қоғамда белсенді талқыланып жатқан Б.Блумның когнитивті (танымдық) мақсаттар таксономиясын қолданамыз. Б.Блум жасаған таксономияны ұстанатын болсақ, онда білім бұл иерархияның бірінші, қарапайым деңгейі ғана. Содан кейін тағы бес мақсат деңгейі бар, олардың алғашқы үшеуі (білу, түсіну, қолдану) төменгі дәрежедегі мақсаттар, ал келесі үшеуі (анализ, синтез, салыстыру) ең жоғары деңгей болып табылады.
Б.Блум бойынша когнитивтік қатынастың жүйелеушісін келесідей көрсетуге болады:
- Білім: фактілерді, қабылданған терминологияны, критерийлерді, әдіснамалық принциптер мен теорияларды қамтитын арнайы ақпаратты тану, жаңғырту қабілеті.
- Түсіну: кез келген хабардың мағынасын сөзбе-сөз түсіне білу. Б.Блум түсіну режимінің үш түрін анықтады:
• аударма – ұсынылған материалды қабылдау және оны басқа формаға беру (басқа сөздер, графика және т.б.);
• интерпретация – идеяларды жаңа конфигурацияға қайта құру;
• экстраполяция – бұрын алынған ақпарат негізінде бағалау және болжау.
- Қолдану: бұрын үйренген принциптерді немесе процестерді жаңа жағдайға бұйырмай-ақ қабылдау және қолдану қабілеті. Мысалы, әлеуметтік-ғылыми жалпылауларды белгілі бір әлеуметтік мәселелерге қолдану немесе жаратылыстану немесе математикалық принциптерді практикалық жағдайларға қолдану.
- Талдау: материалды жеке құрамдас бөліктерге бөлу, олардың өзара байланысын орнату және оларды ұйымдастыру моделін түсіну. Мысалы, айтылмаған болжамдарды тану, себеп-салдар байланыстарын анықтау, өнер туындысындағы формалар мен әдістерді тану.
- Синтез: Бөлшектерді немесе элементтерді жаңа бүтінге біріктірудің шығармашылық процесі. Бұл кәсіби эссе жазу, гипотезаларды тексеру жолдарын ұсыну және әлеуметтік жағдайларға қолданылатын теорияларды тұжырымдау.
.Бағалау: идеялар, шешімдер, әдістер және т.б. туралы құнды пайымдаулар жасау процесі. Бұл бағалаулар сандық немесе сапалық болуы мүмкін, бірақ сәйкес емдеуді бағалау немесе стандарттар негізінде өнімділікті бағалау сияқты критерийлерді немесе стандарттарды пайдалануға негізделуі керек. осы пән бойынша) [8, с.47-66].
Ал содан кейін дәстүрлі білім беруде қолданылатын әдіс-тәсілдер, әдіс-тәсілдер оқу-тәрбие үрдісіндегі мақсаттың алғашқы үш деңгейіне жетуге мүмкіндік береді. Мысал ретінде оқулықтың кез келген параграфының соңында орналасқан тапсырмаларды қарастырайық. Көп жағдайда оларды жүзеге асыру үшін оның мазмұнын қарапайым қайта шығару жеткілікті. Оқушыдан білімді түсінуді және қолдануды талап ететін тапсырмалар (мақсаттардың екінші және үшінші деңгейі), әдетте, қандай да бір белгімен белгіленеді және мұғалім оны үнемі қолдана бермейді.
Интерактивті оқыту әдістері де алғашқы үш деңгейдің мақсатына жетеді және дәстүрлі оқыту әдістеріне қарағанда тиімдірек. Соның нәтижесінде дәстүрлі парадигмада жұмыс істейтін педагогтар оқушыларға ақпаратты жақсы меңгеру үшін интерактивті оқыту әдістерін жиі пайдаланады. Бұл ретте біз тек дәстүрлі оқу үдерісін оңтайландыру туралы айтатын боламыз. Бұл бекіту өте маңызды, өйткені ол мұғалімге қандай стратегияның жазықтығында жұмыс істейтінін шешуге мүмкіндік береді.
Интерактивті оқыту әдістері контекстіндегі мақсаттар туралы әңгімені жалғастыра отырып, интерактивті оқыту әдістері оқу үдерісінде жоғары дәрежелі мақсаттарға (4-6 деңгей) жетуге мүмкіндік беретінін атап өткен жөн.
Сонымен қатар, бұл әдістерде басқа мақсаттар блогы бар, олардың орындалуы оқушылардың әлеуметтік құзыреттілігін дамытуға ықпал етеді (пікірталас жүргізу, топта жұмыс істеу, жанжалдарды шешу, басқаларды тыңдау және т.б.) [ 4, б. 12].
Мұғалімнің интерактивті оқыту процесін ұйымдастыруға дайындығы:
Мұғалімнің кәсіби дамуының негізгі кезеңі әдетте педагогикалық шеберлік деп аталады, ол дәстүрлі түрде психологиялық-педагогикалық теорияны практикада қолданудың ерекше жылтыр әдістері мен тәсілдерін көрсететін, жоғары дәрежеде жетілдірілген оқыту және тәрбиелеу шеберлігі деп түсініледі, бұл жоғары білімді қамтамасыз етеді. оқу процесінің тиімділігі.
Мұғалім шығармашылық дамыта оқыту режимінде жұмыс істеуге үйренуі керек. Сабақ – баланың қызығушылығын, оның қабілетін, деңгейін, ынтасын, жетілгендігін, мұғалімге және пәнге деген көзқарасын ескермейтін, оқу мен меңгеру, фактілерді, әдіс-тәсілдерді, дағдыларды сығымдап, есте сақтау қажеттілігіне құрылған сабақтың үзінді әдістері. қайталау (қайта жаңғырту) немесе даму деп есептелетін, белгілі алгоритм бойынша жаңа нәрсені жасау үшін, бұл нақты бала үшін шын мәнінде жаңалық - оқытудың мәні жасырын түрде осылай көрінеді[13].
Проблемалық-іздестіру әдістерінің дамуы – эвристикалық, триздік, ойындық – мұның бәрі оқушылардың шығармашылық ізденіс әрекетін, демек, интерактивті оқытуды ұйымдастыру жолындағы маңызды кезең болып табылады.
Бірлескен «өмір сүруге» және үдеріске ынталы қатысуға бағытталған оқушылардың тұрақты шығармашылық топтарын қалыптастыру да маңызды, мұнда іс-әрекеттер бірлесіп келісілген және қабылданған мақсаттармен ұйымдастырылады және ынталандырылады.
Сондай-ақ мұғалімнің оқыту мақсатына оқушылардың қызығушылықтарының табиғи доминанттылығын пайдалана білуі де маңызды. Балалардың ең үлкен қуанышы, мақсаты, құпиясы мен қызығуының бірі олардың қарым-қатынасқа деген үздіксіз мұқтаждығында екені анық. Сондықтан мұғалімнің коммуникативті мәдениеті интерактивті оқытудың жетекші құралы ретінде диалогтік өзара әрекетке дайындығының маңызды шарты мен көрсеткіші болып табылады.
Оқушыны әр түрлі есептерді шешудің идеясы мен жолдарын табуға үйрету маңызды деп саналады. Дегенмен, оны бүкіл циклде жұмыс істеуге үйрету маңыздырақ: жетекші проблемаларды іздеу және оқшаулау - мәселелерді маңыздылық ретіне келтіру - мәселені талдау - мақсаттарды, міндеттер мен әрекеттерді анықтау - мүмкін болатын шешімдерді әзірлеу - ең жақсысын таңдау - есептеу. қажетті жағдайлар, сыртқы және ішкі ресурстар – мәселелерді шешу механизмін анықтау – бағдарлама мен ықтимал ситуациялық жұмыс жоспарын құру [14].
В.М.Лизинскийдің пікірінше, білім берудің мақсатын әрбір оқушының функционалдық сауаттылығын қамтамасыз ету және оны өмірдегі табысты қозғалысқа дайындау – коммуникацияларға ену, өзін-өзі дамыту негізінде өзінің өмірлік мақсаттарына жету, ұстануға дағдыландыру деп анықтасақ. өмірлік және адамгершілік құндылықтарға, басқа адамдардың мүдделерін бұзбай, әлеуметтік талаптарға сәйкес өз мүдделері мен қажеттіліктерін шектей білу, табиғат әлемін түсіну және сезіну, оны сақтауға және бейбіт өмір сүруге ұмтылу. онымен өзін және жақындарын сүю, жалпы адамдарға деген толерантты қарым-қатынасты үйрену – сонда осы мақсаттардан шыға отырып, мұғалім өз іс-әрекетінің оңтайлы стратегиясы мен тактикасын құра алады. Міндеттері мен міндеттерімен шектелмейтін еркін қарым-қатынастың ізгі қасиеттерін ынталы, қызығушылық танытатын іс-әрекет жазықтығына көшіруді білетін, іс-әрекет барысында даму стимулдарын іздей алатын, балаларда қалай қалыптастыру керектігін білетін мұғалім. Төменгі дәрежелі құндылықтардан қайта бағдарлауға, құндылықтарды қайта қарауға көшу, оқушыларды шынайы құндылықтарды тануға және шынайы көшбасшылыққа жетелейді - мұндай мұғалім процеске енгізуді қажет ететін идеялар мен әрекеттердің барлық спектрін құруға ұмтылады.



Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   6   7   8   9   10   11   12   13   ...   16




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет