Айнымалы тоқтың екі жолды кодты автоблоктауы
Электрифицироланатын желілерде рельс сымдары екі мақсатта бірден қолданады,олар электровоз арқылы тягалы станция астына және РТ сигнал тогына.
РТ тягалы тоқ көзінен қорғау үшін тягалы тоқ жиілігінен бөлек және туындау әсері басқа айнымалы тоқ жиіліктерін қолданады.Тұрақты тоқпен электро тяга жиілігі 50 Гц күшті тоқ қолданса ,алайнымалы тоқ электро тягасы жиілігі 25 және 75 Гц тоқ қолданады.
Бағдаршам сигналдарымен РТ арқылы берілетін КЖ, және 3 кодты сандық сигналдармен басқарады.Кодты сигналдар кодты циклде КЖ-бір,Ж-екі және З-үш импульстан тұрады.Кодты циклдағы импульстар кіші интервалмен (0,12с),ал цикль үлкен интервалмен бөлінеді.Үлкен интервалдық ұзақтығы трансмиттер түріне және берілетін сигналға қарай 0,57-0,79 с құрайды.КЖ, және З кодты сигналдарын автоматты локомотивтік сигнализацияда да қолданады.Егер блок-учаске бос болса онда жолдық қабылдау құрылғыларын қабылдайды.
Жиілігі 50 гц айнымалы тоқпен автоблоктайтын кодты екі жолдардың жұмысын тұрақты тоқты электірлі аймақтарда қолданады.Бұл жүйенің негізгі элементтері болып;бағдаршам,жиілігі 50 Гц айнымалы тоқтың кодты РТ және шығу кезінде Ж және З сигнал релелерін қосатын дешифратор
Екі жолды желіні жиілігі айнымалы тоқты кодты автоблоктау сызбасы
ДА дешифратор сызбасы
ұяшығы ДЯ-ЗБтұрады.РТ-ні қоректендіруші шеттеріне ПТ түріндегі ПОБС-ЗА азайтқышы,С1 және С2 конденсатор блоктары,және ДТ типіндкгі ДТ-0,6 дросселді трансформаторлары орнатылады.
Кодты сигналдарды КПТШ-5 немесе КПТШ-7 трансмиттері таңдайды.Бағдаршамның көрсеткішіне қарай бұл сигналдар РЦ арқылы күшейтілген контактілі релесіне жіберіледі.
Қабылдаушы жолдағы РЦ соңына ДТ-0,2 дроссельді трансформаторын ,ЗБФ қорғаныш сүзгісін және И импульсті релелерін қоюға рұқсат етеді,олар өздерінің контактілерінің көмегімен дешифратор ұяшығының тізбектеріне әсер етеді. Бағдаршамның релелік шкафында орналасқан,қабылдаушы және беруші қондырғылар тек-қана РЦ қоректенуші соңы ғана бағдаршамда 5 орналасқан.
ДЯ-ЗБ кодты сигналды дейшифруит ететін ұяшықтың негізгі элементтері мыналар;реле есептегіші 1,қандай болсын кодты сигналдық импульсті тіркеуші,және реле есептегіш 1А,ол бірінші интервалды тіркейді;ПТР релесі,ол блок-учаске бос болмаған жағыдайда Ж релесінің қозуын жояды және И релесі РЦ тұйықтаушы изоляцияларының стыктарының кодтарында жұмыс жасайды;ВР релесі,ол ПТР релесімен бірге З релесінің қозуын болдырмайды;ұяшықта сондай-ақ диод,конденсатор және резисторлар орналасады.бұл жүйе қорктену көзі түзеткіш ұяшықтан алады.Деймифратор ұяшықтың электірлік мінездемесі төменде келтірілген.
Белгіленуі ; 1 1А ВР ПТР
Обмотканың кедергісі, Ом; 65 38 38 38
Кешіктіру уақыты,с;
Қосылуы; 0,12-0,16 0,07 0,05 0,07
Жіберуі; 0,28-0,38 0,13-0,2 0,18-0,22 0,18-0,22
Алдыңғы контактілер тұйықталғаннан бастап И релесі дешифратор ұяшығында келесі үш тізбекті тудырады:бірінші-С1 конденсаторының қуаттандарушы тізбегі:алдыңғы контакті П мен И релесі,1А,және Ж1 ,ПТР артқы контактілердің релелері,азайтқыш резистор R04, VD1 диодтары,1Ж 1А артқы контактілер релесі,R01резисторы,С1 конденсаторы.Бұл тізбек 1 есептегіші іске қосылғанша(1 есептегішінің кешіктіру кезеңі С1 конденсаторы қуаттануғы үлгеретіндей таңдалған)
Екінші-1 есептегішінің тізбектегі қозуы;П алдыңғы И контактілі релесі,1А артқы контакты есептегіші,обмотка релесі,М1 есептегішінің қозуы өз контактілері блоктайды және якорды импульстар келіп болған уақытқа дейін ұстап тұрады;
Үшінші тізбектегі ВР релесін артқа ПТР контактілі релесі арқылы қоздырады. Есептегіш қозған уақыттан бастап С1 конденсаторын тізбек қоректендіргішінен ажыратылады және алдыңғы есептегіш контактісі арқылы Ж релесіне және С2 конденсаторы арқылы қуатсызданады.
Ж және З контактілі ПТР релесі Ж трансмиттерінің контактілі шайбасына плюс,алдыңғы Ж контактілі релесі және ортақ З релесі,Ж трансмиттерінің контактісі,ПТР реле обмоткасы,түзеткіштің минусы тізбектеліп қосылады.ПТР релесі қозғаннан кейін Ж трансмитті контактісіне негізгі 7Т трансмитты релесі мына тізбек бойынша қосылады:П, Ж және З контактілі релелері,Ж трансмиттерінің контактісі алдыңғы ПТР контактілі релесі ,7Трелесінің обмоткасы ,VD6 диоды,түзеткіштің минусы.7Т релесі Ж трансмитты контактісінің жұмысын қайталай отырып [РЦ 9 П] күшейтілген контактілеріне Ж кодты сигналын бағдаршамнан сары от жанып тұрғанын хабарлайды.
Бағдаршамы қызыл оттан сарыға көшкеннен бастап РЦ7П-ға Ж кодты сигналы келе бастайды (кодты циклде екі импульс).Бұл импульстарды бағдаршамындағы И релксі қабылдайды.
Ең бірінші Ж кодты сигнал импульсын қабылдағанда ұяшық КЖ кодты сигналын қабылдағандай жұмыс жасайды.
Екінші кодты Ж сигналын қабылдағанда И релесінің алдыңғы контактілері тұйықталады.Екінші рет қосылғанда И релесі мен 1 және 1А есептегіші қозған күйде болады,сондықтан да З сигналды релесі тізбектеледі:П,И,1және Ж1 алдыңғы контакты релелері ,ПТР артқы контакты релесі VD2 диоды, R02 резисторы ,1А Ж1есептегішінің алдыңғы контактілері,З,М релелерінің обмоткалары.Бір уақыт ішінде С3 конденсаторы қуаттанады.Екінші импульстан кейін Ж кодты сигналында ұзақ интервал болады.Оның ұзақтығы 1,1А және ВР релелеріндегі тежеуден әлде қайда көп.Бұл релелер тежеулерді шындағаннан кейін якорьды жібереді.1 есептегіш пен ВР релесі импульсті реле контактісінен,ол 1А есептегіш-ВР контактілі релелерінің тізбектері ажыратылады.осыған орай үлкен интервалдан кейін реле ұяшықтары қалыпты жағыдайына оралады және ол келесі кодты циклды қабылдауға дайын болады.
Алғашқы екі З кодты сигналынан Ж және З релелері қозады.Үшінші импульс өткенде Ж релесінің тізбегінде өзгеріс болмайды:Ж релесіндегі және С2 конденсаторында С1 конденсаторының қуатсыздануы жалғаса береді.Қоректену көзінен З релесі қосымша қуат алады,сондай-ақ С3 конденсаторы қосымша қуаттанады.
Кодты автоблоктауда ИРВ-110 және ИМВШ-110 түріндкгі түзеткіші бар жолдық релелерді қолданады.Бұл релелерде РТ-келетін сигнал тоғынан іске қосылудан қорғау үшін изоляцияланған стыктерге арнайы қорғау шаралары жүргізілмесе онда Ж және З сигналдық релелері қосылып бағдаршамда рұқсат етуші сигнал пайда болады.Мүмкін ол поезд қозғалысына қауіп төндіреді.Бұл жағыдайдың болмауы үшін С1 конденсаторының тізбегіне алдыңғы жолдық И релесі мен артқы ПТР контактілі релесін жалғастыра қосады.
ПТР релесі ерте іске қосылады,ал якорьды болса РТ басқа негізгі трансмиттерлі контактілер кодталғаннан кейін босатады.ПТР релесі іске қосылғанда С1 конденсаторының қуаттандыру тізбегін сөндіреді және 7Т релесін (0,07с кейін)қосады да РЦ-ға импульсты тоқтар жібереді.ПТР релесі РЦ-дағы импульстар таусылғаннан соң және РЦ реактивті элементтеріндегі электр энергиясын толығымен таусылғаннан кейін 0,2с кедергімен якорьды жібереді.
Рельсті тізбектерге кезекті кодты сигнал бергенде алдымен ПТР релесі қозады және артқы контактілермен С1,С3 конденсаторларының қуаттағыш тізбегін ажыратады және ВР мен З релелері қозады.Бұл тізбектер ажыратылып болғаннан кейін 0,07с ішінде негізгі трансмитты реле іске қосылады да рельсті тізбектерге кодты сигналдар жібере бастайды .Алдыңғы контактіні ажыратқан соң негізгі трансмитерлі реле кодты сигнал жіберуін тоқтатады.Бірақ ПТр релесі якорды 0,2 кедергімен жібереді және С1 және С3 конденсатор тізбектеріндегі қуаттандырғыш артқы контактіге тұйықталады ВР және З релелері қозуын тоқтатады.
Рельсті тізбек бос,онда бағдаршамда қызыл от жанып тұрады.Қалыпты жұмыс жасаушы автоблдктауды қамтамасыз ету үшін кодты тізбектерде түрлі трансмиттерді (КПТШ-5,КПТШ-7),олардың кодты цикліндегі рельстік тізбектерге жіберетін сигналдарының ұзақтығыны қарай да таңдайды.Рельсті тізбектердегі кодты циклдардың басы үздіксіз жұмыс кезінде ерекше жағыдайларда ғана С1 және С3 конденсаторының қуаттанбауына тең келеді.Автоблоктау қондырғыларын қамтамасыз ету үшін С1 және С2 конденсаторлары үлкен көлемді (С1=4500 6000мкф,СЗ=3500 5000мкф).Осының арқасында Ж және З сигналдық якорын тартып ұстауы бірнеше цикл ішінде тізбектегі конденсаторы қуаттанбайды.
Автоблоктау қондырғысын модернизациялағанда және құрылысында ДЯ-ЗБ ұяшығын орнына үш блоктан тұратын ДА түріндегі дешифраторды қолданады, блоктары БИ-ДА(релесіз блок),БС-ДА(есептегіш блок),және БК-ДА(конденсаторлар блогы).Бұл блоктарға ДЯ-ЗБ дешифратор ұяшығына салынатын қондырғылар мен приборлар салынады.Блоктарда штепселді қосқышы бар және штепсельді релелі щкафтарға қолдана алады.БС-ДА және БК-ДА блоктарыеың релелері мен бөлшектері ДСШ2 релесінің платасына қарап,ал БИ-ДА блогы НШ релесінің платасына қарай құрастырылған.
Поезд қозғалысы көп аймақтар кодтардың төрт мағыналы автоблоктауын қолданады.Электрлік тягалы желілері РЦ -нің мағыналы сигнализацияда қолданатын жиілігі 50 Гц тұрақты тоқты қолданады. Қосымша сигнал көрсеткіштерін жіберу үшін ауа арқылы немесе кабельді желілі тізбекті қосымша ЗС сигнал релелерін қолданады.Бұл жүйенің қосылу әдісі бағдаршам шамында және Т релелі трансмиттерінен өзгешеленеді.
Жолдық бағдаршамдағы сигналдық реле жағдайы және берілетін кодты сигнал мен қабылданатын кодты сигналдар және желідегі тоқ жетіспеушілігі 8.1 кесте келтірілген мұндағы 1 саны реленің қозу жағдайы,осыны реленің бір қалыпты болады.
Электро тягасы айнымалы тоқпен жұмыс жасайтын аймақтарда кодты автоблоктауда РЦ-да жиілігі 25 және 75 Гц қолданады.Қалған құрылғылар мен сызбалар бірдей.Автоблоктау құрылғыларын электрмен қамтамасыз ету үшін жоғары вольты желіні қолданады 10к В,50Гц,ал қосымша қоректендіру контакт байланыстарына ілінген ДПР желілерінен кернеулігі 27 кВ электр қамтамасыз етеді.РЦ -нің қоректенуі ПЧ 50/25 қайта тудырғыш көмегімен орындалады.ДТ-1-150 немесе 2ДТ-1-150 дроссельді трансформаторларын орнатады.Релістік тізбекке реттеліп КПТШ-5 немесе КПТШ-7 түріндегі трансмитерлерді қолданады.
Достарыңызбен бөлісу: |