Әдісін қолдану А. Н. Рахым *1

90
БІЛІМ • ОБРАЗОВАНИЕ • EDUCATION, ISSN 1607-2790 
UBA.EDU.KZ 
№1 (104) 2023
2. ПӘНДЕРДІ ОҚЫТУ ӘДІСТЕМЕСІ
ҒТАМР 14.25.09
Тарих сабағында ″Lesson study″ 
әдісін қолдану
А. Н. Рахым
*1
, Б. Н. Абдрахманов
2
1,2
Ә. Марғұлан атындағы Павлодар педагогикалық 
университеті, Қазақстан, Павлодар
Аңдатпа.
Мақалада ″Lesson study″ әдісін «Дүние жүзі тарихы» пәнінде қолдану 
жүзеге асырылды. ″Lesson study″ әдісіне теориялық талдау жасалынды. ″Lesson 
study″ оқыту әдістемесін жетілдіру және қоғамдық-гуманитарлық пәндер бойын-
ша оқушылардың білім деңгейін арттыру мақсатында, сондай-ақ оқыту үшін баға-
лау сияқты тұжырымдамалық педагогикалық тәсілдерді әзірлеу мақсатында та-
бысты қолданылды. ″Lesson study″ өткізу циклі бойында топтарда (немесе жұпта) 
жұмыс істейтін мұғалімдерге арналған ереже берілді. ″Lesson study″ зерттеуінің 
негізгі тақырыбы «Сыни ойлаудың әдістері мен стратегияларын қолдана отырып, 
оқушылардың сөйлеу әрекетін қалай дамытуға болады?» болды. Осы мақсатқа 
жету үшін «Дүние жүзі тарихы» пәнінен «Ежелгі әлем өркениеті», «Африка, Аме-
рика, Австралия және Океанияның дәстүрлі өркениеттері», «Әлемдік діндер және 
өркениеттердің дамуы» тақырыптары таңдалып алынып, сабаққа зерттеу жүргізіл-
ді. Зерттеу нәтижелері бойынша талдау жасалынып, қорытынды шығарылды.
Кілтті сөздер:
″Lesson study″ әдісі, тарих, сабақ, оқушылар, зерттеу, технология, 
мұғалім, топтық жұмыс.
Кіріспе
Қазіргі әлемде сыни ойлай білетін, шығар-
машылық шешімдер қабылдай алатын 
шығармашылық тұлғаларға қажеттілік 
туындайды. Білім беру жүйесі осындай 
тұлғаларды дайындауға аса көңіл бөлу-
де. Білім беру үдерісіндегі негізгі тұлға – 
мұғалім. Мектепте басталған реформа-
лардың сәттілігі оның кәсіби дайындығы 
мен ішкі сеніміне байланысты. 21 ғасыр-
дағы білім беру жүйесі мұғалімдер ара-
сындағы ынтымақтастықты кеңейтуді 
көздейді, оның шеңберінде мұғалімдер 
бірлесіп жұмыс істей алады, инновация-
лық және тиімді идеялармен алмасады, 
осылайша оқыту мен білім беруде прак-
тикалық қызметте қолданылатын тәсіл-
дердің әсерін күшейтеді.
Мұғалімдер арасындағы кәсіби өзара 
әрекеттесуді әртүрлі тәсілдермен ұйым-
дастыруға болады, осылайша мектептің 
әлеуметтік капиталын арттырады. Бірақ 
әдіске қарамастан сақталуы керек кейбір 
маңызды жайттар бар:
• балаларға баса назар аудару (олардың 
қалай үйренетініне, мұғалімнің іс-әре-
кетіне байланысты мінез-құлқында не 
өзгеретініне);
• мұғалімдердің өз тәжірибелерін үнемі 
қадағалап отыруы,
• тиімді педагогикалық технологиялар-
ды үнемі іздеу;
• мектепте өзгерістерді қолдау атмос-
ферасын құру.

91
БІЛІМ • ОБРАЗОВАНИЕ • EDUCATION, ISSN 1607-2790 
UBA.EDU.KZ 
№1 (104) 2023
2. METHODOLOGY OF TEACHING DISCIPLINES
″Lesson study″ жобасында мұғалімдер 
оқушылардың қалай оқитынын, сабақ 
нәтижесінде өз іс-әрекетінің қалай ой-
лайтынын және өзгертетінін мұқият зерт-
тейді. ″Lesson study″ практикасы мұғалім-
дерге олардың білім алушылары қалай 
оқитынын және қалай ойлайтынын және 
оқыту процесі білім алушының ойлауына 
қалай әсер ететінін жақсы түсінуге көмек-
теседі.
″Lesson study″ оқыту әдістемесін жетіл-
діру және қоғамдық-гуманитарлық пән-
дер бойынша оқушылардың білім деңге-
йін арттыру мақсатында, сондай-ақ оқыту 
үшін бағалау сияқты тұжырымдамалық 
педагогикалық тәсілдерді әзірлеу мақ-
сатында табысты қолданылады. ″Lesson 
study″ өткізу циклі бойында топтарда (не-
месе жұпта) жұмыс істейтін мұғалімдер:
• оқушыларды оқыту мен дамытудың 
басымдықтарын келісу үшін олар күн-
делікті жинайтын мерзімді бағалау 
материалдарын пайдаланады;
• алдағы уақытта әзірленетін немесе 
жетілдірілетін оқытудың белгіленген 
міндеттеріне жауап беретін әдісін бір-
лесіп айқындайды;
• әрқайсысы сыныптағы оқушылардың 
белгілі бір тобының типтік өкілі болып 
табылатын үш «зерттелетін оқушыны» 
анықтау, мысалы: білім алушылардың 
жалпы санындағы үлгерімнің жоға-
ры, орта немесе орташа деңгейінен 
төмен;
• ″Lesson study″-ді бірлесіп жоспар-
лау, оның барысында зерттелетін үш 
оқушыны бақылау нәтижелері кон-
тексінде оны жүргізу әдістемесінің 
нәтижелері пайдаланылатын және 
мұқият зерделенетін болады;
• зерттелетін оқушылардың оқуы мен 
дамуына ерекше назар аудара оты-
рып, ″Lesson study″ жүргізу және олар-
ды бірлесіп бақылау. Бұл процедура-
лар бірнеше сабақ ішінде қайталануы 
және жетілдірілуі мүмкін;
• ″Lesson study″ туралы пікірлерін түсіну 
үшін зерттелетін оқушылардан сұрай-
ды;
• ″Lesson study″ талқылауын өткізеді;
• зерттелетін оқушылардың қолданы-
латын әдіске реакциясын, олар қол 
жеткізген прогресті, олар көрсеткен 
оқу нәтижелерін немесе оқудағы 
қиындықтарды, сондай-ақ болашақта 
оқыту әдістерін әзірлеу үшін алынған 
тәжірибені талдау мақсатында;
• ″Lesson study″ тәсілін қолдану нәти-
желерін әріптестерінің кең аудито-
риясына презентация, демонстрация 
немесе коучинг арқылы ресми түрде 
ұсынады.