-тапсырма. Мақал-мәтелдерді түсініп оқып, қарамен жазылған сөздердің райдың қай түріне жататынын айтыңдар

Секірмей тұрып, сырғуды үйрен.

Өмір бәрін үйретер, үйренбесең күйретер.

Еңбек етпесең, елге өкпелеме.

Егін екпесең, жерге өкпелеме.
5-тапсырма Көп нүктенің орнына тиісті септік жалғауларын жазыңдар.
Мен ертең кітапхана... барамын. Кітапханаға досым... барамын. Кітапхана мектеп... алыс емес. Кітапхана... көрме ашылды. Кітапхана... қасында үлкен азық-түлік дүкені бар. Мен кітап... дауыстап оқимын.
97–сабақ

Сөздік:

тиісті жерде – в нужных случаях

талап қойып – нацеливать

жүлделі орындар – призовые места

ие болды – завоевала
1-тапсырма. Жақшадағы етістіктерді келер шақ формасына қойып, мәтінді оқыңдар.

Мұғалім ол біздің
Мен алтыншы сыныпта (оку). Біздің сынып жетекшіміз Мариям апай. Ол бізге тарих пәнінен сабақ (беру). Мариям мұғалім тиісті жерде талап қоя білетін, мейірімді де адал мұғалім. Ол өз мамандығын да, оқушыларын да жақсы( көру). Біз де Мариям апайымызды жақсы (көру). Осы жылы ол облыстық мұғалімдер сайысынан жүлделі орынға ие (болу). Ол бізге екінші анамыздай! Біз оны (сыйлау) және (құрметтеу).

2-тапсырма. Көп нүктенің орнына керекті сөздерді жазыңдар.
1. Менің мұғалімім ... адам.

2. Біз оны әрқашан ... .

3. «Тәрбиелі, мейірімді, кішіпейіл ...», - дейді мұғалім.

4. Ол үлкендерді құрметтеуге, ... дос болуға үйретеді.

5. Ол – біздің ... жетекшіміз.
Керекті сөздер: сынып, сыйлаймыз, болыңдар, білімді, бір-бірімізбен.
3-тапсырма. Мақал-мәтелдердің мәнін түсіндіріңдер. Бір мақал-мәтел бойынша шағын әңгіме құраңдар.
1. Ұстазыңды ұлы әкеңдей сыйла.

2. Ұстаздан шәкірт озар.

3. Шәкіртсіз ұстаз – тұл.
4-тапсырма. Сұрақтарға жауап беріп, әр сұраулы сөйлемдегі етістіктердің қай шақта, жақта тұрғанын анықтаңдар.
Үлгі: жазамын (келер ш., жекеше, 1жақ).
1. Сен тақтаға немен жазасың?

2. Кім оқушыларға білім береді?

3.Сендер мұғалімдеріңді сыйлайсыңдар ма?

4. Қазақ тілі сабағында қандай талдаулар жасайсың?

5. Орыс тілі сабағын қандай мұғалім жүргізеді?
5- тапсырма. Жұмбақтардың шешуін дұрыс жазыңдар.
Білімнің жолбасшысы, Білімнің дәнін тереді

Шәкірттің қолбасшысы, Балаға тәлім береді.

(М ...м) (Ұ...з)
98–сабақ

Сөздік:

міндет – обязанности

қадағалау – поверять

тағайындау – назначать

ескерту жасау – напоминать

нәтиже – результат

қорытынды – итог
1-тапсырма. Мәтінді оқып, етістіктердің қай шақта тұрғандарын анықтаңдар.

Айжанның сыныптағы міндеті
Айжан сыныпта тазалық үшін жауап береді. Оның міндетіне сыныптағы тазалықты қадағалау жатады. Әр күні ол кезекшіні тағайындайды. Кезекші тақтаның таза және бордың болуын қамтамасыз етеді. Егер де оқушылар сыныптағы тазалықты сақтамаса, Айжан оларға ескерту жасауы тиіс. Тексеру нәтижелерін әр күн сайын арнайы дәптерге жазып отырады. Ал апта соңында басқа да оқушылар өз міндеттері бойынша қорытындысын мұғалімге көрсетеді.
2-тапсырма. Берілген сөздерді сөз құрамына талдаңдар.
Сыныпта, тазалық, дәптерге, оқушылар, тексеру, міндеттері, тазалықты, нәтижелерін.
3-тапсырма.Төменде берілген сөздерді үш шаққа қойып, кестені толтырыңдар.

Тұйық етістік	Нақ осы шақ	Жедел өткен шақ	Ауыспалы келер шақ
Келу Бастау Істеу Тағайындау Қадағалау Жауап беру Жасау

4- тапсырма. Сөйлемдердегі етісітіктерді келер шаққа қойып аяқтаңдар.

1. 
   Біз ертең Шәкен Айманов атындағы кинотеатрға бар... .
   
2. 
   Қалада мен кездестір... .
   
3. 
   Дәулет жақсы жұмыс істе... .
   
4. 
   Дүкеннен сен қант сатып ал... .
   
5. 
   Асханадан сен тамақ іш... .
   
6. 
   Сендер ертең көркем өнер мұражайына бара... .
   
7. 
   Сіз мәжіліс залында баяндама оқ... .
   
8. 
   Сіздер қазақ тілін үйрен... .
   
9. 
   Сен сабаққа дайындал... ба?
   

қадағалау – проверять

мәзір – меню

құру – составлять

ескеру – учитывать

әзірлеу – готовить

даяшы – официант
1-тапсырма. Мәтінді түсініп оқыңдар.
Біздің асхана үлкен. Әр күн сайын медбике асхана жұмысын қадағалап қарайды. Аспазшы екеуі таңертең мәзірді құрайды. Мәзірді құру барысында, астың құрамында балалардың денсаулығына керекті дәрумендер болуын ескереді. Барлығы да гигиена нормаларына сай. Қасық, шанышқыны бос үстелге қойып, тамақты оқушылар өздері сатып алады. Мұнда даяшы болмайды. Сондықтан мектеп асханасында әркім өзіне-өзі қызмет етеді. Әр күн сайын кезекші сыныптан екі оқушы асханада кезекшілік етеді. Біздің аспазшылар асты өте дәмді әзірлейді. Оқушылар тамақты сүйсіне жейді.

2-тапсырма. Берілген сөздер мен сөз тіркестерін бір-бірімен жұптастырып, сөйлемдер құраңдар.
медбике керекті дәрумендер

біздің аспазшылар өздері алады

қасық, шынышқыны қадағалап қарайды

асханамызда даяшы болмайды

тамақты оқушылар дәмді әзірлейді

астың құрамында сүйсіне жейді

2. Келер шақта тұрған етістіктерді теріп жазыңдар.

3. Мәзір сөзіне фонетикалық талдау жасаңдар.
II – деңгей
1. Мәтінге жоспар құрыңдар.

2. Мәтін бойынша бір-біріңе сұрақтар қойыңдар.

Мектептеріңдегі асхана туралы әңгіме құрап, айтып беріңдер.

жеңілдету – облегчать

мәлімет – сведения

меңгеру – усвоить

Ал ағылшын тілі кабинетінде оқу курсын жеңілдету мақсатында әр партада шағын магнитофондар орнатылған. Магнитофон арқылы әр оқушы жеке өзі тақырыпқа сай мәліметті ести алады.

Кабинеті де қазіргі талапқа сай жабдықтылған.

Қайрат кабинет қабырға газетіне мақалалар жазып тұрады. Қайратты мұғалімдер де, жолдастары да жақсы көреді.
4- тапсырма. Сұрақтарға жауап беріңдер.
1. Сабақ қай кабинетте өтіп жатыр?

2. Қайрат қандай оқушы?

3. Есеп сабақтарын қандай мұғалім өткізеді?

4. Кабинет қалай жабдықтылған?

5. Қайратқа есеп кабинеті ұнай ма?

6. Сендерге мектептегі қандай кабинеттері ұнайды?

дене шынықтыру сабағында аңғарылатын.

Сапқа тұрғанда оқушылардың ең соңында қалатын. Онысына өзі де намыстанатын. Тез өсіп, үлкен болу – оның арманы еді. Ағалары ауланың бір бұрышына турник орнатып берді. Бейбіт күн сайын турникке тартылып, ақырында ұршықтай айналатын болды. Дене шынықтыру, спортпен айналысу Бейбіттің бұлжымас әдетіне айналды. Үшінші сыныпқа келгенде бойы өсіп, қайраттана түсті.

Бастауыш мектепті бітірген жылдың жазында спотқа әуес бір топ ауыл балалары бокс үйірмесіне қатысатын болды. Олардан кішкентай Бейбіт те қалмады. Бокстасамын деп жүріп өзінен үлкен балалардан таяқ жеп қалған кездері де болды. Бірақ Бейбіт алған бетінен қайтпады, бокс өнеріне деген ынта-ықыласы арта түсті.

1. 
   Бейбіт неге намыстанатын?
   
2. 
   Оның арманы қандай еді?
   
3. 
   Ағалары оған не орнатып берді?
   
4. 
   Спортпен айналасу Бейбіт Үшін қандай әдетке айналды?
   
5. 
   Ол қалай өзгерді?
   

1. Бейбіт балалардың оның арманы еді.

2. Тез өсіп, үлкен болу ең кішісі әрі нәзігі.

3. Ағалары Бейбітке алған бетінен қайтпады.

4. Бейбіт күн сайын турник орнатып берді.

5. Бірақ Бейбіт турникке тартылды.

жалғызсырау – чувствовать себя одиноким

мақсат-мүдде – цель, интерес

сырың жоқ – нет секретов

ренжітпе – не обижай.
1–тапсырма. Мәтінді оқып, мазмұнын айтып беріңдер.
Мектептегі достарым
Менде мектепте достарым көп. Достарың мен жолдастарыңның болғаны қандай жақсы! Менің ең жақын достарым: Асет пен Серік. Олармен бірге жүргенде мен өзіме сенімді боламын. Мен кейде аурып, оқуға бара алмай қалсам, бірнеше күннен кейін жалғызсыраймын, зерігемін. Достарымды көргім келеді. Өйткені бірде-бір жан жалғыз өмір сүре алмайды.

Достарыммен мақсат-мүддесіміз, арман-тілегіміз бір. Олардан жасырар сырым жоқ. Олар да меннен ештеңе жасырмайды. Сабақтарда бірдеңе ұқпасам, түсіндіріп береді. Егер сендерде осындай достарың болса, оларды ренжітпеңдер. Оларға жәрдем беруге әзір болыңдар.

Жаманмен жолдас болсаң – қаларсың ұятқа.

сырты – снаружи

бір ауыздан – единогласно

уәде – обещание

оқу озаты – отличник
1-тапсырма. Мәтінді оқып, мазмұнын айтып беріңдер.
Мектеп өмірі туралы
Мектепте оқу басталды. Оқушылар, мұғалімдер мектепке жиналды. Мектептің сырты, іші тап-таза. Оқушылар қуанысып, өз кабинеттеріне кірді. Бізде бірінші сабақ – қазақ тілі сабағы болды.

Үзілісте оқушылар жазда не көргені, қайда болғаны туралы әңгімелесті.

Сабақтаң соң сынып жиналысы болды. Жиналысты сынып жетекшіміз Мәншүк апай өткізді. Ол бізге көп жаңалықтар айтты. Содан соң бір ауыздан Абенова Ардақты староста сайладық. Ардақ – оқу озаты. Мен де сыныптастарыма биыл озат оқушы боламын деп уәде бердім.
2-тапсырма. Сұрақтарға жауап беріңдер.
1. Оқушылар бір-бірімен қалай кездесті?

2. Олар не туралы әңгімелесті?

3. Сабақтан соң не болды?

4. Ардақты неге староста сайлады?

5. Жазғы демалысты сен қалай өткіздің?
3-тапсырма. Берілген сөздердің антонимдерін табыңдар.
Басталды, сырты, қуанысып, кірді, биыл, сабақтаң соң.
4-тапсырма. Етістіктің шартты райының жіктелуін есте сақтаңдар.

Жақ	Жекеше	Көпше
1 жақ	оқы-са-м	оқы-са-қ
2 жақ	оқы-са-ң	оқы-са-ң-дар
2 сыпайы жақ	оқы-са-ңыз	оқы-са-ңыз-дар
3 жақ	оқы-са	оқы-са

5-тапсырма. Сөйлемдерден шартты райлы етістіктерді тауып, олардың қай жақта тұрғанын анықтаңдар.
Сендер көп оқысаңдар, ақылды боласыңдар. Оқымасаңдар, өнер жоқ. Ойнап сөйлесең де, ойлап сөйле. Мұғалім сұраса, біз жауап береміз. Дұрыс оқытсаңыз, мен сабақты түсінемін. Бақылау жұмысын жақсы орындасақ, Мәншүк апай бізді мақтайды.
6-тапсырма. Берілген етістіктерді шартты райда жіктеп, олармен сөйлем құрастырыңдар.
Білу, жаттау, оқыту, орындау.

104–сабақ

Сөздік:

тарыдай – как просо

негіз – основа

азаматтық борышы – гражданский долг

ізденісте болуымыз керек – быть в поиске

болашақ – будущее

2. ... – алтын қазына.

3. Ұстаздан ... озар.

4. Күш – білімде, білім - ... .

5. ... – ғалым, тілсіз ... .
3-тапсырма. Берілген сөздерден сөйлем құраңдар.
Оқысам, мектепте, мектебімізде, сабақ берсе, мұғалімдер, барсам, бізге, білімді, біздің, жақсы, түсінемін, қызықты, тартымды.
4-тапсырма. Өлеңді оқып, жаттап алыңдар. Өлең жолдарында шартты райда тұрған етістіктерді теріп жазыңдар.
Ғылым таппай мақтанба,

Орын таппай баптанба,

Құмарланып шаттанба,

Ойлап босқа күлуге,

Бес нәрседен қашық бол,

Адам болам десеңіз,

Оған қайғы жесеңіз,

Өсек, өтірік, мақтаншақ,

Еріншек, бекер мал шашпақ –

Бес дұшпаның білсеңіз.

Талап, еңбек, терең ой,

Қанағат, рақым ойлап қой.

(Абай).

5-тапсырма. Сүйікті ұстаздарың туралы әңгімелеп беріңдер.
105–сабақ

Сөздік:

дәстүрлі – традиционно

ризашылық – благодарность

іс-шара –мероприятия

өнерлі – талантливые
1-тапсырма. Мәтінді оқып, мектептеріңде өтетін іс-шаралар туралы әңгімелеп беріңдер.

Мектептегі іс-шаралар

Біздің мектепте бір мыңнан аса оқушылар оқиды. Олардың ішінде жақсы оқитын, өнерлі балалар көп.

Мектепте дәстүрлі түрде Наурыз айында әр-түрлі іс-шалалар өткізіледі. 8 Наурызға біз аналарға, әжелерге мерекелі концерт дайындаймыз. Шынар мен Айгүл қазақтың «Қамажайын» билейді. Марат домбырада Құрманғазының бірнеше күйлерін орындап береді, ал ұлдар тобы «Қара жорға» биін билеп береді. Біз осындай тамаша іс-шаралар өткізу арқылы мұғалімдерімізге, аналарымызға өзіміздің ризашылығымызды білдіреміз.
2-тапсырма. Мәтінді мазмұндап беріңдер, етістіктердің шақтарын анықтаңдар.
3-тапсырма. Мақал-мәтелдерді жаттап алыңдар.
1. Өнерлі бала – өрге жүзер.

2. Өнерліге жол ашық

Өнерліге күн шығыс.

4-тапсырма. Сөйлемдерді аяқтаңдар.
1. Мектепте дәстүрлі түрде 1. қазақтың «Қамажайын»

билейді.

орындап береді

3. Марат домбырада 3. әр-түрлі шаралар өткізіледі.

4. Ұлдар тобы 4. ризашылығымызды

білдіреміз

5. Біз аналарымызға 5 «Қара жорға» биін

айына бір рет – раз в месяц

хабарлау – сообщать

қадағалау – следить

жауапты – ответственный

сезінемін – чувствую

тәртіп – порядок

сақтау – соблюдать

Біздің сынып оқушылары айына бір рет мектепте кезекші болады. Мариям апай ертеден бізге кезекшілік туралы хабарлайды. Әр оқушы өзінің кезекшілігін біледі. Денис пен Қамран вахтада кезекші болады. Олар кезекші мұғалімдерге, кезекші оқу меңгерушілерге көмектеседі. Қалған оқушылар әр қабатта кезекші болып тұрады. Кезекшілік өте жауапты және қызық. Біз кезекшілік кезінде өзімізді ерекше сезінеміз.

Сыныпта да кезекшілер болады, олар тақтаны сүртіп, гүлдерге су құяды.

Бұл балаларды тәртіп сақтауға үйретеді.

1. су құяды.

2. тақтаны сүртеді.

Кезекші 3. сабақта карта іледі.

4. сынып журналын әкеледі.

5. қоқыс жинайды.

6. тәртіп сақтауға үйретеді.
3-тапсырма. Берілген етістіктерді қалау райға қойып, олармен сөйлем құраңдар.
Бару, киіну, ойнау, сөйлеу, тәртіп сақтау, көмектесу, қоңырау беру.
4-тапсырма. Төмендегі етістіктерді шартты райға айналдырып, жіктеңдер.
Айту, жинау, ішу, көру.
5- тапсырма. Төмендегі сөйлемдердегі етістіктің райларын анықтаңдар.

1. Ертең қар жауса, күн аязды болады.

2. Саяжайда қыдырғым келеді.

4. Мектептің алдында гүлзарларда әдемі гүлдер өсіп тұр.