Қ65 д м г ш м л а у ш й л р р іж т щ І > — ііч іг п Ж. Қоңыратбаева тіл білімі
жүктеу/скачать 17,16 Mb. Pdf көрінісі
|
b1938
- Бұл бет үшін навигация:
- ■ (Х і і і п і п м « т ^ т ^ ж 4 ч к ІкХ
- ^шіейаш >і*ғснии»:п тгівос-. эртцмі * » т « * р >*е« *лж«жгп*»
- « м к і т ш ф в т ш я б а р ы с ш л т нмг»і>л*ә * сш *е ш й я м .ш ч « ^ т - печде^» а и р іы н аеммкакты \*ән.хр*н а ш ы п
- ^ р а ш а і и г ы н и > р г е б л іа ш і: к | *м * * л : ц . л ^ ч а м » .
| I
Тсу^ігіікД ш ЖЯИЖГЛ.Үт (МШнЧ аи Е, ц 1 А імч 11 —> I ч « .ШМКГТІІІУ « й і Ю (Ч. ||І Г > И П ТІІТІП— ~~— ‘ і һ и ш э м а ж ш и т п т м тіі га \ днм V II Ж і л шгг*Кф***ь«ат^ж*эдэ* «> щпц *^|8ГПМСТШОг ІС Ш . Э ш ш г т л ш IIТ «ГГА ІС Г у о т р » лшү|ч><иыл і а ш ш м р к т ц ^ і ш п к т ж м с •»> л ш к о о т е с т к і ш н а с м н с ш \ | ч > ч і м ^ і ^ і ^ г н и и ш ш ц ___________________________________ м с а г т д і > т \ ш г ж т < к д и м и шпггш,, іу ^ м ^ і ^ т . кк х і к ч т ш ^ ч ) т т т и ::Л N V С*»- 'МПІГУ ■ < т к о с и а ш м (Х і і і п і п м « т ^ т ^ ж 4 ч ' к ІкХ ж і к і і ^ и ц т и к к а к у - ч т \ л л ж л > < ш » ж т ш н и і ^ Е іш с счіччмі і і і б іім з фш сгмг а* ІЖ МИЯІ ГГГГЧ.Х^ГИ Ь ^"Ч4 с * * *■ ^ і т ш К '^ к к н ф е м к ^ ш ^ к г і. ^ р к ш ч >Н і и к п ш Офлипх^х ^тно*кме**іі ;:см ч \\'л •,^ч-к®і’н ^ $чд^\ р о ж і ш і ф і ІИІНДІ» Л ш и > ч д ж і ш ТТЭИІ «V ‘ м чы омм хгпгу дін (м сш т ^ т х и к т ш іж цм гы я л*> ^ м >ТЖ\НІ- ШГТІ <1 х ы к м с к к т и зф к тьд о го м ч ш ^ т ш чен он^ т » чліксл*^ * ч ' ^ ^ **>.- я ы ш і і Омь*н « ш с а т - а к ч н щ ог8йесш тгд ^ л.чх ■ : . . ім** ^шіейаш >і*ғснии»:п тгівос-. эртцмі * » т « * р >*е« '*лж«ж?гп*» •\|ш о р ы м л іш я к іп й һчччнк' я м ш » ь іч с ш и п » блтмп тао%*~ іаім Оыын негізвгі жржтері юшрті к«*л»-ипі»»с \ кг*сі » « « « • іх афштк ч дерегі ретшгагі шкж>рстар & \«ш см ш и ы . ІШІ *. 1ч\' хх\ и « іім ш ш к ія к т п ш м ш \к н « м е іік т жчіел үр_іе счрдікте альйі кадо п о«ш тн а~ ы н л т е і т е 1 “ I V V : г с н № > ім » и н іі Ж х тм и ж я т т т к жәие \.гггык ча х м к т « м к і т ш ф в т ш я б а р ы с ш л т нмг»і>л*ә * сш *е ш й я м .ш ч « ^ т - печде^» а и р іы н аеммкакты \*ән.хр*н а ш ы п ссрелі. Мьк&аък чі £> ой 5 ш ш р б аісж . лт ч ь ік ш і т\раі фрвллхкч■»» & • кі к чдтар ^ р а ш а і и г ы н и > р г е б л іа ш і: к | *м * * л : ц . л ^ ч а м » . * ^м ькш ч ^ і я '. ** ?і Соммяен камр. і ш « і і и м « ^ »» » жген ле п р « к к и к с г омәдениеттанымның құбь Лингвоелтану сипатын көрсететін лексика жатады. Бұл категорияға ұлт классиктерінің өсиетті, канатты сөздерін жатқызуга болады. Кеңестік жэне тэуелсідік жылдарындағы саяси, қоғамдык Жер алу» Мифологиялық мэдени-тілдік бірліктер: фразеолог етафорал мәдениетттің ма — маңызды мифт ------- - -- * - • ■ - 7 ифологема немесе архетип жатады. Мифологе Мифтің жатады. Архетип — тұрақты бейне, адамның санасында өмір сүріп, мәдениетке тарайтын символ. Мэселен, «нан» сөзі қатысты фразео- логизмдер мен мақалдарға нанның өмір символы жәнематериалдық жетістік екендігі негіз болғаны белгілі. Тілдің паремиологиялық қабаты. Мақал — прагматикалық эсері күшті болып келетін адам санасының бір бөлшегі. Бір ғана мақалдың бойында эрі ақыл, эрі өсиет, эрі кеңес, эрі ыза, эрі жүбату жатуы мүмкін. . _ Символдар, ғүрыптар, стереотиптер. Адам «символдар элемінде» өмір сүреді. (Э. Кассирер). Символ - бүл өте жоғары та- сипаттаи алатын бүл адамның әлеуметтену үрдісінде қалыптасқан өз мақсатын тани алады. Тіл мен мәдениеттің Олардың жасалу мәдениеттің берушінің бірі бейнелер (образдар). Бейнелілік, яғни создің не фразеологизмдердің мүмкіншіліктері біздің көз алдымызға эсеолі алып Лингвомэдениеттаным, сонымен қатар, тілдердің стилистикалық қүрылысы мэселесімен, эдеби тіл жэне оның қалыптасуындағы түрлі құбылыстардың арақатысы мәселелерімен де айналысады. 124 Лингвомәдени құбылыс адамньщ сөйлеу эрекетіне ерек- ше эсер етеді. Адамдардың сөйлеу эрекетінде олардың элеуметтік рөлдерде өзін-өзі қалай ұстау мэдениеті көрініп тұрады. Сөйпеу этикеті (мэдениеті) — бұл қарым-қатынастың аса маңызды бөлшегі. Сөйлеу этикеті - бұл адамдардың ресми жэне ресми емес орындардағы қарым-қатынас жасау жағдайларындағы әлеуметтік, ұлттық, мэдени қағидалары болып табылады. Сондай-ақ тіл мен діннің арақатысы мәселесі де ерекше маңызды болып табылады. Мәселен, ислам мэдениеті өзінің бейне көрінісін тілден, мэдени құрылымдардан, фразеологизмдерден, па- ремиологизмдерден, афоризмдерден тапты. Лингвомэдеииеттаным ғылымының алғашқы міндеті эдіснамалық негізін табу, оның терминологиялық аппаратын жасау, лингвомәдениеттанымдық тапдаулар ұшін метатілді жа- сау болып саналады. Метатіл мәдениет үшін де, тіл үшін де бірдей әдіснамалық негіз бола алады, себебі ол тіл мен мэдениет арасындағы қатынастардың таңбалық сипаты ретінде танылады. Мәдениет — адамның өмір сүру үдерісіндегі оның өзін-өзі тануы- нан хабардар ететін құрал. Мэдениет—бұл халықтың өзіндік тарихи ескерткіші деп те айтуға болады. Лингвмәдениеттанымның жеке ғылым саласы ретінде дамуы- ф на, тіпті жалпы тіл білімінің қарқынды дамуына мынадаи төрт түрлі принципті жүйелер ықпал етті. Олар - экспансионизм, антропоцен- тризм, неофункционализм, экспланаторлық жүйе. Экспансионизм лингвомәдениеттанымдық зерттеулердің күрделі нысандарында байқалады. Пәнаралық ғылымдар катарында лингвомәдениеттаным басқа қоғамдық ғылымдармен байланысқа түседі. Оның біртұтастық негізі әртүрлі бағыттарда зерттеуге мүмкіндік береді. Қазіргі таңда оны фразеологиялық, лексикографиялык, салыстырмалы-тарихи, танымдық, ділділік лингвомәдениеттаным деп бөліп қарауға болады. Оның негізгі әдіс- тәсілдерін ұлттық сана мен әлемнің тілдік бейнесін, лексика мен фразеологияны, сөзжасам мен этносинтаксисті, мәтін лингвистика- сы мен ауызекі сөйлеу тілін, мифология мен ауыз әдебиеті үлгілерін, аударма саласын, салғастырмалы тіл білімін, мәдениаралық қарым- қатынасты, т.б. мәселелерді зерпгтеуде пайдаланылады. 125 бейнесі керісінше «адамдағы тіл құрылады. Тілдегі адам мәдениетті ал мәдениеттің Бұл принцип, ғалым Дж ;рді құрастыруда зерттеушілердің тұлғаның тілдік сана-сезімі мен лингвомәдени ортақтықтарға отыр. жүктеу/скачать 17,16 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|