Өздік жұмыстарды ұйымдастыру талаптары

өздік жұмыстың мазмұны бағдарламаға қойылатын

талаптарға сәйкес келу қажет;

оқушылардың ойлау қабілетін дамытуға тиісті;

өздік жұмыстар түрі және мазмұны жағынан әр түрлі болуы керек;

әрбір өздік жұмыс тексеріледі және бағаланады.

өздік жұмыс тек қайталау кезінде ғана жүргізбей сабақтың барлық кезеңдерінде, орынды жерінде өткізу керек.

Өздік жұмыс ұйымдастыру формасы мынадай: жеке оқушымен, топпен жұмыс, барлық оқушымен болады.

Өздік жұмыстарының негізгі түрлері: оқулықпен жұмыс, жаттығулар, практикалық және зертханалық жұмыс, тексеру, бақылау, рефераттар мен баяндамалар жасау, тәжірбие жасау, тест жұмысын орындау болып табылады.

Оқу процесінде оқушылардың өзіндік жұмыстарын ұйымдастыру өзара тығыз байланысты екі міндетті есте тұтуды қажет етеді. Бұл, біріншіден оқушылардың танымдық қызметтегі өзіндік, яғни оларды өз бетінше білім алуға үйрету болса, екіншіден алған теориялық білімдерін, дағдыларын практикада өз бетінше қолдана білуге үйрету.

Бұл жас жеткіншектің мәселе түйінін өз бетімен шешуге талпыныс жасауын, дағдының дұрыс қалыптасуын қамтамасыз етеді.

Информатика пәні бойынша оқу процесінде оқушылардың орындайтын өзіндік жұмыстарының түрлері көп. Оларды мынадай 3 топқа бөлуге болады:

меңгерілген жаңа білімдер бойынша жұмыстар;

меңгерілген біліктер мен дағдылар бойынша жұмыстар;

білімдерді, біліктерді және дағдыларды қолдану бойынша жұмыстар.

Бұл аталған жұмыс топтары бір – бірімен өте тығыз байланысты. Мысалы, оқулықпен, ғылыми-көпшілік әдебиеттермен, сөздіктермен, анықтамалармен жұмыс істеудің көмегімен білім қорын толықтыруға, сондай – ақ бұрын алған білімдерді қолдануға қол жеткізуге болады. Оқушылардың орындайтын өзіндік жұмыстарының барлығына мұғалім жетекшілік рөл атқарады. Өзіндік жұмыстарды ұйымдастыруға дидактикалық талаптардың орындалып отырылуы қамтамасыз етіледі. Олардың ішінен мыналар басшылыққа алынады: - жоспарлы түрде, жүйелі, түсінікті, бір ізіділікпен жүргізілуі;

жаттығулардың біртіндеп, яғни қиындық дәрежесіне қарай өз кезегімен күрделеніліп отырылуы;

теориялық, практикалық даярлықтары мен оқушылардың

жеке дара ерекшеліктерінің ескерілуі;

сабақта орындалатын өзіндік жұмыстар мен сабақтан тыс орындалатын өздік жұмыстардың бір – бірімен үйлесімі;

теорияның практикамен байланысы;

үздіксіз, жүйелі түрдегі бақылаудың үнемі болуы қажет.

Өздік жұмыстарға басшылық жасауда бұл дидактикалық талаптарды пайдаланудың кейбір ерекшеліктері бар. Әрбір өзіндік жұмыстың мазмұн көлемі оқушылардың шамасы келетіндей, жас және дара ерекшеліктері ескеріліп берілуі тиіс.

Оқушылардың өздігінен орындайтын жұмыстарды мақсатына қарай: оқыту; жаттықтыру; бекіту; қайталау; дамыту; шығармашылық яғни іздену мақсатында; бақылау болып бөлінеді (3.2-кесте).

3.2-кесте. Мақсат бойынша оқушылардың өздігінен орындайтын бақылау жұмыстарының сипатаммасы