Бағдарламасы. 1 тарау. Жалпы ережелер
жүктеу/скачать 2,62 Mb. Pdf көрінісі
|
umkd-4
| гносеологиялық,
танымдық мәселелерге келсек, Шә-кәрім өзінің «Анық пен танық», «Мұсылмандық шарттар» т.б. еңбектерінде ол адамдарға «қоршаған табиғи ортаның жүмбақ-сырын үд, танып-біл, оның ашылған сырларын мақсат-мұратыңа жарат» деген ой тастайды. Оның ойынша, тану, білу, нану, үғыну - бәрі ақыл ісі, ал оның іргесі мида жатыр. Бірақ ол үшін адам дүние- 1 1 ден белгілі ақпараттар алуы қажет. Оны жеткізегіқ- түйсіктер. «Тән сезіп, құлақ естіп, көзбен көрмек, Мұрын - иіс, тіл - дәмнен хабар бермек. Бесеуінен мидағы ой хабар алып, Жақсы-жаман әр істі сол тексермек», - деген жолдар ақынның Бұл мәселені өз заманының деңгейінде шешкенін көрсетеді. Сонымен қатар дүниені тану жолында соңғы ақиқатқа ешкім де жете алмайды, оның соқпақтарында шындық пен қатар қателесіп кету де кездеседі. Сондықтан, бәрін ой елегінен өткізу қажет. «Тегіс тексер, сөз көрсең - сыр мен сынын, Түзетуге именбе тапсаң мінін. Әдеп сақта, жалғыз-ақ қате айтты деп, Былшылдапты дей көрме, білсең шынын». Бұл жолдарда ақын ғылыми әтиқаның бүгінгі таңда бізге керек негізгі бір қағидасын алға тартады. Өйткені гуманитарлық ғылым саласында, өткен Кеңес заманындағы жетістіктердің бәрін сынап, «бәрі - теріс, қате, шындыққа бүгін мен ғана жеттім», - деп лепіріп жүрген ғалым-сымақтар жоқ емес. |