М6 бп тк mtta «Мәтінді тілдік талдау әдістемесі» п ә н н І ң о қ у- ә дістемеліккешен І
жүктеу/скачать 0,71 Mb.
|
bekitilgen 2023 matin pmno umkd
- Бұл бет үшін навигация:
- Қайталау
- Инверсия
- Тізбекті байланыс
- Кульминация
- Лирика
- Новелла
- Поэма
| Тақырып – жазушының өмірде болған бір оқиғаны шығармаға негіздеп, арқау етіп алуы.
Арнау – бір адамға, не көпшілікке, не табиғаттың бір құбылысына қайырыла арнап сөйлеуі. Қайталау – белгілі бір өмір құбылысына не бір нәрсеге оқушылардың назарын аудару үшін ақын жазушылар бір сөзді не сөйлемді әдейі қайталап сөзге немесе сөйлемге ерекше түс бере айтуы. Инверсия – сөйлемдегі сөздерге ерекше орын ауыстырып, түр беру. Оқушыға күштірек әсер ету үшін қолданылатын әдіс. Кейіпкер портреті – адамдардың сырт бейне - бітімін, кескін - келбетін, жүріс - тұрысын, пішінін, жүзін, қимылын сөзбен суреттеп беру. Тізбекті байланыс - сөйлеуде ойдың бір сөйлемнен екінші бір сөйлемге үздіксіз қозғалысы нәтижесінде алдыңғы сөйлемде екпін түскен сөздің келесі сөйлемде кайталанып, өрістетілуі арқылы жүзеге асуы. Кульминация – (лат. сөзі – шарықтау шегі) шығармадағы кейіпкер әрекетінің шиыршық атып, оқиғалар жинақталып, ең жоғары биікке жеткен жері. Композиция – шығармадағы суреттелген оқиғалар, эпизодтар, көріністердің бір-бірімен байланысып қиюласып тұруы. Лирика – шығармада ақынның нәзік сезімін, көңіл күйін, қайғы қасіретін, қуаныш сүйінішін суреттейтін поэзия түрі. Неологизм– (гр. жаңа сөздер) тілімізде жаңа пайда болған сөздер. Новелла – повестен көлемі шағын, қатысушы кейіпкерлері де аз, (3-4 адамнан) белгілі бір оқиғаны суреттейтін шығарма. Образ - өмір шындығының көркем шығармадағы, өнердегі жинақталған әдеби кейіп бейнесі. Поэма – шығармада жеке дара көрнекті образдары бар, сюжетті, оқиғалы, ұзақ көлемді өлең. Пролог – (гр. бастама) жазушының сол шығарма туралы кіріспе түсінік бастамасы. Шығармада не айтылатыны туралы бастауы. Ойталқы (ор. рассуждение) - композициялық-сөйлеу формасының бірі, мәтін түрі. Ол ой-пікірдің, бір мәселетөңірегіндегікөзқарастың динамикалық түрде өрістетіле дамуын бейнелейді. Субститут (орынбасар) - бір сөздің де, сөйлемнің де, не сөйлемдер тізбегінің де орнына қолданылып, зат, мекен, мезгіл, т.б. атаулардың мағынасында қолданылуы. жүктеу/скачать 0,71 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|