§ 44. МА (МЕ, БА, БЕ, ПА, ПЕ)

125
бµлек жазылады да, болымсыз етiстiк жºрнаІы т¼бiрге 
³осылып, бºйры³ты маІынаны бiлдiрiп, бiрге жазыла-
ды. Мысалы: 
ўылым таппай ма³танба
! (Абай) 
А³ын 
аты а³ын ба, ³ºрІа³ сµзбен ма³таса?
(Жамбыл)
Ма (ме, ба, бе, па, пе)
демеулiгi кейде ±р бi-
рыґІай м¼шеден кейiн ³айталанып та жºмсала бередi. 
Мысалы: 
Ерте ме, кеш пе, пайдаІа ма, зиянІа ма, 
сен де барыґды бересiґ
. (ў.М.) Кµбiнесе бºл шы-
лау сµйлемнiґ баяндауышынан кейiн келедi. Мыса-
лы:
 АґсаІан шµлде су тапса, бас ³оймай ма бас-
тауІа? (А.)
Кейде бºл шылау жiктiк жалІауынан бºрын да 
келедi. Ондайда оныґ тºлІасы 
-мы, -мi, -бы, -бi, -пы, 
-пi
болып µзгерiп, сµзбен ³осылып бiрге жазылады да, 
одан кейiн жiктiк жалІау жалІанады. Мысалы:
– Баласысыґ ба? – Баласымысыґ?
– Жа³сысыґ ба? – Жа³сымысыґ?
– Келгенсiґ бе? – Келгенбiсiґ?
153-жатты²у.
Сºраулы³ демеулiктердi тауып, ³ай сµздiґ 
шылауында жºмсалІанын, бiлдiрiп тºрІан маІынасын 
ажыратыґдар.
– Шiркiн-ай, мына жазы³та ³ас³ыр кездеспейдi-ау, ±!
– Кездессе ³айтер еґ?
– Бас сап ³уар ем.
– Машинамен бе?
– Јас³ыр! – дедi Јал³аман.
– Онда неІып отырады?
– Абай айт³ан жо³ па? – 
– «Ылай суІа май бiтпес ³ой µткенге,
К¼лемiз ³ас³ыр жалап д±меткенге!
Сол ³ас³ырша ала³тап т¼к таппадым».
Кµґiлдiґ жайлауынан ел кеткен бе? –деп.
– Жµнiмiзге кетпеймiз бе?
– Јас³ырларды ³умаймыз ба?
– Жолсыз жерде жеткiзе ме ол?

126
– ЈырІа ³аш³аны жасы болу керек, соны ³уамыз ба, 
жо³ анау сайІа ³аш³ан к±рiсiн ³уамыз ба? (
С. М
.)

жүктеу/скачать 0,7 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: