«МӘліметтерді талдау және экономиканы болжау» ПӘнінің ОҚУ-Әдістемелік кешені
жүктеу/скачать 0,95 Mb.
|
Анализ данных и эконом прогноз каз
| Болжамдық сценарий болжанатын объектінің даму стратегиясын анықтайды. Ол объектінің дамуының генеральдық мақсатын, «мақсаттар ағашының» жоғары деңгейлерін бағалау критерийларын, мәселелер приоритеті мен негізгі мақсаттарға жетуге қажетті ресурстарды анықтау керек. Сценариида мәселені ретімен шешу жолдары мен мүмкін болатын кедергілер анық көрсетіледі. Сол кезекте болжау объектісінң дамуына қажетті материалдар пайдаланылады.
Сценарий болжанатын кезеңдегі әлеуметтік-экономикалық амалдардың негізінде жүргізілетін жұмыстың басты мақсаты белгілі, түсінікті болатындай етіп жазылуы керек. Ол әдетте көп үлгілі сипатқа ие болып, үш бағытта жүргізіледі: оптимистикалық – жақсы қолайлы жағдайда жүйенің дамуы; пессимистік – орташа қолайлы жағдайда жүйенің дамуы; жұмыстық – қарсы факторлардың кері әсерінің есебімен жүйенің дамуы, олардың пайда болуы ,әдетте, сондай маңызды емес. Болжамдық сценарий шегіндеаяқ астынан пайда болатын жағдайларға резервтік стратегияны жасап қою мақсатты болады. Сценарий дайын күйінде талдауға ұшырауы тиіс. Алдағы болжамға қажетті деп жарияланған ақпаратқа талдау негізінде мақсаттар құрылады, критерийлер анықталады, альтернативтік шешімдер қарастырылады. Жүйелерді болжауда және талдауда болжамдық граф және «мақсаттар ағашы» кең қолданылады. Граф дегеніміз кесінді-қабырғалармен қосылған нүктелі-шындардан тұратын фигураны айтады. "Мақсаттар ағашы" – бұл граф-ағаш, деңгейлі шындар мен мақсатқа дету мәселелері арасындағы қатынасты көрсетеді. Әр шын өзінен шығатын барлық тармақтарына қатысты мақсат қояды. "Мақсаттар ағашы" бірнеше құрылымдық немесе иерархиялық деңгейлердің анықталуын бөліп қарайды. Жоғары деңгейдің әр бір мақсаты келесі деңгейлердің мақсат асты түрінде болу керек, үйткені мақсат асты түсінігінң бірлестігі шығатын мақсат түсінігін толығымен анықтауы заңды болады. «Мақсаттар ағашын» құру көптеген болжамдық амалдарды шешуді талап етеді: объектінің жалпы толығымен даму болжамынболжанған мақсаттың, деңгейдің және «мақсат ағашының» шындарының сценариын құрастыру; критерийлар мен олардың шындарының тарату. Бұл амалдар қажетті жағдайларда эксперттік бағалау әдісімен шешіледі. Болжам объектісі ретінде осы мақсат көптеген әр түрлі сценарииларға сәйкес келу керек екенін атап өту керек. жүктеу/скачать 0,95 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|