§2. Қоршаған орта және адам 1. Мә тін дер ді оқың дар. Олардың жанрын, құрылымын, қол да ныл ған
тіл дік құ рал да ры ның ерек ше лік те рін салыстырың дар.
Екі мә тін нің ұқ сас ты ғы
Екі мә тін нің айыр ма шы лы ғы
І мә ті н
ІІ мә ті н
Мақ са ты
Маз мұ ны
Сти лі
Ті лі
Ақын дар мен өнер паз дар көк тем де та би ғат ая сы на шы ғып,
со дан әде мі ша быт алып, көп те ген құн ды ту ын ды лар ту ды-
ра ды. Адам – әсер қа был да ғыш жа ра ты лыс. Оның бол мы сы
ге не ти ка лық фак тор лар мен қа тар, екі ке ңіс тік тің әсе рі не
ұшы рай ды: бі рі – от ба сы, мек теп жә не дос тар дан тұ ра тын
қо ғам дық ке ңіс тік, ал екін ші сі – тау лар мен қыр лар, күн
нұ ры, су мен ауа ның са па сы, қор ша ған ор та ның геог ра-
фия лық жағ дайы. Осы ның бар лы ғы адам ның жа ны мен
тә ні не ерек ше жағ дай қа лып тас ты ра ды. Атақ ты ибн Си на
қо ныс тан ған ай мақ тың тау лы бо луы адам ның еп ті жә не
ер жү рек бо лу ына се беп бо ла ды, тұр ғы лық ты жер дің ой пат та
бо луы жа быр қау шы лық пен ау ру ға шал дық ты ра ды деп
са на ған. Со ны мен қа тар ыл ғал ды ай мақ тың адам да рын сұ лу
жүз ді бо лып ке ле ді деп есеп те ді. Мәш һүр та рих шы Ибн Хал-
дун да ап тап ыс тық пен қат ты аяз ды бас тан өт кер мей тін
қо ңыр жай кли мат ты ай мақ тың тұр ғын да ры ның мі нез-
құл қы, сырт қы кел бе ті мен өмір сү ру тә сіл де рі де қа лып ты
бо лып ке ле ді, олар да ысы рап шыл дық азы рақ, ал ай мақ та-
рын да абат тан ды ру мен кө галдандыру жақ сы да мы ған деп
са най ды.
Жыл мез гіл де рі нің ау ы -
суы мен адам ның жа ны мен
тә ні өз ге ріс тер ге ұшы рай ды.
Мә се лен, көк тем мау сы мын-
да ғы түс тер дің алу ан түр лі лі гі