2.3. Жасөспірім жастағы оқушылардың тұлғалық қасиеттің қалыптасуын белгілеу мен өлшеудің әдістемелік ерекшеліктері
Зерттеу барысында біз зерттелетін объект пен пәннің жағдайын сипаттау бойынша операциялар жасадық, жалпы тұлғамен және адамның қадір-қасиеті мен ар-намысының тиімді негіздерін қалыптастыру тұрғысынан білілгендердің жетілуін бағалауды жүзеге асырдық. Сонымен қатар, мұғалімдер мен тәрбиешілерге тиісті білім беру және тәрбиелік фактілердің қабығына енуге, әр жасөспірім оқушының жеке басындағы өзгерістерді жүзеге асырудың ішкі тетіктерін қарастыруға, олардың жас азаматтардың бойында тұлғалық қадір - қасиеті мен ар-намысының жетілуіне әсер ету дәрежесін есептеуге және сипаттауға мүмкіндік беретін зерттеу әдістері қолданылды.
Табиғаты бойынша инновациялық және эксперименттік процесті құрастыра отырып, біз оларды жаппай құбылыстардың аясында ғылыми тұрғыдан қарастыру үшін қабылдауға тырыстық. Мұнда бізге жалпы білім беретін мектептің екінші сатысындағы оқушылардың жаппай сауалнамалары, сондай - ақ мектеп психологтарымен, қосымша білім беру мекемелерінің оқытушыларымен әңгімелер көмектесті; бұл сауалнамалар мен әңгімелер проблемалық-зерттеу топтарының басқа мүшелерімен бірлесіп жүргізілді.
Біздің проблемалық зерттеу тобымыз тиісті зерттеулердің басында Арал аймақтағы балалардың, жасөспірімдердің, ұлдар мен қыздардың шынайы Отан азаматтарының, үлгілі отбасы мүшелерінің, материалдық тауарлар мен рухани құндылықтарды жасаушы жұмысшылардың функцияларын толыққанды жүзеге асыруға дайындаудағы күш — жігеріне қарсы тұратын маңызды факторларды анықтауға тырыстық.
Қызылорда облысының Арал ауданындағы Қаратерең ауылының балалар мен жасөспірімдердің жалпы тұлғалық өзін-өзі жетілдіруді ұйымдастыру тәжірибесі туралы, сондай - ақ ғылыми-педагогикалық көздерден алынған тиісті ақпарат осы әлеуметтік ортадағы өзін-өзі жетілдіру процестерінің жүруіне белгілі бір із қалдыратын және алынған білім беру нәтижелеріне делдал болатын себептер сияқты бірқатар факторлардың болуын көрсетеді.
Бұл факторлардың жұмыс істеуі жастардың өздерінің сана-сезімі мен мінез-құлқының жалпы адамзаттық идеалын бейнелеу жолында өзін-өзі өзгертуіне қатысатын көптеген күштердің әсерінен туындайды. Детерминанттарға байланысты олардың массивін біз шартты түрде бес топқа бөлеміз, олардың әрқайсысында қоғамның қоғамдық-саяси, еңбек және рухани-мәдени өмірінің толыққанды қатысушылары ретінде тәрбиеленген басқа факторларға қарағанда үш фактор ғана ерекшеленеді.
Достарыңызбен бөлісу: |