Дәріс №6. Құс туберкулез ауруы

Оның негізгі сипаты -- ішкі органдарда осы ауруға ғана тән түйін-

төмпешіктер туберкулдардың пайда болуы . Туберкулезге шалдыққан

құстан барлық мал түліктеріне , адамға да ауру жұғуы мүмкін .

Ауру қоздырғышы : Mycobacterium tuberculosis avium. Ауру құстың

зақымданған органдарынан алынған жұғындыда ол кішігірім ,

түп-түзу , әрі қып- қысқа таяқша тәрізді болып көрінеді . Туберкулез

таяқшасы Циль- Нильсен және Грам - Мух бойынша қызыл түске

боялады . Туберкулез қоздырғышы сыртқы ортаға айтарлықтай төзімді .

Туберкулезден өлген құс пен малдың жерге көмілген өлексесінде

он жылға жуық , топырақта , саңғырықта 7-12 ай, төсеніште -4 жыл,

құрғатылған қақырықта -226 күн, өзен суында -7 айдай тірі

сақталады. Туберкулез таяқшалары күн сәулесімен ыстыққа төзімсіз

келеді . Тікелей түскен күн сәулесі оларды 45-50 минутта өлтіреді .

ішек пен өкпеге түседі де , мұндағы сөл бездеріне тоқтап , осында

өсіп—өнеді . Мұнда алғашқы туберкулез түйіндері пайда болады .

Түйін ішіндегі туберкулез таяқшалары қан ағынына ілесіп бүкіл

денеге тарайды да , бауыр , талақ, ішек , өкпе сияқты органдарды

зақымдайды . Туберкулез айналаға әдетте ауру құс арқылы тарайды .

Ол өзінің саңғырығымен бірге сыртқа көп етіп ауру қоздырғышын

шығарып отырады .