БОЛАТ ӨТЕМҰРАТОВ ҚОРЫ
29
Теориялық материал
Уақыт:
5 минут
Материалдары: плакаттар, маркерлер, S-M-R коммуникациялар үлгісі
Оқушылардан бос үлгі
нысанын
толтыруды
сұраңыз,
содан
кейін
плакатты іліп,
сыныппен
бірге талдаңыз.
S-M-R
коммуникациялар
үлгісі
S
(source) дереккөз,
жіберуші
M
(message) хабарлама
R
(receiver) қабылдаушы
Кодтау және декодтау
R және S-ті кері байланыс
біріктіреді.
Мұғалім-тренерге арналған ақпарат
Байланыстағы кедергілер – шуылдар
Өзіңіз мысал келтіріп, оқушылардың мысал келтірулерін сұрап, талқылау өткізіңіз.
Қоршаған ортаның шуылы.
Бұл хабарламаны қабылдауға кедергі келтіретін қарапайым бөтен дыбыс. Мысалы,
дискотекада дауыс зорайтқыштың астында тұрып сөйлесу
қиын немесе мектеп жанында
құрылыс жүріп жатқан кезде мұғалімге сабақ жүргізу қиын.
Физиологиялық шуыл.
Мұнда хабарламаны қабылдаушы белгілі бір физиологиялық күйде болады, соның кесірінен
хабарламаны қабылдау қиынға түседі (мысалы, құлағы естімейді немесе көзі көрмейді).
Мағыналық шуыл.
Хабарлама жіберетін және оны қабылдайтын адамның сөздердің мағынасын әртүрлі түсінуінен
шыққан шуыл. Бізді көбінесе ата-әжелер түсінбейді,
өйткені біз жаңа,
сленг сөздерді
қолданамыз.
Синтаксистік шуыл.
Грамматика немесе синтаксистегі қателер қарым-қатынасты қиындатуы мүмкін.
Әдетте бұл
шуылдан хабарламаны басқа тілде беретін адамдар зардап шегеді.
Мәдени шуыл.
Оның себебі көзқарастардағы, әдеттердегі, дәстүрлердегі әлеуметтік, саяси, діни және кәсіби
айырмашылықтар
болып табылады, олар белгілі бір ұғымдар
мен құбылыстарды басқаша
түсінуге әкеп соғады.
Психологиялық шуыл.
Қабылдаушының көңіл-күйі тиімді байланысқа
жетелеуі немесе керісінше,
оны қиындатуы
мүмкін. Ашу-ыза немесе мұң хабарламаны қабылдауға кедергі келтіреді.
