«Мәтінге сұрақ» әдісі
Материалға деген қызығушылықты оятуда кеңінен қолданылатын, әмбебап әдіс.
Нысандары:
- Сұрақтардың мазмұнын нақты тұжырымдау қабілеті;
- Өзінің білімінің шегін бағалай алу қабілеті; Сабаққа арнайы жасалған текстке алдымен талаптар қойылады: мәтінге арнайы қойылатын сұрақтар тізімі. Тізімді шектеугеде болады. Мысалы 3 репродуктивті сонымен қоса дамытан және кеңейтетін 3 сұрақ жетеді.
Қеңес.
Сабақта еркін сұрақтарға орын қалсын: міне біз мынаны өттік; міне мыналар бағдарламадан тыс қалып қойды; ал мына мен өзімде әлі нақты білмеймін; ал мыналарды әлі ешкім толық зерттеген жоқ…
Мысалы
Сабақтың тақырыбы «Паралель түзулер». 3 репродуктивті сонымен қоса шығармашылық 3 сұрақ құрастырыңдар. Білімнің шегі. Енді біз білеміз, паралель түзулерінің қиылыспайтынын.
Бірақта мектепте Лобачевкскийдің, паралель тузулердің кеңістікте қиылысатыны туралы ғылымын оқытпайды. Өкініштісі, бұл жерде мен білмеймін, паралель түзулер төрт жуйелі кеңістікте қиысады ма әлде қиылыспайды ма..
Ал бірақ паралель түзулердің бізге паралель өмірдегі қозғалысы туралы әлі ешкім білммейді..
Дер: Гин А.А. Приемы педагогической техники: Свобода выбора. Открытость. Деятельность. Обратная связь. Идеальность: Пособие для учителя. 3-е изд., - М.: Вита-Пресс, 2001.
Блумның «Түймедақ" әдсісі
Сипаттама: «Түймедақ» 6 жапырақшадан тұрады, олардың әрқайсысында, әр түрлі сұрақтың мазмұны бар. Сондықтан алты жапырақ, алты сұрақ болады.
Мысалы.
Қарапайым сұрақтар — бұл сұрақтаға жауап беру арқылы, қандай да бір деректерді айтып және қандай да бір ақпаратты еске түсіру керек. «Не?, Қашан?, Қайда?, Қалай?»
Нақтылайтын сұрақтар. Бұндай сұрақтар әдетте мынадай сөздерден басталады: « Сонда сенің айтуыңша, бұл дегеніміз…?», «Менің түсінгенім бойынша, мынау… ?», «Менің қателесуім мүмкін, сіздің ойыңызша…?». Бұндай сұрақтар қою арқылы оқушының өзінің айтқаны туралы кері есеп беруіне байланысты. Кейде бұл сұрақтар ойда болған бірақ хабарламаға түспей қалған ақпаратты білу үшін қойылады..
Интерпретационалды (түсіндірмелі) сұрақтар. Әдетте «Неге?» деген сөзден басталып, байланыстың себебін анықтау үшін пайдаланылады. «Не себепті күзде жапырақтар сарғайады?». Егер сұрақтың жауабы айқын болса, ол түсіндірмелі сұрақтар тізімінен, қарапайым сұрақтар тізіміне ауысады. Сондықтан бұндай сұрақтар өз бетіндік элементі жоқ кезде пайдаланылады..
Шығармашылық сұрақтар. Берілген сұрақтың типі көбіне «мынадай болса қандай болар еді»деген сұрақты қамтиды және шарт қою немесе ұсыныстар, болжам жасау кезінде қолданылады: «Мынадай болғанда не өзгерер еді ...», «Мнындай кезде жағдай қандай болар еді…?», «Қалай ойлайсыз сюжеттің мазмұны мына оқиғадан кейін қалай өзгеруі мүмкін…?»
Бағалау сұрақтары. Бұл сұрақтар сол немесе басқа деректерді, жағдайларды сыни көзқарас жағынан түсінік беру пайдаланады. «Неге кейбір жағдайлар жақсы, кейбір жағдайлар нашар?», «Бір сабақтың екінші сабақтан айырмашылығы неде?», «Бас кейіпкердің іс қимылы туралы өз ойыңыз?» және т.б.
Тәжірибелік сұрақтар. Бұл сұрақтың типі тоерия мен тәжірибенің арасындағы байланыс орнату үшін бағытталған. «Мынаны калай қалай қолдануға болады?», «Мыналардан не жасауға болады?»,
Достарыңызбен бөлісу: |