Әлемдік нарық – әлемдік экономика субъектілерінің арасындағы тауарлар мен қызметтерді сатып алу, сату әрекеттерінің ғаламдық жүйесі
Арнайы экономикалық зоналар – отандық және шетелдік инвесторлардың қаржылық-экономикалық қызметіне неғұрлым қолайлы жағдай жасалғаг аумақтар
Экономикалық география – экономикалық субъектілер мен үдерістердің кеңістік заңдылықтарын зерттейтін географиялық ғылым саласы
Елдер мен аймақтардың экономикалық дамуындағы географиялық кеңістіктің рөлі
Қазіргі әлемнің экономикалық кеңістік моделін әйгілі америкалық экономист және геосаясаткер Иммануил Валлерстайн жасаған.
Қазіргі дүниенің ғаламдық орталықтары: АҚШ, Еуропалық Одақ, Жапония.
Валлерстайн моделі бойынша жартылай периферия немесе өтпелі аймақтарға Балқан түбегі елдері, Португалия, Ирландия, Оңтүстік-Шығыс Азия, ТМД мемлекеттері енеді.
Периферия: Азия, Латын Америкасы, Африка, Мұхит Аралдарының артта қалған елдері. Оңтүстік-Шығыс Азия елдері үшін басты эмиссиялық валюта болып табылатын: жапон иенасы
Географиялық кеңістік – белгілі бір аумақта орналасқан және уақыт ішінде дамитын географиялық нысандардың қарым-қатынастарының жиынтығы.
Эмиссия – айналымға жаңа ақшаларды шығару арқылы ақша массасын ұлғайту 29-30 Шаруашылық салаларын орналастырудағы аумақтық факторлар Шаруашылықты орналастыру факторлары бөлінеді: дәстүрлі және заманауи
Дәстүрлі факторлар: аумақтық факторлар (табиғи ресурстық, ЭГЖ, аумақтық шоғырлану), көлік, еңбек ресурстары, тұтынушылар.
Заманауи факторлар: ғылым, экологиялық
ЭГЖ-ның төрт түрін бөліп көрсеткен әйгілі географ – Н.Н.Баранский
-
Экономикалық-географиялық жағдайдың дамуға ықпалы
|
Экономикалық- географиялық
жағдай
|
Сипаты
|
Орталық
|
Дамудың жоғары деңгейі. Жақсы игерілген, экономикалық даму деңгейі
салыстырмалы түрде жоғары,
|
Теңіз маңы
|
Халықаралық қатынастардың дамуы. ЭГЖ-ның қолайлы белгісі, Өзінің теңіз жағалауындағы орнын Қытай, Сингапур, Корея Республикасы, Нидерланд және
т.б. тиімді пайдалануда
|
Көршілік
|
Өндірістік байланыстардың дамуы. Канаданың оңтүстік, Мексиканың солтүстік
аудандарының мысалынан көруге болады.
|
Шеткі
|
Экономикалық дамудың тежелуі.
|
Дүниежүзіндегі халық саны 1,5 млн адамнан асатын ірі қалалардың 2/3-сі теңіз жағалауында орналасқан.
Достарыңызбен бөлісу: |