Гуманитария мамандықтарының студенттеріне арналған оқу құралы
Еsse көмекші етістігінің Perfectum conjunct
жүктеу/скачать 1,05 Mb.
|
Еsse көмекші етістігінің Perfectum conjunctīvi және Рlusquamperfectum conjuctivi формалары
21 Рerfectum conjuctivi passivi Рerfectum conjuctivi passivi жіктелетін етістікті participium perfecti passive формасы мен еsse көмекші етістігінің р r a e s e n s c o n j u c t i v i (sim, sis, sit, simus, sitis, sint) формасы арқылы жасалады
22 Рlusquamperfectum conjuctivi passive Рlusquamperfectum conjuctivi passivi жіктелетін етістікті participium perfecti passive формасы мен еsse көмекші етістігінің i m p e r f e c t u m c o n j u c t i v i (essem, esses, esset, essemus, essetis, essent) формасы арқылы жасалады
Жаттығулар 1. Келесі етістіктерді plusquamperfectum indicativi activi және plusquamperfectum conjuctivi activi формаларында жіктеңіз: indĭco, indicāvi, āre – жариялау ; liběro, liberāvi, āre – босату 2. Келесі етістіктерді perfectum indicativi activi және perfectum conjuctivi activi формаларында жіктеңіз: oro, oravi, āre – сұрау, айқайлау, сөйлеу; ědo, ēdi, ěre – жеу, тамақ ішу 3. Етістіктердің формасын анықтаңыз: nomināres, nominavisses, loquerēmur, locūti essēmus, docuērunt, docuērant, docuissent, occupāti sunt, occupāti sint, occupāti erant, occupāti essent, occupavěrint 4. Сөйлемдерді аударыңыз және шақтардың қолданылуын түсіндіріңіз: Utĭnam illum diem videam, cum tibi gratias agam! Utĭnam tam facĭle vera invenīre possim, quam falsa convincěre! Utĭnam tam sapiens esses, quam es felix! Littěrae tuae me molestia valde levārunt: utĭnam omnīno me molestiis liberavissent! Utĭnam salūti nostrae consulěre possīmus! 5. Аударыңыз: De Cornelia, Gracchōrum matre Iulia matrem rogat, ut sibi de Cornelia narret. «Cornelia, – Aemilia narrat, – Publii Cornelii Scipiōnis Africāni filia, Tiberii Sempronii Gracchi uxor fuit. Cornelia femina docta, erudīta, prudens erat. Liběros suos amābat et eruditiōni eōrum consulēbat. Aliquando matrona quaedam Corneliam visitāvit eīque pulcherrĭma ornamenta sua ostendēbat. Cornelia muliěrem illam, quae aurum et vestimenta pretiōsa tanti habēbat, sermōne traxit, ut ei «sua ornamenta» ostenděret. Cum filii Corneliae e schola domum venērunt, eos femĭnae illi ostendit et: «Haec, – inquit, – ornamenta sunt mea!» Credo te scire Corneliam illam matrem Gracchōrum, Tiberii et Gai, fuisse». Сөздік 1. rogo – сұрау, өтіну; 2. narro – әңгімелеу; 3. uxor, uxoris f – әйел, зайып, жұбай, жар; 4. fuit – esse көмекші етістігінің өткен шағы; 5. doctus, a, um – оқыған, білімді; 6. prudens – парасатты, ақылды, көреген, саналы, ақылды, зерделі; 7. consulo – (acc.) ақылдасу, (dat) қамын ойлау, қамын жеу; 8. aliquando – бір кезде, ерте уақытта, бірде, бір күні; 9. quaedam – әлдеқандай, бір; 10. matrona, ae f – әйел адам, тұрмыстағы әйел; 11. ornamentum, i – әшекей, бағалы зат; 12. ostendо – көрсету; 13. muliěr, muliěris f – әйел адам, тұрмыстағы әйел; 14. ille, illa, illud – сол, ол, сонау, ана бір; 15. aurum ... tanti habebat – алтынның бағасы; 16. sermō, sermōnis m – әңгіме, сөйлеу; 17. traho – өзіне тарту, еліктіру, қызықтырып әкету; 18. ostendо – көрсету; 19. –haec – мынау №1 бақылау жұмысы I нұсқа № 1 тапсырма Келесі сөздерді буынға бөліп, транскрипциясын жазыңыз: Adiuvo, subjectus, lyra, рhilipus, lingua №2 тапсырма Екпін қойыңыз: Eurōpa, poēta. Oppidum,dicěre, dormīre. №3 тапсырма Жіктелу түрін анықтап, аударыңыз. Түбір, жұрнақ, жалғауларын дефиспен бөліп I жақ жекеше түрде, III жақ көпше түрде жазыңыз: do, finītis, debes, pugnamus Үлгі: timemus – біз қорқамыз, жіктеудің II түрі, I жақ көпше түрде time-түбір mus – жалғау timēo - I жақ жекеше түрі timent - Ш жақ көпше түрі timēre – етістіктің тұйық формасы №4 тапсырма Аударыңыз: Латын және грек тілдері көне тілдер Біз үндемей келісеміз Сицилия жағалауларында Грецияның колониялары бар. Диана ормандар мен айдың құдайы Еңбекқорлық жерөңдеушілерді әшекейлендіреді №5 тапсырма Imperativusтың (бұйрық райының) барлық формаларын беріңіз: Сезін! Асып түс! Алмастыр! Біл! Жүгір!
Көрсетіңдер! - monstrāte! Болымды, көпше түрі Көрсетпе! - Noli monstrāге! Болымсыз, жекеше түрі Көрсетпеңдер! - Nolite monstrāге! Болымсыз, көпше түрі №6 тапсырма Келесі зат есімдерді жекеше және көпше түрде септеңіз: vir, viri, m - ер адам, кісі; philosophia, ae f – философия; fatum, i n - тағдыр №7 тапсырма Impеrfectum Indicative activum , passivum формаларын беріңіз: Dăre, vidēre, resilīre, fallēre Үлгі monstrāre Activum Sing. PL I. mostrabam monstrabamus II. monstrabas monstrabatis III. monstrabat monstrabant Passivum Sing. PI. I. mostrabar monstrabamur II. monstrabaris monstrabamini III. monstrabatur monstrabantur №8 тапсырма Оқып аударыңыз: Forma lunae rotunda est. Luna terrae propingua est. Luna et stellae noctu terram illustrant. Luna saepe figuram litterae C habet. Non semper lunam videmus: umbra terrae interdum obscurat lunam. Luna plena nautis grata est. Luna et stellae nautis viam monstrant. Nautis multae stellae notae sunt. Dea lunae est Diana. №9 тапсырма Мәтіннен зат есімдерді іріктеп алып, септік формаларын анықтаңыз:
II нұсқа № 1 тапсырма Келесі сөздерді буынға бөліп, транскрипциясын жазыңыз: Heraclītus, justitia, Latium, propinquus, qui №2 тапсырма Екпін қойыңыз: Vincěre, triumphus, jugum, stella, praesidium №3 тапсырма Жіктелу түрін анықтап, аударыңыз. Түбір, жұрнақ, жалғауларын дефиспен бөліп I жақ жекеше түрде, III жақ көпше түрде жазыңыз: monstramus, legĭt, resilītis, studes Үлгі: timēmus – біз қорқамыз, жіктеудің II түрі, I жақ көпше түрде time-түбір mus – жалғау timēo - I жақ жекеше түрі timent - Ш жақ көпше түрі timēre – етістіктің тұйық формасы №4 тапсырма Аударыңыз: Тағдыр ылғи қателеспейді Греция аралдарында жерөңдеушілер мен теңізшілер тұрады Құлдар қатал иелерін жек көреді, бірақ қорқады Цецеронда құлдар көп Маркқа кім келді? №5 тапсырма Imperativusтың (бұйрық райының) барлық формаларын беріңіз: Сөйле! Бар! Жылжыт! Жұмыс істе! Ұйықта!
Көрсетіңдер! - monstrāte! Болымды, көпше түрі Көрсетпе! - Noli monstrāге! Болымсыз, жекеше түрі Көрсетпеңдер! - Nolite monstrāге! Болымсыз, көпше түрі №6 тапсырма Келесі зат есімдерді жекеше және көпше түрде септеңіз: epistola, ae f – хат; dominus, i m — үй иесі; negotium, i n – сабақ №7 тапсырма Impеrfectum Indicative activum , passivum формаларын беріңіз: numerāre, nutrīre, defenděre, abolēre Үлгі monstrāre Activum Sing. PL I. mostrabam monstrabamus II. monstrabas monstrabatis III. monstrabat monstrabant Passivum Sing. PI. I. mostrabar monstrabamur II. monstrabaris monstrabamini III. monstrabatur monstrabantur №8 тапсырма Оқып аударыңыз: Diana et Minerva deae sunt. Diana est dea silvarum, praeterea dea lunae est. Diana sagitas habet. Sagitis bestias silvarum necat. Minerva dea pugnarum est et item litterae amat. Minerva hasta pugnat. In Graecia et in Italia sunt multae statuae Dianae et Minervae. №9 тапсырма Мәтіннен зат есімдерді іріктеп алып, септік формаларын анықтаңыз:
III нұсқа № 1 тапсырма Келесі сөздерді буынға бөліп, транскрипциясын жазыңыз: quirites, locus, philosophus, persona, quomodo №2 тапсырма Екпін қойыңыз: Scriběre, agricola, laborāre, manipulus, tabula №3 тапсырма Жіктелу түрін анықтап, аударыңыз. Түбір, жұрнақ, жалғауларын дефиспен бөліп I жақ жекеше түрде, III жақ көпше түрде жазыңыз: dormimus, numeras, cedĭtis, habēo Үлгі: timēmus – біз қорқамыз, жіктеудің II түрі, I жақ көпше түрде time-түбір mus – жалғау timēo - I жақ жекеше түрі timent - Ш жақ көпше түрі timēre – етістіктің тұйық формасы №4 тапсырма Аударыңыз: Сақтар садақ пен найзамен қаруланған Қыздар ұстазын жақсы көреді Сендер мектепте оқимыңдар Марк Тулий Цицерон әйгілі римдік. №5 тапсырма Imperativusтың (бұйрық райының) барлық формаларын беріңіз: Күт! Оқы! Сен! Оқыт! Аяқта! Үлгі: Көрсет! – monstra! Болымды, жекеше түрі Көрсетіңдер! - monstrāte! Болымды, көпше түрі Көрсетпе! - Noli monstrāге! Болымсыз, жекеше түрі Көрсетпеңдер! - Nolite monstrāге! Болымсыз, көпше түрі №6 тапсырма Келесі зат есімдерді жекеше және көпше түрде септеңіз: dimidium, i n – орта; liber, bri m – кітап; rosa, ae f – раушан гүлі №7 тапсырма Impеrfectum Indicative activum , passivum формаларын беріңіз: clamāre, intervenīre, redděre, solēre Үлгі monstrāre Activum Sing. PL I. mostrabam monstrabamus II. monstrabas monstrabatis III. monstrabat monstrabant Passivum Sing. PI. I. mostrabar monstrabamur II. monstrabaris monstrabamini III. monstrabatur monstrabantur №8 тапсырма Оқып аударыңыз: Sicilia est magna insula Europae, inter Italiam et Africam sita. Incolae Siciliae agricolae et nautae sunt. Agricolae arant et colunt terram, nautae navigant. Sicilia uvis clara est. In oris Siciliae multae coloniae Graeciae sunt. Non procul ab ora Siciliae est Aetna. №9 тапсырма Мәтіннен зат есімдерді іріктеп алып, септік формаларын анықтаңыз:
IV нұсқа № 1 тапсырма Келесі сөздерді буынға бөліп, транскрипциясын жазыңыз: daedalus, caelum, triumphus, candidus, accŭso №2 тапсырма Екпін қойыңыз: creděre, Athenae, singulāris, person, accusāre №3 тапсырма Жіктелу түрін анықтап, аударыңыз. Түбір, жұрнақ, жалғауларын дефиспен бөліп I жақ жекеше түрде, III жақ көпше түрде жазыңыз: errant, reddĭt, invenītis, aves Үлгі: timēmus – біз қорқамыз, жіктеудің II түрі, I жақ көпше түрде time-түбір mus – жалғау timēo - I жақ жекеше түрі timent - Ш жақ көпше түрі timēre – етістіктің тұйық формасы №4 тапсырма Аударыңыз: 1. Тарих өмірдің ұстазы 2. Африкада леса пальмлар ормандары бар 3. Сақтарда садақтар, найзалар және қалқандар бар 4. Минерва күрестер құдайы 5. Римдіктер галлдықтармен ұзақ соғысқан №5 тапсырма Imperativusтың (бұйрық райының) барлық формаларын беріңіз: Жүзеге асыр! Жеткіз! Қызмет ет! Жоққа шығар! Жетеле! Үлгі: Көрсет! – monstra! Болымды, жекеше түрі Көрсетіңдер! - monstrate! Болымды, көпше түрі Көрсетпе! - Noli monstrаге! Болымсыз, жекеше түрі Көрсетпеңдер! - Nolite monstrаге! Болымсыз, көпше түрі №6 тапсырма Келесі зат есімдерді жекеше және көпше түрде септеңіз: bestia, ae f- аң; studium, i n – талпыныс; humus, i m - топырақ №7 тапсырма Impеrfectum Indicative activum , passivum формаларын беріңіз: amāre, provenīre, struěre, explēre Үлгі monstrāre Activum Sing. PL I. mostrabam monstrabamus II. monstrabas monstrabatis III. monstrabat monstrabant Passivum Sing. PI. I. mostrabar monstrabamur II. monstrabaris monstrabamini III. monstrabatur monstrabantur №8 тапсырма Оқып аударыңыз: Exercitus Romanus de equitatu et peditatu constabat. Exercitus Romanus pro patria et Victoria excercituum gloriam magnam patriae parabat. Exercitui Romano populus gratias agebat, nam oppida, vicos, agros, templa deorum defendebat. Poetae saepe laudant exercitus, qui patriam defendant, et de exercituum victoriis saepe narrant. Cornua et tubae exercitum ad pugnam vocant. In tabula militem, qui cornu canit, vides. Etiam cervi cornua habent et cornibus certant. Viri, qui cervos necant, cornua cervorum servant aut mango pretio vendunt. №9 тапсырма Мәтіннен зат есімдерді іріктеп алып, септік формаларын анықтаңыз:
V нұсқа № 1 тапсырма Келесі сөздерді буынға бөліп, транскрипциясын жазыңыз: doceo, aer, ira, осеānus, heraclītus №2 тапсырма Екпін қойыңыз: gloria, regina, saepe, lingua, mittěre №3 тапсырма Жіктелу түрін анықтап, аударыңыз. Түбір, жұрнақ, жалғауларын дефиспен бөліп I жақ жекеше түрде, III жақ көпше түрде жазыңыз: laudas, scrbĭt, scītis, salves Үлгі: timēmus – біз қорқамыз, жіктеудің II түрі, I жақ көпше түрде time-түбір mus – жалғау timēo - I жақ жекеше түрі timent - Ш жақ көпше түрі timēre – етістіктің тұйық формасы №4 тапсырма Аударыңыз: 1. Соғыс қақпа алдында 2. Тит Марктың досы. 3. Римдіктің вилласында көп құл жұмыс істейді 4. Қыздар дос қызы Барбараға қонаққа келді 5. Мектеп – білім жолы №5 тапсырма Imperativusтың (бұйрық райының) барлық формаларын беріңіз: Өмір сүр! Қорға! Талпын! Қара! Жерді жырт! Үлгі: Көрсет! – monstra! Болымды, жекеше түрі Көрсетіңдер! - monstrate! Болымды, көпше түрі Көрсетпе! - Noli monstrаге! Болымсыз, жекеше түрі Көрсетпеңдер! - Nolite monstrаге! Болымсыз, көпше түрі №6 тапсырма Келесі зат есімдерді жекеше және көпше түрде септеңіз: liber, libri m – кітап; cura, ae f – күтім; otium, i n – демалыс №7 тапсырма Impеrfectum Indicative activum , passivum формаларын беріңіз: accusāre, scīre, vincěre, tenēre Үлгі monstrāre Activum Sing. PL I. mostrabam monstrabamus II. monstrabas monstrabatis III. monstrabat monstrabant Passivum Sing. PI. I. mostrabar monstrabamur II. monstrabaris monstrabamini III. monstrabatur monstrabantur №8 тапсырма Оқып аударыңыз: Res publica - res populi est. Variae sunt formae et status rerum publicarum. Gloriam rei publicae exercitus defendit. Viri boni rem publicam amant, in rebus secundis et in rebus adversis rei publicae auxilio sunt. Gives saepe de rebus publicis atque de rei publicae commodis disputant. Vir bonus nullum periculum pro re publica, nullum incommodum pro patria vitat. Fidem virorum Romanorum poetae saepe laudabant. Diebus festis populus Romanus dels daebusque sacrificabat et pro re publica deos orabat. №9 тапсырма Мәтіннен зат есімдерді іріктеп алып, септік формаларын анықтаңыз:
VI нұсқа № 1 тапсырма Келесі сөздерді буынға бөліп, транскрипциясын жазыңыз: Epicurus, Cicero, jugum, celtae, sphaera №2 тапсырма Екпін қойыңыз: filia, edŭco, edūco, honestus , audīre №3 тапсырма Жіктелу түрін анықтап, аударыңыз. Түбір, жұрнақ, жалғауларын дефиспен бөліп I жақ жекеше түрде, III жақ көпше түрде жазыңыз: ornāmus, dicĭt, venītis,siles Үлгі: timemus – біз қорқамыз, жіктеудің II түрі, I жақ көпше түрде time-түбір mus – жалғау timeo - I жақ жекеше түрі timent - Ш жақ көпше түрі timere – етістіктің тұйық формасы №4 тапсырма Аударыңыз: 1. Сицилия аралы бай және жері құнарлы ел 2. Оқушылар мектепте оқиды 3. Ұқыптылық оқушыларды әшекейлейді 4. Далаларда шөптер мен өсімдіктер өседі 5. Рим әскері атты әскер мен жаяу әскерден тұрады №5 тапсырма Imperativusтың (бұйрық райының) барлық формаларын беріңіз: Үндеме! Әшекейле! Қолдан! Кел! Қайтар! Үлгі: Көрсет! – monstra! Болымды, жекеше түрі Көрсетіңдер! - monstrate! Болымды, көпше түрі Көрсетпе! - Noli monstrаге! Болымсыз, жекеше түрі Көрсетпеңдер! - Nolite monstrаге! Болымсыз, көпше түрі №6 тапсырма Келесі зат есімдерді жекеше және көпше түрде септеңіз: superbia, ae f – тәкәппарлық; telum, i n – қару-жарақ; oculus, i m – көз №7 тапсырма Impеrfectum Indicative activum , passivum формаларын беріңіз: laborāre, dormīre, exercēre, mittěre Үлгі monstrāre Activum Sing. PL I. mostrabam monstrabamus II. monstrabas monstrabatis III. monstrabat monstrabant Passivum Sing. PI. I. mostrabar monstrabamur II. monstrabaris monstrabamini III. monstrabatur monstrabantur №8 тапсырма Оқып аударыңыз: Exercitus Romanus de equitatu et peditatu constabat. Exercitus Romanus pro patria et Victoria excercituum gloriam magnam patriae parabat. Exercitui Romano populus gratias agebat, nam oppida, vicos, agros, templa deorum defendebat. Poetae saepe laudant exercitus, qui patriam defendant, et de exercituum victoriis saepe narrant. Cornua et tubae exercitum ad pugnam vocant. In tabula militem, qui cornu canit, vides. Etiam cervi cornua habent et cornibus certant. Viri, qui cervos necant, cornua cervorum servant aut mango pretio vendunt. №9 тапсырма Мәтіннен зат есімдерді іріктеп алып, септік формаларын анықтаңыз:
VII нұсқа № 1 тапсырма Келесі сөздерді буынға бөліп, транскрипциясын жазыңыз: Ager, December, participium, Thermopylae, sex №2 тапсырма Екпін қойыңыз: Patria, argumentum, repetitio, rhythmus,clamāre №3 тапсырма Жіктелу түрін анықтап, аударыңыз. Түбір, жұрнақ, жалғауларын дефиспен бөліп I жақ жекеше түрде, III жақ көпше түрде жазыңыз: duco, accusant, venīmus, habes Үлгі: timemus – біз қорқамыз, жіктеудің II түрі, I жақ көпше түрде time-түбір mus – жалғау timēo - I жақ жекеше түрі timent - Ш жақ көпше түрі timēre – етістіктің тұйық формасы №4 тапсырма Аударыңыз: Жерөңдеушілер қалаға азық-түлік жеткізеді Ақындар теңізшілердің ерлігін жырлайды Раушан гүлдеріне жаңбыр зиянды 4. Мұғалім қыздардың ұқыптылығын мақтайды 5. Біз отан үшін және жеңіс күресеміз №5 тапсырма Imperativusтың (бұйрық райының) барлық формаларын беріңіз: Жетеле! Айт! Негізін сал! Мақта! Тыңда! Үлгі: Көрсет! – monstra! Болымды, жекеше түрі Көрсетіңдер! - monstrate! Болымды, көпше түрі Көрсетпе! - Noli monstrаге! Болымсыз, жекеше түрі Көрсетпеңдер! - Nolite monstrаге! Болымсыз, көпше түрі №6 тапсырма Келесі зат есімдерді жекеше және көпше түрде септеңіз: ignominia, ae f – бақытсыздық; astrum, i n — жұлдыз; hortus, i m – бау-бақша №7 тапсырма Impеrfectum Indicative activum , passivum формаларын беріңіз: Laudāre, legěre, maněre, finī Үлгі monstrāre Activum Sing. PL I. mostrabam monstrabamus II. monstrabas monstrabatis III. monstrabat monstrabant Passivum Sing. PI. I. mostrabar monstrabamur II. monstrabaris monstrabamini III. monstrabatur monstrabantur №8 тапсырма Оқып аударыңыз: Pueri Romani cum paedagogis in scholam properant. Paedagogi viri docti, sed servi errant. Puellae domi manent. Pueros magister legere, scribere, recitare docet. Puellas mater domi docet. In tabula magistrum et discipulos videtis.Magister librum habet, pueri tabulas et stilos tenent. Pueri in tabulis sententias scribunt, deinde recitant. Magister bonus pulchre recitat, pueri libenter audiunt; magister malus male recitat: pueri dormiunt. Sed magister virgam habet et pueros verberat. Orbilius, Horatii poetae magister, severus erat; Horatius Orbilium per iocum "plagosum" dicit, nam saepe pueris plagas dat. Discipuli magistri verba memoria tenent: "Dicite pueri! Non scholae, sed vitae discimus!" №9 тапсырма Мәтіннен зат есімдерді іріктеп алып, септік формаларын анықтаңыз:
VIII нұсқа № 1 тапсырма Келесі сөздерді буынға бөліп, транскрипциясын жазыңыз: Hic, cyclus, quies, vitium, culpa №2 тапсырма Екпін қойыңыз: Heraclītus, philosophus, jugum, Daedălus, conděre №3 тапсырма Жіктелу түрін анықтап, аударыңыз. Түбір, жұрнақ, жалғауларын дефиспен бөліп I жақ жекеше түрде, III жақ көпше түрде жазыңыз: Vocat , condo, doces, sentit Үлгі: timēmus – біз қорқамыз, жіктеудің II түрі, I жақ көпше түрде time-түбір mus – жалғау timēo - I жақ жекеше түрі timent - Ш жақ көпше түрі timēre – етістіктің тұйық формасы №4 тапсырма Аударыңыз: 1. Қабырғалар мен ор қаланы қоршап тұр 2. Қабырғалар емес ер азаматтар қаланың қорғаны 3. Алтын мен күміс металлдар 4. Хатта қуаныш та, жұбаныш та бар 5. Жерөңдеушілер жер жыртады №5 тапсырма Imperativusтың (бұйрық райының) барлық формаларын беріңіз: Әкел! Сана! Жаз! Жақсы көр! Жеііске жет! Үлгі: Көрсет! – monstra! Болымды, жекеше түрі Көрсетіңдер! - monstrate! Болымды, көпше түрі Көрсетпе! - Noli monstrаге! Болымсыз, жекеше түрі Көрсетпеңдер! - Nolite monstrаге! Болымсыз, көпше түрі №6 тапсырма Келесі зат есімдерді жекеше және көпше түрде септеңіз: patria, ae f – отан; filum, i n – жіп; sonus, i m - дыбыс №7 тапсырма Impеrfectum Indicative activum , passivum формаларын беріңіз: ceděre, ornāre, movēre, servīre Үлгі monstrāre Activum Sing. PL I. mostrabam monstrabamus II. monstrabas monstrabatis III. monstrabat monstrabant Passivum Sing. PI. I. mostrabar monstrabamur II. monstrabaris monstrabamini III. monstrabatur monstrabantur №8 тапсырма Оқып аударыңыз: Latium in Italia est. Incolae Latii Latini errant. Latium patria linguae Latinae erat. Multae et pulchrae vilae virorum Romanorum in Italia errant. "Cur heri in schola non eras?" - Titus Marcum rogat. Et Marcus: " Cum paedagogo meo, - inquit,- in villa nostra eram. Tusculanum pulchrum est. Placet-ne tibi villa nostra?" "Valde mihi placet, - Titus respondet, - et Tusculanum vestrum libenter visito; in horto, ubi plantae pulchrae sunt, ambulare mihi placet". №9 тапсырма Мәтіннен зат есімдерді іріктеп алып, септік формаларын анықтаңыз:
IX нұсқа № 1 тапсырма Келесі сөздерді буынға бөліп, транскрипциясын жазыңыз: Thesis, theatrum, rhodos, aio, aedes №2 тапсырма Екпін қойыңыз: vocāre, oceănus, propinquus, accūso, amāre №3 тапсырма Жіктелу түрін анықтап, аударыңыз. Түбір, жұрнақ, жалғауларын дефиспен бөліп I жақ жекеше түрде, III жақ көпше түрде жазыңыз: Mittĭt, vales, amant, servīmus Үлгі: timēmus – біз қорқамыз, жіктеудің II түрі, I жақ көпше түрде time-түбір mus – жалғау timēo - I жақ жекеше түрі timent - Ш жақ көпше түрі timēre – етістіктің тұйық формасы №4 тапсырма Аударыңыз: 1 Жеңіс талпыныс көзі 2. Сен неге оқығанды жек көресің? 3. Досым ертегі тыңдағанда жақсы көреді 4. Үкімет билігіндегілер ақ тога киген 5. Жеңіс лауазымы жоғары болды №5 тапсырма Imperativusтың (бұйрық райының) барлық формаларын беріңіз: Жаса! Ұйықта! Әшекейле! Әңгімеле! Жұмыс істе! Үлгі: Көрсет! – monstra! Болымды, жекеше түрі Көрсетіңдер! - monstrate! Болымды, көпше түрі Көрсетпе! - Noli monstrаге! Болымсыз, жекеше түрі Көрсетпеңдер! - Nolite monstrаге! Болымсыз, көпше түрі №6 тапсырма Келесі зат есімдерді жекеше және көпше түрде септеңіз: puella, ae f – қыз бала; artificium, i n – өнер; servus, i m - құл №7 тапсырма Impеrfectum Indicative activum , passivum формаларын беріңіз: errāre, sentīre, scriběre, habēre Үлгі monstrāre Activum Sing. PL I. mostrabam monstrabamus II. monstrabas monstrabatis III. monstrabat monstrabant Passivum Sing. PI. I. mostrabar monstrabamur II. monstrabaris monstrabamini III. monstrabatur monstrabantur №8 тапсырма Оқып аударыңыз: In villa opulenti viri Romani multi servi laborant. Multi domini severi sunt, servos saepe vituperant et puniunt. Servi severos dominos non amant, sed timent. Bonos dominos servi laudant et amant. Etiam Marcus Nullius Cicero multos servos habet. Tiro servus dominum suum et Marcum, domini filium,valde amat. "Ubi Tiro est?" - Marcus rogat: "O, viri boni! Servum meum curate! Tiro vir bonus, doctus, et amicus meus est". Medici periti servum currant, Cicero medicis gratias agit et praemium dat. №9 тапсырма Мәтіннен зат есімдерді іріктеп алып, септік формаларын анықтаңыз:
X нұсқа № 1 тапсырма Келесі сөздерді буынға бөліп, транскрипциясын жазыңыз: Occido, осеanus, machina, spatium, aera №2 тапсырма Екпін қойыңыз: ducěre, cyclus, fibula, praemium, magister №3 тапсырма Жіктелу түрін анықтап, аударыңыз. Түбір, жұрнақ, жалғауларын дефиспен бөліп I жақ жекеше түрде, III жақ көпше түрде жазыңыз: vincĭtis, clamant, audis, videt Үлгі: timēmus – біз қорқамыз, жіктеудің II түрі, I жақ көпше түрде time-түбір mus – жалғау timēo - I жақ жекеше түрі timent - Ш жақ көпше түрі timēre – етістіктің тұйық формасы №4 тапсырма Аударыңыз: 1. Галлдықтар үлкен жерлер мен кішкентай қалаларды басы алып отырған 2. Ай мен жер - планеталар 3. Ормандарда аңдар бар 4. Ұстаз оқып жазуды үйретеді 5. Аврора музалардың досы №5 тапсырма Imperativusтың (бұйрық райының) барлық формаларын беріңіз: Сөйле! Оқы! Бер! Әңгімеле! Сау бол! Үлгі: Көрсет! – monstra! Болымды, жекеше түрі Көрсетіңдер! - monstrate! Болымды, көпше түрі Көрсетпе! - Noli monstrаге! Болымсыз, жекеше түрі Көрсетпеңдер! - Nolite monstrаге! Болымсыз, көпше түрі №6 тапсырма Келесі зат есімдерді жекеше және көпше түрде септеңіз: magister, tri m — ұстаз, тәлімгер; dubium, i n – күмәндік ; agriculture, ae f – жерөңдеушілік №7 тапсырма Impеrfectum Indicative activum , passivum формаларын беріңіз: narrāre, docēre, ducěre, audīre Үлгі monstrāre Activum Sing. PL I. mostrabam monstrabamus II. monstrabas monstrabatis III. monstrabat monstrabant Passivum Sing. PI. I. mostrabar monstrabamur II. monstrabaris monstrabamini III. monstrabatur monstrabantur №8 тапсырма Оқып аударыңыз: Marcus Tullius Cicero clarus vir Romanus est. Tullius Tulliolam filiam et Marcus filim valde amat. Tullius Marcum vocat: "Marce, propera ad me!" Puer properat, et Tullius filio librum dat. Marcus Tulliolae librum monstrat. En, Titus Marcum visitat. Titus Marci amicus est. Marcus amico quoque librum novum monstrat et fabulam recitat. " O, Tite,- inquit,- quam bonus pater meus est". Marcus Tullius Cicero Arpinum, jppidum in Latio situm, valde amat, nam ibi natus est. Tusculum etiam, oppidum parvum, saepe visitat; ibi villam pulchram habet, ubi cum amicus saepe de philosophia disputat. №9 тапсырма Мәтіннен зат есімдерді іріктеп алып, септік формаларын анықтаңыз:
№2 бақылау жұмысы І нұсқа №1 тапсырма: Тыныс белгілерін қойып, сөйлемдер құрыңыз және аударыңыз: MultaeteraeinEuropesuntGraeciaetItaliasuntantīquaeterraeEurōpaeinpaeninsŭlissitaeinchartaEurōpaevidemusItaliamcalĭgaeformamhabērenotumesthaudproculabItaliaSiciliametSardiniaminsulasmagnassitasessemultasquealiasinsŭlasetmagnasetparvasinterorasGraeciaeetAsiaeiacēremagnamgloriampoētaeGraeciaeetItaliaefabŭlissuiscapiuntAprimāinfantiāscimusGraeciametItaliampatriamlitterārumEuropaeesseetiamnunclibenterfabŭlaspoetarumGraeciaeetItaliaelegĭmusmagnamquelaetitiam capĭmus. №2 тапсырма: Соңғы сөйлемді мәтіннен көшіріп алып, сол сөйлемге морфологиялық талдау жасаңыз №3 тапсырма: Келесі етістіктердің Imperfectum Indicativi activi et passivi формаларын жазыңыз: Dăre, vidēre, resilīre, fallēre №4 тапсырма: Сын есімнің орнын ескеріп аударыңыз: әйгілі ақын кішкентай қала менің тәлімгерім үлкен сый әділетті патшайым
Amāre, agĕre, debēre, venīre №4 тапсырма: Сын есімнің орнын ескеріп аударыңыз: қиын жол белгілі әйел құдайы көне қалқан жақсы әңгіме биік қабырға
Dăre, vidēre, resilīre, fallēre №4 тапсырма: Сын есімнің орнын ескеріп аударыңыз: әдемі шіркеу қара жер
көне тіл біздің мектеп жақсы даңқ
scholae discipŭli aedificia alta et pulchra, vias latas et rectas, theatrum novum et hortum publĭcum vident. In schola multa auditoria sunt, ubi puĕri littĕras discunt, in bibliŏthēca autem discipŭli libros legunt et ad litterārum studium se praeparant. Nostra bibliŏthēca magna est multosque libros habet. Varia sunt librōrum argumenta. №2 тапсырма: Соңғы сөйлемді мәтіннен көшіріп алып, сол сөйлемге морфологиялық талдау жасаңыз №3 тапсырма: Келесі етістіктердің Imperfectum Indicativi activi et passivi формаларын жазыңыз: numerāre, nutrīre, defenděre, abolēre №4 тапсырма: Сын есімнің орнын ескеріп аударыңыз: жалғыз қыз әдемі арал жанға жайлы сөз әділетті бала көне найза
Patria nostra est terra magna et pulchra, patriam in Eurōpā, patriam is Asiā sita. In Eurōpā terrae, patriae nostrae finitĭmae, sunt Polonia, Hungaria, Bohemvia et Dacoromania. №2 тапсырма: Соңғы сөйлемді мәтіннен көшіріп алып, сол сөйлемге морфологиялық талдау жасаңыз №3 тапсырма: Келесі етістіктердің Imperfectum Indicativi activi et passivi формаларын жазыңыз: clamāre, intervenīre, redděre, solēre №4 тапсырма: Сын есімнің орнын ескеріп аударыңыз: сараң аң үлкен қала жаңа оқушы жақсы қорған ұлы күш
laborāre, dormīre, exercēre, mittěre №4 тапсырма: Сын есімнің орнын ескеріп аударыңыз: жалғыз дос ұлы жеңіс кең дала жақсы үлгі әдемі аң
exercituum victoriis saepe narrant. Cornua et tubae exercĭtum ad pugnam vocant. Etiam cervi cornua habent et cornĭbus certant. Viri, qui cervos necant, cornua cervōrum servant aut magno pretio vendunt.
amāre, provenīre, struěre, explēre №4 тапсырма: Сын есімнің орнын ескеріп аударыңыз: ұлы тәлімгерім көне сый
әділетті патшайым біздің мектеп жаңа кітап
ceděre, ornāre, movēre, servīre №4 тапсырма: Сын есімнің орнын ескеріп аударыңыз: әйгілі арал кішкентай бала менің тәлімгерім үлкен сый көне қала
errāre, sentīre, scriběre, habēre №4 тапсырма: Сын есімнің орнын ескеріп аударыңыз: әдемі орман жаңа оқушы көне қылыш жанға жайлы ән үлкен шеберхана
narrāre, docēre, ducěre, audīre №4 тапсырма: Сын есімнің орнын ескеріп аударыңыз: әйгілі қала кішкентай ертегі ұлы ақын жалғыз жұлдыз кең жол әділетті адам №3 бақылау жұмысы № 1тапсырма: Келесі сөздердің мағанасын анықтап, орыс немесе қазақ тіліндегі баламасын түсіндіріңіз: Аэроплан, флора, номенклатура, солярий, патрон, салют, легальный, педаль, курорт, либерал, президент, кампания
Quero 3
Supero 1 Servio 4
Exerceo 2 № 3 тапсырма: Аударып септеңіз: әйгілі қолбасшы еркін мемлекет
99, 117, 448, 74, 19, 10 № 5 тапсырма: Аударыңыз: De Romulo et Remo, Romae conditoribus Titus Livius, rerum scriptor Romanorum, in libris suis, qui “Ab urbe condita” appellantur, fabulam de Romulo et Romo, a quibus Roma condita est, narrat. Fama est Numitorem Albae Longae regem ab Amulio, fratre suo, regno privatum esse. Amulius, fratri invidens, eius nepotes in flumine demergendos, matrem autem eorum in carcere custodiendam esse statuit. Sed Regis ministry, quius infants in flumen proiciendi sunt, regi non parent et pueros parvulos in fluinis ripa ponunt. Tum lupa, quae forte ad flumen venit, pueros parvulos invenit et lacte suo nutrire coepit. Postea hi, a Faustulo, pastore region, inventi, uxori eius educatum traditi sunt. educo 1- тәрбиелеу almus, a, um- емізген gigno 3 - пайда болу qui, quae,quod - қайсыбір iacio 3 -лақтыру invenio 4 – тауып алу pareo 2 – билігіне жүгіну pono 3 - орналастыру lac, lactis n - сүт minister, ministry m - құл regnum, i n - патшалық scriptor, scriptoris i m - жазушы scriptor rerum - тарихшы
Тест 1. Перфект түбірі қалай анықталады? А) етістіктің 2-ші формасынан -i жалғауын алып тастау арқылы; В) етістіктің 3-ші формасынан -um жалғауын алып тастау арқылы;
жүктеу/скачать 1,05 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||