Еsse көмекші етістігінің рraesens conjunctīvi формасы
-
Ж а қ
|
S i n g u l a r i s
|
P l u r a l i s
|
1
2
3
|
sim мен болсам
sis
sit
|
simus
sitis
sint
|
17 Imperfectum conjuctivi activi
Imperfectum conjuctivi activi инфинивтік тұйық фомаға -m, -s, -t, -mus, -tis, -nt өздік етіс жалғауларын жалғау арқылы жаслады.
Жіктелу
|
жақ
|
I
|
II
|
III
|
IV
|
S i n g u 1 a r i s
|
1.
|
ornāre-m мен әшекейлеген едім
|
delēre -m
|
mittěre-m
|
punīre-m
|
2.
|
ornāre-s
|
delēre-s
|
mittěre-s
|
punīre-s
|
3.
orne-t
|
ornāre-t
|
delēre-t
|
mittěre-t
|
punīre-t
|
P 1 u r a l i s
|
1.
|
ornāre-mus
|
delēre-mus
|
mittěre-mus
|
punīre-mus
|
2.
|
ornāre-tis
|
delēre-tis
|
mittěre-tis
|
punīre-tis
|
3.
|
ornāre-nt
|
delēre-nt
|
mittěre-nt
|
punīre-nt
|
18 Imperfectum conjunctīvi passive
Жіктелу
|
жақ
|
I
|
II
|
III
|
IV
|
S i n g u 1 a r i s
|
1.
|
ornāre-r мені әшекейлеген еді
|
delēre- r
|
mittěre- r
|
punīre- r
|
2.
|
ornāre-ris
|
delēre- ris
|
mittěre- ris
|
punīre- ris
|
3.
orne-t
|
ornāre-tur
|
delēre- tur
|
mittěre- tur
|
punīre- tur
|
P 1 u r a l i s
|
1.
|
ornāre-mur
|
delēre- mur
|
mitt-a- mur
|
punīre- mur
|
2.
|
ornāre-mĭni
|
delēre- mĭni
|
mitt-a- mĭni
|
punīre- mĭni
|
3.
|
ornāre-ntur
|
delēre-ntur
|
mitt-a-ntur
|
punīre-ntur
|
Еsse көмекші етістігінің imperfectum conjunctīvi формасы
-
Ж а қ
|
S i n g u l a r i s
|
P l u r a l i s
|
1
2
3
|
esse-m мен болғанда ғой
esse-s
esse-t
|
esse-mus
esse-tis
esse-nt
|
Жаттығулар
1. Келесі етістіктерді praesens indicativi activi және praesens conjunctīvi activi формаларында жіктеңіз:
rogo, rogāvi, āre – сұрау; clamo, clamāvi, āre – айқайлау, шақыру
2. Келесі етістіктерді imperfectum indicativi activi және imperfectum conjunctīvi activi формаларында жіктеңіз:
arripio, arripui, ěre – бас салу; punio, punīvi, īre – жазалау
Етістіктердің формасын анықтаңыз:
amēmus, loquāmur, sentiāmus, vivāmus, gaudeāmus, discant, cedant, taceat, narret, cupěrem, agěrem, sim, possim, absim, essēmus, possēmus, abessēmus
Әр топтың ортақ түбірін табыңыз:
nosco, nobĭlis, cognosco, recognosco, ignotus, incognĭtus, ignoro; nomen, praenōmen, pronōmen, nomĭno, nominatīvus; amo, amīcus, amīca, inimīcus, inimīca, amicitia, amor, amabĭlis
5. Сөйлемдерді аударыңыз және шақтардың қолданылуын түсіндіріңіз:
Alexander Magnus dixit: «Utĭnam Indi quoque me deum esse credant!» Utĭnam illum diem videam, quo amīcus meus poēta clarus celebrētur! Marcus Tullius Cicěro scripsit: «Utĭnam Tulliŏla mea vivěret!» Ad senectūtem utĭnam perveniātis! Utĭnam omnes cives patriae consŭlant!
6. Аударыңыз:
De Euclīde
Euclīdes Megarensis saepissĭme Athēnas visitāvit, ut Socrătis sermonĭbus interesset. Athenienses magno odio in Megarenses flagrābant et edixērunt, ne [= ut non] quis civis Megarensis Athēnas visitāret. «Vir Megarensis, qui in urbem nostram veněrit, gravĭter puniētur». At Euclīdes ne poena gravi quidem deterrebātur, sed ut philosŏphum visitāre posset, longa veste muliěbri indūtus et capĭte velāto Athēnas properābat, ubi cum Socrăte disputābat. Deinde, sub lucem, eādem veste muliěbri tectus, ne cognoscerētur, Megăram domum properābat.
Сөздік
1. saepissĭme – өте жиі; 2. ut – үшін (шылау); 3. sermonĭbus interesse – әңгімеге қатысу; 4. odium, i n – жек көрушілік, өшпенділік; 5. flagrо – жану; 6. edīco – жарлық жариялау; 7. quis civis = aliquis civis – бір азамат; 8. visitо – келу, кіріп шығу; 9. gravĭter – қатал; 10. ne poena gravi quidein deterrebatur – қатал жазадан да қорықпады; 11. possum – шама келу, қолдан келу, істей алу; 12. vestio – кию; vestis, vestis f – киім; 13. muliěbris, muliěbris, muliěbre – әйел адамның; 14. indūо – кию; 15. capĭte velāto – басын жауып; 16. properо – асығыс жүру; 17. deinde – сосын, кейін; 18. lux, lucis f – таң сәрі; sub lucem – таң сәріде, таңертең ерте; 19. eо – кету; 20. tectus, a, um = tego – жабылу; 21. cognosco – тану; 22. domum – үйге
19 Рerfectum conjuctivi activi
Рerfectum conjuctivi activi перфект түбіріне –ěrĭ жұрнағы мен -m, -s, -t, -mus, -tis, -nt өздік етіс жалғауларын жалғау арқылы жаслады.
Жіктелу
|
жақ
|
I
|
II
|
III
|
IV
|
S i n g u 1 a r i s
|
1.
|
ornav-ěrim мен әшекейлер едім
|
delev - ěrim
|
mis- ěrim
|
puniv- ěrim
|
2.
|
ornav-ěris
|
delev- ěris
|
mis- ěris
|
puniv- ěris
|
3.
orne-t
|
ornav-ěrit
|
delev- ěrit
|
mis- ěrit
|
puniv- ěrit
|
P 1 u r a l i s
|
1.
|
ornav-ěrimus
|
delev- ěrimus
|
mis- ěrimus
|
puniv- ěrimus
|
2.
|
ornav-ěritis
|
delev- ěritis
|
mis- ěritis
|
puniv- ěritis
|
3.
|
ornav-ěrint
|
delev- ěrint
|
mis- ěrint
|
puniv- ěrint
|
20 Рlusquamperfectum conjuctivi activi
Рlusquamperfectum conjuctivi activi перфект түбіріне –isse- жұрнағы мен -m, -s, -t, -mus, -tis, -nt өздік етіс жалғауларын жалғау арқылы жаслады.
Жіктелу
|
жақ
|
I
|
II
|
III
|
IV
|
S i n g u 1 a r i s
|
1.
|
ornav-issem мен әшекейлер едім
|
delev - issem
|
mis- issem
|
puniv- issem
|
2.
|
ornav-isses
|
delev- isses
|
mis- isses
|
puniv- isses
|
3.
orne-t
|
ornav-isset
|
delev- isset
|
mis- isset
|
puniv- isset
|
P 1 u r a l i s
|
1.
|
ornav-issēmus
|
delev- issēmus
|
mis- issēmus
|
puniv- issēmus
|
2.
|
ornav-issētis
|
delev- issētis
|
mis- issētis
|
puniv- issētis
|
3.
|
ornav-issent
|
delev- issent
|
mis- issent
|
puniv- issent
|
Достарыңызбен бөлісу: |