( акролеин пробасы).
Фарфор тигельге бірнеше кристалл калий гидросульфатын салып, оған 2 тамшы күнбағыс майын немесе қатты май қосып, спиртовка жалынында қыздыру. Бөлініп жатқан иіске көңіл аудар.
Акролеин деген не?
Глицериннен акролеиннің түзілу реакциясын жаз.
Осы тәжірибе не туралы айтады?
Бақылау сұрағы. Тағы қандай тәжірибе көмегімен глицерин қалдығының май құрамында бар екендігін анықтауға болады?
№4. Майлардың сабындалуы.
№1. Пробиркаға 10 тамшы өсімдіктің майын, 4-5 тамшы 40% - тік КОН-тың спирттегі ертіндісін тамызып, аузын ұзын шыны түтігі бар тығынмен жауып, су моншасына қойып қайнатады. Сабынның бір текті ертіндісі (гидролизат) түзілгеннен кейін, үстіне 2 мл су қосып, жақсылап шайқалады.
№2. Гидролизаттағы майдың құрам бөліктерін ашу.
Жоғарыда дайындалған гидролизаттың үстіне 10% - тік күкірт қышқылының ертіндісін біртіндеп тамызып, араластырғанда бетіне май қышқылдары қалқып шығады:
Пробиркадағы қоспаны қағаздан сүзгіш жасап, сүзу керек. Қышқылдар сүзгіште қалады, ал фильтратты үстіне лакмус бойынша 10%-тік NaOH ертіндісін қосып, нейтралдау керек. Түзілген ертіндіге 1-2 тамшы 5 %-тік қосқанда ерітінді көкшіл түске боялады.
№3. Майдағы қанықпаған қышқылдарды калий перманганатымен ашу.
Пробиркаға 3-4 тамшы күнбағыс майы, 2 тамшы 10%-тік cоданың
ертіндісін, 3-4 тамшы 0,1%-тік калий перманганатын тамызып араластырғанда, ертіндінің қызғылт түсі жойылып кетеді. Марганец тотықсызданады, ал қанықпаған май қышқылдары, этилен сияқты тотығады.
Барлық өзгерістерді реакция теңдеулерімен өрнектеп, қорытынды жаса.
(П.А.Верболович)
Жаттығулар:
1. а) құмырсқа қышқылының амил эфирінің синтезін;
ә) сірке қышқылының метил эфирінің гидролизін;
б) стеарин қышқылы негізінде май синтезінің реакция теңдеулерін жазыңыз.
Достарыңызбен бөлісу: |
