9.2А «Тотығу-тотықсыздану реакциялары» бөлімі бойынша жиынтық бағалау
Оқу мақсаты 9.2.2.3 Тотығу дәрежесін табудың ережесін білу және
қолдану
9.2.2.4 Тотығу және тотықсыздану үдерістері бірбірімен
байланысты екенін және бір мезгілде жүретіндігін түсіну
9.2.2.5 Тотығу-тотықсыздану реакцияларын тотығу дәрежесі өзгере жүретін реакциялар ретінде түсіну
9.2.2.6 Тотығу процесін электронды беру, ал тотықсыздану-электронды қосып алу деп түсіну
9.2.2.7 Электрондық баланс әдісімен тотығу-тотықсыздану реакцияларының коэффициенттерін қою
Бағалау критерийі Білім алушы
Электрондарды беру мен алу тұрғысынан тотығу және тотықсыздану үрдістерін жіктейді
Бір мезгілде қарама-қарсы жүретін үрдістер ретінде тотығу және тотықсыздану мәнін анықтайды
Реагенттер мен өнімдер құрамындағы элементтердің тотығу дәрежесін анықтайды
Жартылай реакция әдісімен электронды балансты құрастырады және тотығу-тотықсыздану үрдісінің жиынтық теңдеуін теңестіреді
Қосылыстардың тотығу қабілеттерін бағалайды.
Ойлау дағдыларының Білу және түсіну/ Қолдану
деңгейі
Орындау уақыты 20 минут
Тапсырма
1. Электронды беру үрдісі қалай аталады?
A. Тотықсыздану
B. Тотығу
C. Тотығу-тотықсыздану
D. Айырылу
2.
|
Назарларыңызға найзағайдың әсерінен жүруі мүмкін реакциялар ұсынылған.
|
|
Қай қатардағы жауап реагент молекулаларында болып жатқан процестерді дұрыс
|
|
көрсетеді?
|
|
|
|
|
|
|
N2
|
NO
|
O3
|
|
|
A
|
тотығу
|
тотығу
|
тотығу
|
|
|
B
|
тотығу
|
тотығу
|
тотықсыздану
|
|
|
C
|
тотықсыздану
|
тотықсыздану
|
тотығу
|
|
|
D
|
тотықсыздану
|
тотықсыздану
|
тотықсыздану
|
3.
|
Тотығу үдерісіне сәйкес келетін тұжырым:
|
|
|
Тұжырым
Оттектің мөлшері артып, сутектің мөлшері кемиді
1,2 және 3
1 және 3
2 және 3
тек қана 3
K2Cr2O7 + KI + H2SO4 = Cr2(SO4)3 + K2SO4 + I2 + H2O
Теңдеудегі заттардың үстіне тотығу дәрежелерін көрсетіңіз:
____________________________________________________________________________
(i) Құрамындағы атомдары тотықтырғыш және тотықсыздандырғыш қасиет көрсететін реаганттерді анықтаңыз:
Тотықтырғыш _______________________________________________________________
Тотықсыздандырғыш _________________________________________________________
тотығу дәрежесін пайдалана отырып, тотықтырғыштың атауын жазыңыз:
_____________________________________________________________________________
(c) электрондық баланс әдісі арқылы:
тотығу процесінің теңдеуін жазыңыз:
____________________________________________________________________________
тотықсыздану процесінің теңдеуін жазыңыз:
____________________________________________________________________________
Тотығу – тотықсыздану процесінің теңдеулерін қолдана отырып, реакцияның молекулалық теңдеуін жазып, теңестіріңіз:
____________________________________________________________________________
Тотығу және тотықсыздану процесіне электрондарды қосып немесе беріп жіберу тұрғысынан анықтама беріңіз:
____________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________
Төменде хром (ІІ) оксидінің, CrO айналымы көрсетілген.
-
№
|
Орын алған үрдіс
|
|
Аталуы
|
А
|
|
|
|
В
|
Сr2+ -4 ̅→ Сr6+
|
|
Тотығу
|
С
|
|
|
|
D
|
|
|
|
|
|
19
|
|
Қандай үрдісте хром (ІІ) оксиді тотықтырғыштық қасиет көрсетеді?
A.D B.C C.B D.A
(с) Хром (ІІІ) оксидіндегі хромның тотығу дәрежесі аралық мәнеге ие болғандықтан тотықтырғышта, тотықсыздандырғышта қандай қасиет көрсетеді?
Cr2O3 + 2Na2CO3 + 3NaNO3 → 2Na2CrO4 + 3NaNO2 + 2CO2
і. Қосылыстың формуласын жазыңыз:
Тотықтырғыш:___________________
Тотықсыздандырғыш:_____________
іі. Төменде хром (ІІІ) оксидінің химиялық қасиеті көрсетілген. Тотығу - тотықсыздану реакцияларын анықтаңыз:
Cr2O3 + 6HCl → 2CrCl3 + 3H2O
Cr2O3 + 2Al → Al2O3 + 3Cr
Cr2O3 + KClO3 + 2K2CO3 → 2K2CrO4 + KCl + 2CO2
Cr2O3 + 2KOH → 2KCrO2 + H2O
20
Бағалау критерийі
|
Тапсырма
|
|
|
Дескриптор
|
|
|
Балл
|
|
|
|
|
|
№
|
Білім алушы
|
|
|
|
|
|
Электрондарды беру мен
|
1
|
электронды беру үрдісін анықтайды;
|
|
1
|
алу тұрғысынан
|
тотығу
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
және
|
|
тотықсыздану
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
үрдістерін жіктейді
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Бір
|
мезгілде
|
|
қарама-
|
2
|
найзағай
|
|
кезінде
|
|
атмосферада
|
болатын
|
1
|
қарсы
|
жүретін
|
үрдістер
|
|
химиялық
|
реакциялар
|
бойынша реагенттердің
|
|
ретіндетотығу
|
және
|
|
тотығу
|
|
және
|
тотықсыздану
|
үрдістерін
|
|
тотықсыздану
|
|
мәнін
|
|
белгілейді;
|
|
|
|
|
|
|
анықтайды
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Реагенттер
|
мен
|
|
өнімдер
|
3
|
тотығу дәрежесінің кемуі/ артуы бойынша
|
1
|
құрамындағы
|
|
|
|
тотығу үрдісін анықтайды;
|
|
|
|
элементтердің
|
|
тотығу
|
|
сутектің/ оттектің мөлшері кемуі, артуы
|
1
|
дәрежесін анықтайды
|
|
бойынша тотығу үрдісін анықтайды;
|
|
|
Жартылай
|
|
|
реакция
|
4
|
реагенттер мен реакция өнімдерінің тотығу
|
1
|
әдісімен
|
электронды
|
|
дәрежесін анықтайды;
|
|
|
|
|
балансты
|
құрастырады
|
|
тотықтырғыш рөлін атқаратын реагентті
|
1
|
және
|
|
|
|
тотығу-
|
|
анықтайды;
|
|
|
|
|
|
тотықсыздану
|
үрдісінің
|
|
тотықсыздандырғыш рөлін атқаратын реагентті
|
1
|
жиынтық
|
|
теңдеуін
|
|
анықтайды;
|
|
|
|
|
|
теңестіреді
|
|
|
|
|
тотықсыздану үрдісінің жартылай
|
теңдеуін
|
1
|
|
|
|
|
|
|
құрастырады;
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
тотығу
|
|
үрдісінің
|
жартылай
|
теңдеуін
|
1
|
|
|
|
|
|
|
құрастырады;
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
толық
|
молекулалық
|
реакция
|
теңдеуін
|
1
|
|
|
|
|
|
|
құрастырады;
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
тотығужәнетотықсыздануүрдістерінің
|
1
|
|
|
|
|
|
|
жартылай реакция теңдеулерін
|
ескере отырып,
|
|
|
|
|
|
|
|
коэффициенттерді қояды;
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
тотығу-тотықсыздану үрдісінің анықтамасын
|
1
|
|
|
|
|
|
|
жазады;
|
|
|
|
|
|
|
|
Қосылыстардың
|
|
тотығу
|
5
|
келтірілгенсызбабойыншаАүрдісті
|
1
|
қабілеттерін бағалайды;
|
|
анықтайды;
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
келтірілгенсызбабойыншаСүрдісті
|
1
|
|
|
|
|
|
|
анықтайды;
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
келтірілгенсызбабойыншаDүрдісті
|
1
|
|
|
|
|
|
|
анықтайды;
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
қандай
|
|
үрдісте
|
|
хром
|
(ІІ)
|
оксиді
|
1
|
|
|
|
|
|
|
тотықтырғыштық
|
қасиет
|
көрсететіндігін
|
|
|
|
|
|
|
|
анықтайды;
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
келтірілген процестен Cr2O3 потенциалын
|
1
|
|
|
|
|
|
|
бағалайды және тотықсыздандырғыштың рөлін
|
|
|
|
|
|
|
|
анықтайды;
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
келтірілген процестен Cr2O3 потенциалын
|
1
|
|
|
|
|
|
|
бағалайды
|
және
|
тотықтырғыштың
|
рөлін
|
|
|
|
|
|
|
|
анықтайды;
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Cr2O3
|
химиялық
|
айналулар
|
тізімінен
|
1
|
|
|
|
|
|
|
тотықтырғыштың ролін көрсете отырып,
|
|
|
|
|
|
|
|
реакцияны анықтайды;
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Cr2O3
|
химиялық
|
айналулар
|
тізімінен
|
1
|
|
|
тотықсыздандырғыштың ролін көрсете отырып,
|
|
|
|
реакцияны анықтайды.
|
|
Барлығы
|
|
20
|
Достарыңызбен бөлісу: |