15.2. Газдың көлемдік қатынасы
aA + bB = cC + dD Химической реакциясына сәйкес қатынасы:
nАжәне nВ – реакцияға түскен негізгі өнімнің мөлшері, пСжәнеnD – түзілген өнімнің мөлшері, а, b, с и d – стехиометриялық коэффициенті.
Заттардың мөлшерінен массасына оғай ауыстыруға болады:
Газ тәрізді заттар үшін әрдайым олардың көлемін анықтайды. Егер В реагенті және D өнімі – газдар, олардың көлемі осы заттардың мөлшері бойынша жүзеге асырылады:
Реакцияға түскен заттардың біреуінің массасы немесе көлемі (жағдайына қарай) белгілі болса, басқа заттардың барлық мәндерін есептеуге болады.
А және В газдар қоспасының біреуі реакцияға қатысса, алдын ала белгілі қоспаның көлемінен (немесе керісінше) олардың көлемдік қатынасын табуға болады VA : VB,
Есеп мысалдары
Жалпы көлемі 5,6 л (қ.ж.) аргон бар қоспа ретінде жоғарғы температурада магний азотпен әрекеттесіп 15 г нитрид алынды. Бастапқы қоспаның көлемдік қатынасын V(N2): V(Ar) есептеңіз.
Задания для самостоятельного решения части А
1. 6 л азот (ІІ) оксиді мен 5 л оттегі (көлемі бірдей жағдайда өлшенген) әрекеттестірілді, сондықтан реагенттердің біріне алынған өнімнің көлемдік қатынасына тең
A. 3: 1
B. 2: 1
C. 1: 2
D. 1: 3
2. Жабық ыдыста 24 г графитті 67,2 л (қ.ж.) оттегіні өртеді, соңында қандай оттегі: зат көлемдік қатынасы алынды.
A. 2: 1
B. 1: 1
C. 1: 2
D. 2: 3
3. Әрдайым озон алынатын озонатрдан 7,5 моль оттегі өткізді. Соңғы толық «жағу» (қ.ж.) деңгейінде 0,5 моль күкіртсутек (SO2 ауыстырылды) жұмсалған; соңында озонатрдан кейін O3: O2 қатынасы қандай болды?
A. 1: 12
B. 1: 19
C. 2: 27
D. 2: 33
4. Массасы 142,8 г калий бромиді хлорлы ерітіндіде мөлшерлеп әрекеттестірілді, алнған ауаның қоспасының көлемдік қатынасы 1 (хлор): 2 (ауа). Бастапқы газ қоспасының жалпы көлемін (литр) тап.
A. 22,4
B. 40,32
C. 13,44
D. 26,88
5. 17,92 л (қ.ж.) СН4 + Н2 қоспаны өртеуге 1 моль оттегі қажет. Бастапқы қоспаның көлемдік қатынасы СН4: Н2 тең:
A. 2: 1
B. 1: 1
C. 1: 2
D. 3: 2
6. 0,04 моль КClO3 катализаторда қыздырылып, алынған А газы мен Б газын (қ.ж.) ыдыста араластырды, өңдеу кезінде 6 г кальций суда тұндырылып, теңдігінде А:Б көлемдік қатынаста қоспа алынды
A. 1: 5
B. 2: 5
C. 3: 4
D. 5: 7
7. Нитробензолда артық оттегі жағып, 4 л (қ.ж.) азоттан көлемдің қатынасы N2: O2 және 4:1 тең өнімдедің қоспасы алынды. Осы жағдайлардан кейін оттегінің бастапқы (литр, қ.ж.) көлемі қандай болды?
A. 11,2
B. 22,4
C. 25,5
D. 51,0
8. Оттегі мен хлор қоспаларының көлемдік қатынасы 9:1 КІ ерітіндісінен 0,5 моль қарапайым зат алу үшін қолданылды. Жұмсалған газ қоспасының жалпы көлемі (литрмен қ.ж.) тең:
A. 5,6
B. 56
C. 11,2
D. 112
9. 1 моль КClO3 катализаторда қыздырылып, озонатр арқылы оттегі жіберілді, бұдан 5 % оттегі озонға айналды және озонатрдан кейін көлемдік қатынасы O2: O3 болды:
A. 23: 1
B. 23: 2
C. 29: 1
D 29: 2
Достарыңызбен бөлісу: |