ҮІІ тарау. Маңызды р-элементтер және олардың қосылыстары

1.Азот пен фосфордың айырмашылығы бар, себебі:

а) әр түрлі топшаларда орналасқан; б) валенттік деңгейінің құрылысы әр түрлі;

в) атом радиусы әр түрлі; г) әр түрлі периодта орналасқан.

2. Азот туралы бұлай деуге болмайды:

а) жай зат N₂ – азот топшасындағы барлық элементтердің жай заттарының ішіндегі ең химиялық белсендісі;

б) азот атомында барлық V топ элементтерінің ішінен ең аз протондар саны болады;

в) азот атомдары молекулада үш жалпы электрон жұптарымен байланысқан;

г)азот молекуласындағы байланыс берік емес.

3.Азотқа тән барлық тотығу дәрежелері мәндерінің қатарын таңдап алыңдар:

а) 0, +1, +2, +3; б) 0, +1, +2, +3, +4;

в) 0, +1, +2, +3, +4, +5; г) -3, 0, +1, +2, +3, +4, +5.

4.Қай сызбанұсқа азот алудың өндірістік тәсілін көрсетеді?

а) ауа → б) NH₄ NO₂→ в) HNO₃ → г) NH₄NO₃→

5.Қай реакцияда азот тотықсыздандырғыш болып табылады?

а) N₂ + O₂→ б) N₂ + H₂ → в) N₂ + Li → г) N₂ + Mg →

6.Әдеттегі жағдайда азотпен әрекеттеседі: а) оттек; б) хлор; в) литий; г) көміртек.

7. 1 моль азот, 2 моль сутекпен әрекеттескенде мөлшері (моль) мынадай аммиак түзіледі: а) 1; б) 2; в) 3; г) 4.

8.Аммиак молекуласының формасы: а) иілген; б) сызықты; в) жазық; г) пирамида тәрәзді.

9.Ақ фосфор азотқа қарағанда белсендірек, себебі:

а) фосфор атомының ядро заряды аз;

б) фосфор молекуласының массасы үлкен;

в) фосфорға қарағанда азот атомының ядросында протондар саны аз;

г) азот молекуласына қарағанда ақ фосфор молекуласының атомдар байланыс энергиясы аз.

10.Фосфор жоғары тотығу дәрежесін:

а) металдар фосфидтерінің; б) ортофосфаттардың;

в) метафосфор қышқылының; г) фосфиннің (PH₃) құрамында көрсетеді.

11.Фосфор: а) кальциймен; б) оттекпен; в) галогендермен;

г) калий хлоратымен әрекеттескенде тотықтырғыш болады.

12.Фосфордың қасиеттері: 1) апатиттерден алады; 2) жақсы жанады; 3) күкірткөміртекте ериді; 4) қараңғыда жарқырамайды; 5) атомдық массасы 31; 6) 44°С-да балқиды.

Осы келтірілген қасиеттердің қайсылары қызыл фосфорға да, ақ фосфорға да ортақ: а)1, 3, 5, 6; б)1, 2, 5; в) 2, 5, 6; г) барлық қасиеттері.

13.Ортофосфор қышқылының химиялық қасиеті: (жалпы бейорганикалық қышқылдарға тән): 1) сулы ерітіндіде диссоциациялануы; 2) фенолфталеиннің алқызыл түске боялуы; 3) мырышпен; 4) негіздік оксидтермен; 5) қыздырғанда мыспен; 6) аммиакпен;

7) кейбір тұздармен; 8) азот қышқылымен әрекеттесуі.

Осы қасиеттердің қайсылары шындыққа сәйкес келмейді:

а) 2, 4, 5, 8; б) 1, 2, 4, 8; в) 2, 3; г) 5, 2, 8?

14.Калий дигидрофосфатын калий гидрофосфатына ауыстыру үшін қолданылатын реактив: а) су; б) ортофосфор қышқылы; в) сілті; г) күкірт қышқылы.

15.Ортофосфор қышқылы және сұйылтылған азот қышқылы қандай заттармен әрекеттеседі: а)күміспен; б)кальций оксидімен;

в) калий гидрооксидімен; г) аммиакпен?

16. Азот қышқылына тән қасиет: 1) жарықта ыдырау; 2) қайнап жатқан қышқылдың үстінде шоқтанған шырпының тұтануы; 3) белоктарды сары түске бояу; 4) магниймен реакциясында N₂O₅ – тің бөлінуі; 5) қараңғыда жарқырау;

6) мыспен реакцияда NO₂-нің бөлінуі. Осы қасиеттердің қаншасы шындыққа сәйкес келмейді: а) 2; б) 3; в) 4; г) 5