Мысалы, ацетальдегид пен аммиак аммоний ацетатының катысуымен 250°С 50%-тік шығыммен 2-метил-5-этилпиридин береді:
Химиялық қасиеттері. Пиридин мен бензолдың структуралық. ұқсастығы электрондық дифракцияны өлшеумен расталады, ол пиридиндік сақинаны дұрыс алтыбұрыш дерлік екенін көрсетті.
Пиридин мен бензолдың ультракүлгін спектрі өте ұксас. Бензолдың сіціру максимумдары 719 (интенсивті), 200 (орташа) және 265 мμ (әлсіз) бар, пиридиннің 170 (интенсивті), 200 және 250 мμ максимумдары бар.
Бензолдан айырмашылығы пиридинніқ үлкен диполь моменті бар М=2,2Д
Бензол молекуласында тиісті электрондардың тығыздықтары 1-ге тең, сондықтан да бензолдан гөрі пиридиннің реакциялық қабілеттілігі көбірек болу керек.
Пиридиннің қиындықпен нитрленуі немесе сульфолануы тағайындалған. Мұның бір себебі электрофильдік реагенттерге қарағанда реакциялық қабілеттілігі жоқ пиридиндік катионның түзілуі болып табылады. Бензол үшін бұл реакциялардың оңай өтуі тән.
Бензолдан гөрі пиридиннің озонолизі де елеулі қиындықпен өтеді. 3,4-диметилпиридиннің озонолизі глиоксаль, метилглиоқсаль және диацетил береді.
Орнын басу реакциялары. Пиридиндік ядро үшін орнын басу злектрофильдік, нуклеофильдік және радикалдық реагенттермен жүреді.
Жеке өкілдері:
Пиридин күшті және жағымсыз иісі бар түссіз сұйықтық, балқу температурасы 42°'С, қайнау темп. 115,3° С, тығыздығы 0.9772. Сумен максималдық тығыздығы 1,00347 (18 мол %) құрады. Сумөн араластырғанда көлемінің көп кемуі жылудың бөлінуі пиридин гидратының түзілгенін көрсетеді. Пиридин үш моль сумен тұрақты қайнайтын қосынды (қайнау температурасы 92—93° С) кұрады.
Пиридин еріткіш және органикалық реакцияларды өткізгенде, катализатор есебінде кеңінен пайдаланылады.
П И Р И М И Д И Н
Пиримидин – түссіз кристалдық зат. Балқу температурасы 21ºC, қайнау темп. 124 ºC . Суда оңай ериді.
Пиримидин дайындаудың ең маңызды тәсілдерінің бірі барбитур қышқылының таутомерлік сипатына негізделген, ол кето және фенолдық түрде бола алады да, фенолдық түрде фосфордың хлортотығымен әрекеттесіп, тотықсызданғанда пиримидин беретін үшхлорпиримидин түзеді:
